Ung thư biểu mô tế bào thận: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Ngày nay các bệnh ung thư là một trong những mối đe dọa lớn nhất tới sức khỏe con người. Trong đó ung thư tế bào thận là loại ung thư thận phổ biến nhất, thường gặp với các triệu chứng như tiểu ra máu, đau ở vùng mạn sườn, sốt không rõ nguyên nhân và sự xuất hiện của khối u ở thắt lưng. Tuy nhiên, ở giai đoạn đầu, các triệu chứng thường mờ nhạt và khó chẩn đoán chính xác.

Ung thư biểu mô tế bào thận là gì?

Ung thư biểu mô tế bào thận còn gọi là Renal Cell Carcinoma hay là RCC. Đây là loại ung thư thận phổ biến nhất, chiếm khoảng 85% các trường hợp ung thư thận ở người lớn. Bệnh ung thư biểu mô tế bào thận bắt nguồn từ lớp lót của các ống nhỏ trong thận.

Ung thư biểu mô tế bào thận (RCC), chiếm từ 90 đến 95% các khối u thận ác tính nguyên phát. Các khối u thận nguyên phát ít gặp hơn bao gồm ung thư biểu mô tế bào chuyển tiếp, sarcoma.

Tại Hoa Kỳ, mỗi năm có khoảng 81.800 trường hợp mới mắc RCC và các khối u thận khác, cùng với 14.890 ca tử vong (ước tính năm 2023). RCC xảy ra thường xuyên hơn ở nam giới, với tỷ lệ mắc bệnh nam nữ khoảng 2:1. Bệnh thường được chẩn đoán ở những người trong độ tuổi từ 65 đến 74.

Ung thư biểu mô tế bào thận có thể gây ra sự hình thành huyết khối trong tĩnh mạch thận và đôi khi lan đến tĩnh mạch chủ, mặc dù không phổ biến. Ở giai đoạn cuối ung thư biểu mô tế bào thận, thường di căn đến các hạch bạch huyết, phổi, tuyến thượng thận, gan, não và xương.

Nguyên nhân gây ung thư biểu mô tế bào thận

Nguyên nhân chính xác của ung thư biểu mô tế bào thận vẫn chưa được xác định rõ ràng, tuy nhiên có một số yếu tố nguy cơ đã được xác định, bao gồm:

• Hút thuốc lá: Đây là một trong những yếu tố nguy cơ lớn nhất gây ra ung thư thận. Nguy cơ mắc ung thư thận ở người hút thuốc lá cao gấp 2 lần sao với người không hút thuốc lá. Nicotine và các chất hóa học trong thuốc lá có thể gây tổn thương DNA của tế bào thận, dẫn đến sự phát triển của ung thư.
• Béo phì: Trọng lượng cơ thể tăng quá mức có thể gây ra những biến đổi hormone, tăng nguy cơ phát triển ung thư. Béo phì có thể dẫn đến tăng mức insulin trong cơ thể, điều này có thể kích thích sự phát triển của các tế bào ung thư.
• Tăng huyết áp: Huyết áp cao không chỉ gây ảnh hưởng đến tim mạch mà còn là một yếu tố nguy cơ của ung thư thận. Người bị tăng huyết áp có nguy cơ mắc ung thư thận cao hơn, do tổn thương mạch máu trong thận hoặc do các loại thuốc điều trị tăng huyết áp.
• Di truyền: Những người có người thân trong gia đình mắc ung thư thận có nguy cơ cao hơn phát triển bệnh. Một số hội chứng di truyền như Von Hippel - Lindau (VHL) và Birt - Hogg - Dubé (BHD) có liên quan đến nguy cơ mắc ung thư thận.
• Tiếp xúc với hóa chất độc hại: Một số hóa chất trong môi trường làm việc như cadmium, asbestos và một số dung môi hữu cơ, có thể tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Bệnh lý thận mãn tính: Những người mắc bệnh lý thận mãn tính, đặc biệt là những người phải lọc máu kéo dài, có nguy cơ phát triển ung thư thận.

Triệu chứng của ung thư biểu mô tế bào thận

Triệu chứng của ung thư biểu mô tế bào thận thường không rõ ràng trong giai đoạn đầu. Khi bệnh tiến triển, người bệnh có thể gặp các triệu chứng sau:

• Đau lưng hoặc đau bên hông: Đây là triệu chứng phổ biến nhất khi khối u phát triển và gây áp lực lên các cơ quan lân cận. Đau có thể xuất hiện ở một bên lưng hoặc bên hông và có thể dai dẳng hoặc chỉ xuất hiện khi di chuyển.
• Tiểu máu: Máu trong nước tiểu là một trong những dấu hiệu cảnh báo quan trọng của ung thư thận. Tiểu máu có thể rõ ràng hoặc chỉ phát hiện qua xét nghiệm nước tiểu. Nếu bạn thấy nước tiểu có màu hồng, đỏ hoặc nâu, hãy đi khám bác sĩ ngay.
• Sút cân không rõ nguyên nhân: Người bệnh có thể giảm cân một cách nhanh chóng mà không có lý do rõ ràng. Sút cân đột ngột mà không thay đổi chế độ ăn uống hoặc hoạt động thể chất có thể là dấu hiệu của ung thư.
• Mệt mỏi và sốt kéo dài: Những triệu chứng này có thể xuất hiện khi ung thư tiến triển và lan ra các bộ phận khác của cơ thể. Mệt mỏi kéo dài và sốt không rõ nguyên nhân là những dấu hiệu không đặc hiệu nhưng quan trọng.
• Thiếu máu: Thiếu máu có thể xảy ra khi ung thư thận làm giảm sản xuất hồng cầu hoặc gây mất máu qua đường tiểu. Thiếu máu dẫn đến mệt mỏi, yếu đuối và da xanh xao.
• Khối u ở bụng: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể cảm nhận được khối u trong bụng khi khám. Khối u này có thể không đau hoặc đau khi ấn vào.

Điều trị ung thư biểu mô tế bào thận

Để điều trị được ung thư biểu mô tế bào thận, bác sĩ sẽ tiến hành các phương pháp cận lâm sàng để tìm ra nguyên nhân gây bệnh, cũng như vị trí chính xác của khối u. Một số phương pháp chẩn đoán có thể được áp dụng như:

• Siêu âm và chụp CT: Hình ảnh từ siêu âm hoặc chụp CT sẽ giúp xác định vị trí và kích thước của khối u.
• Xét nghiệm nước tiểu và máu: Đánh giá chức năng thận và phát hiện bất thường. Xét nghiệm nước tiểu có thể phát hiện máu hoặc các tế bào bất thường.
• Sinh thiết: Lấy mẫu mô từ khối u để kiểm tra dưới kính hiển vi. Sinh thiết là phương pháp quan trọng để xác định loại ung thư và giai đoạn của bệnh.

Phương pháp điều trị ung thư biểu mô tế bào thận phụ thuộc vào giai đoạn của bệnh và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Các phương pháp chính bao gồm:

Phẫu thuật

Cắt bỏ khối u hoặc thận bị ảnh hưởng là phương pháp điều trị chính cho ung thư thận giai đoạn đầu. Phẫu thuật có thể bao gồm cắt bỏ toàn bộ thận hoặc chỉ cắt bỏ phần bị ung thư.

Sử dụng thuốc điều trị

Sử dụng thuốc hướng tới tế bào đích là phương pháp mới, nhằm vào các phân tử cụ thể liên quan đến sự phát triển và lan rộng của ung thư. Các thuốc điều trị đích như Sorafenib, Sunitinib và Pazopanib đã chứng minh hiệu quả trong điều trị ung thư thận tiến triển.

Hóa trị và xạ trị

Thường được sử dụng trong trường hợp ung thư đã lan rộng và không thể phẫu thuật. Hóa trị sử dụng các thuốc mạnh để tiêu diệt tế bào ung thư, trong khi xạ trị sử dụng tia X hoặc các tia năng lượng cao khác để tiêu diệt tế bào ung thư.

Liệu pháp miễn dịch

Liệu pháp miễn dịch là phương pháp dựa trên nguyên tắc là sử dụng hệ thống miễn dịch của cơ thể để chống lại ung thư. Các thuốc như Nivolumab và Pembrolizumab đã được chấp thuận, cấp phép cho điều trị ung thư thận tiến triển.

Như vậy bài viết trên đã thông tin về ung thư biểu mô tế bào thận: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị. Ung thư biểu mô tế bào thận cũng như các bệnh ung thư khác cần được phát hiện sớm để đạt được hiệu quả điều trị. Hy vọng bài viết trên đã cho bạn những thông tin quan trọng để bạn có nền tảng chăm sóc bản thân và gia đình tốt hơn.