Triệu chứng dị ứng cua đồng và cách xử lý, phòng ngừa hiệu quả

Trong đời sống hằng ngày, các loại hải sản và động vật thủy sinh là nguồn thực phẩm quen thuộc, cung cấp nhiều dưỡng chất tốt cho cơ thể. Tuy nhiên, một số trường hợp cơ thể lại xuất hiện phản ứng bất thường sau khi ăn những loại thực phẩm này. Những dấu hiệu ban đầu đôi khi khá mơ hồ và dễ bị nhầm lẫn với các rối loạn tiêu hóa thông thường. Việc hiểu rõ nguyên nhân cũng như biểu hiện của tình trạng này sẽ giúp mỗi người chủ động hơn trong bảo vệ sức khỏe bản thân và người thân, đặc biệt là khi phản ứng có thể xảy ra bất ngờ và diễn biến nhanh chóng.

Dị ứng cua đồng là gì?

Dị ứng cua đồng là dạng dị ứng thực phẩm xảy ra khi hệ miễn dịch nhận diện nhầm một số protein có trong cua là chất gây hại và tạo ra phản ứng chống lại chúng. Khi đó, cơ thể giải phóng histamin và các chất trung gian hóa học khác, gây ra hàng loạt triệu chứng từ nhẹ đến nặng.

Tình trạng này có thể gặp ở bất kỳ độ tuổi nào. Nhiều người hoàn toàn khỏe mạnh từ nhỏ đến lớn nhưng vẫn có thể bị phản ứng dị ứng trong lần ăn cua đồng sau đó. Điều này xảy ra khi hệ miễn dịch bị “nhạy cảm hóa”, khiến cơ thể bắt đầu phản ứng mạnh với protein trong cua.

Không chỉ cua đồng, các động vật có vỏ giáp xác như cua biển, tôm, ghẹ, nghêu và sò cũng có khả năng gây phản ứng tương tự. Do đó, người từng gặp triệu chứng bất thường sau khi ăn cua đồng thường được khuyến cáo thận trọng khi dùng các loại hải sản khác.

Triệu chứng của dị ứng cua đồng và các động vật có vỏ giáp xác

Triệu chứng dị ứng cua đồng có thể xuất hiện trong vài phút đến một vài giờ sau khi ăn. Mức độ phản ứng tùy thuộc cơ địa mỗi người. Có trường hợp chỉ ngứa nhẹ trên da nhưng cũng có người rơi vào tình trạng nguy hiểm cần cấp cứu ngay.

Khi nắm rõ các biểu hiện, bạn sẽ dễ dàng nhận biết tình trạng dị ứng và xử lý đúng cách.

Triệu chứng của dị ứng cua đồng ở mức độ vừa và nhẹ

Phản ứng dị ứng mức độ nhẹ thường gặp hơn và có thể được xử lý sớm nếu kịp thời chú ý.

Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Thở khò khè, ho khan hoặc cảm giác tắc nghẽn cổ họng;
• Buồn nôn, nôn ói, đau bụng, tiêu chảy;
• Da xanh tái, mệt mỏi;
• Ngứa và nổi phát ban;
• Sưng môi, lưỡi, mí mắt hoặc đầu chi;
• Chóng mặt thoáng qua.

Những biểu hiện này thường xảy ra nhanh chóng và có thể tự giảm nếu ngừng tiếp xúc với dị nguyên. Tuy nhiên, người bệnh không nên chủ quan vì chúng có thể tiến triển nặng hơn.

Các phản ứng nghiêm trọng

Một số trường hợp dị ứng xảy ra ở mức độ nặng và trở thành phản ứng toàn thân nguy hiểm. Đây là tình trạng sốc phản vệ.

Phản vệ có thể xuất hiện đột ngột và gây nguy hiểm đến tính mạng. Cơ thể suy yếu nhanh chỉ trong vài phút nên cần xử trí cấp cứu kịp thời.

Các dấu hiệu nhận biết tình trạng nặng gồm:

• Khó thở nghiêm trọng do cổ họng và đường thở bị sưng hẹp;
• Huyết áp tụt mạnh gây choáng váng;
• Nhịp tim nhanh bất thường;
• Mất ý thức.

Nếu không được can thiệp kịp lúc, sốc phản vệ có thể dẫn đến ngừng hô hấp hoặc tuần hoàn.

Cách xử lý khi bị dị ứng cua đồng

Việc xử trí cần dựa trên cấp độ biểu hiện. Nhận diện chính xác sẽ giúp người bệnh được hỗ trợ an toàn hơn.

Xử lý khi phản ứng ở mức độ nhẹ

Khi phản ứng chỉ xuất hiện trên da hoặc tiêu hóa, người bệnh nên:

• Ngừng ăn ngay lập tức;
• Uống nhiều nước để làm loãng nồng độ dị nguyên;
• Dùng thuốc kháng histamin theo hướng dẫn của nhân viên y tế.

Trong thời gian này, người bệnh cần theo dõi sát vì triệu chứng có thể chuyển nặng.

Xử lý khi phản ứng nghiêm trọng

Khi có dấu hiệu khó thở, tụt huyết áp, chóng mặt kéo dài hoặc lơ mơ, cần:

• Tiêm epinephrine nếu đã được bác sĩ dặn dò trước;
• Gọi cấp cứu ngay;
• Đặt người bệnh nằm ngửa và nâng chân để giúp máu lưu thông.

Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định trong phản vệ vì việc dùng sai thuốc có thể gây biến chứng nghiêm trọng hơn. Trong lúc chờ cấp cứu, người thân cần giữ bình tĩnh, nới rộng quần áo và đảm bảo đường thở của bệnh nhân thông thoáng.

Cách phòng ngừa dị ứng cua đồng

Phòng ngừa dị ứng cua đồng đóng vai trò quan trọng để hạn chế tái phát và giảm nguy cơ xuất hiện phản ứng nặng.

Biện pháp hiệu quả nhất là tránh hoàn toàn cua đồng và các loại thực phẩm có chứa thành phần từ chúng. Tuy nhiên, việc này không phải lúc nào cũng dễ dàng, đặc biệt khi ăn uống bên ngoài gia đình.

Cẩn thận hơn khi đi ăn ở hàng quán hoặc nhà hàng

Trong môi trường nhà hàng, nguy cơ dị ứng không chỉ đến từ món ăn chính mà còn từ khói, hơi nước và dụng cụ nấu nướng. Do đó, người dễ dị ứng nên:

• Tránh ngồi gần khu vực bếp;
• Hỏi rõ thành phần món ăn;
• Thông báo cho nhân viên phục vụ về tình trạng sức khỏe;
• Tránh các món sốt, súp hoặc nước dùng có khả năng chứa hải sản.

Mang theo thuốc chống dị ứng hoặc epinephrine trong mọi trường hợp, đặc biệt khi đi ăn bên ngoài.

Chú ý đến các thành phần trong thực phẩm bạn ăn

Cua đồng có thể có mặt trong nhiều món ăn quen thuộc như riêu cua, bún cua, nước sốt, mắm cua. Do đó, người dị ứng nên:

• Kiểm tra nhãn thực phẩm đóng gói;
• Hỏi đầu bếp khi ăn ở nhà hàng;
• Tránh thức ăn lẫn mùi hoặc nước dùng từ cua.

Bên cạnh đó, nên xây dựng thói quen ghi nhật ký ăn uống để theo dõi phản ứng cơ thể với từng loại thực phẩm, giúp nhận diện nhanh nhóm thực phẩm có nguy cơ cao. Việc đọc kỹ thành phần không chỉ giúp phòng ngừa dị ứng mà còn giúp người bệnh giữ chế độ ăn lành mạnh và an toàn ổn định lâu dài.

Dị ứng cua đồng có thể nhẹ nhưng cũng có thể gây hậu quả nghiêm trọng nếu không kịp thời xử lý. Việc hiểu rõ triệu chứng, nguyên nhân cùng cách phòng ngừa sẽ giúp bảo vệ sức khỏe tốt hơn, đặc biệt đối với người có cơ địa nhạy cảm. Chủ động thông tin với bác sĩ và thực hiện xét nghiệm dị ứng khi cần sẽ giúp xác định chính xác loại thực phẩm cần tránh và xây dựng chế độ dinh dưỡng an toàn lâu dài.