Viêm não mô cầu có nguy hiểm với người lớn không? Mức độ nguy hiểm ra sao?

Viêm não mô cầu là một bệnh lý nhiễm trùng nghiêm trọng, gây ra bởi vi khuẩn Neisseria meningitidis, có thể ảnh hưởng đến cả trẻ em và người lớn. Với tốc độ lây lan nhanh chóng và khả năng gây tử vong cao, bệnh này đã trở thành một trong những mối đe dọa lớn cho sức khỏe cộng đồng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng đi tìm câu trả lời cho thắc mắc “Viêm não mô cầu có nguy hiểm với người lớn không" nhé.

Thông tin về bệnh viêm màng não mô cầu

Viêm màng não mô cầu là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra, dẫn đến tình trạng sưng phồng nghiêm trọng lớp màng bảo vệ não và tủy sống. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc bệnh viêm màng não mô cầu vẫn ở mức đáng lo ngại, với hàng chục ca bệnh được ghi nhận mỗi năm.

Nguyên nhân chính gây ra viêm não mô cầu là sự lây lan của vi khuẩn qua tiếp xúc gần với người mang vi khuẩn, thường là qua nước bọt hoặc dịch tiết hô hấp. Vi khuẩn não mô cầu có 13 nhóm khác nhau, trong đó các nhóm A, B, C, Y và W-135 là những nhóm nguy hiểm nhất. Đặc biệt, người lớn mang vi khuẩn não mô cầu thường không xuất hiện triệu chứng nhưng vẫn có thể là nguồn lây truyền chính trong cộng đồng, làm gia tăng nguy cơ bùng phát dịch.

Một số đối tượng dễ mắc bệnh viêm não mô cầu:

• Trẻ nhỏ: Đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện nên rất dễ bị nhiễm bệnh.
• Thanh thiếu niên: Đây là nhóm tuổi thường bị bỏ qua trong chương trình tiêm chủng, Nghiên cứu tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 chỉ ra rằng 25% tân binh có độ tuổi từ 18 - 25 tuổi mang vi khuẩn mà không có triệu chứng, trong đó nhóm vi khuẩn não mô cầu B chiếm 53,19%.
• Người cao tuổi: Hệ miễn dịch suy yếu, sức đề kháng kém nên dễ mắc bệnh hơn.
• Người có bệnh nền: Các bệnh như tim mạch, tiểu đường, suy thận,... làm giảm sức đề kháng của cơ thể, tăng nguy cơ tử vong.

Viêm não mô cầu có nguy hiểm với người lớn không?

Bệnh viêm não mô cầu ở người lớn không chỉ là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng mà còn có thể đe dọa tính mạng. Tỷ lệ tử vong khi mắc bệnh này có thể lên tới 50% nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Ngay cả khi được điều trị, tỷ lệ tử vong vẫn có thể đạt 15%. Do đó, mức độ nguy hiểm của bệnh này là không thể xem nhẹ.

Ngoài nguy cơ tử vong, những người sống sót sau khi mắc bệnh cũng có thể phải đối mặt với các di chứng nghiêm trọng. Khoảng 20% bệnh nhân sống sót có thể gặp phải các vấn đề như tổn thương não, điếc, mù lòa, rối loạn tâm lý và thiểu năng trí tuệ. Những di chứng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn tạo ra gánh nặng kinh tế cho bệnh nhân và gia đình.

Các triệu chứng viêm não mô cầu ở người lớn

Các triệu chứng giai đoạn đầu của bệnh viêm màng não mô cầu ở người lớn thường rất khó nhận biết, và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh nhiễm virus thông thường như cảm cúm hay nhiễm Adenovirus, Rhinovirus.

Trong giai đoạn đầu của bệnh, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như:

• Nhức đầu: Cơn đau có thể từ nhẹ đến dữ dội.
• Đau họng: Cảm giác khó chịu và đau rát trong cổ họng.
• Ho: Triệu chứng này có thể gây nhầm lẫn với các bệnh lý hô hấp thông thường.
• Sốt: Nhiệt độ cơ thể tăng cao, thường kèm theo cảm giác ớn lạnh.
• Buồn nôn: Có thể xuất hiện kèm theo các triệu chứng khác, tạo cảm giác khó chịu cho người bệnh.

Điều này khiến nhiều người dễ nhầm lẫn và chủ quan, không nghĩ đến khả năng mắc bệnh nghiêm trọng hơn. Chính vì sự mơ hồ này, bệnh thường được phát hiện khi đã chuyển sang giai đoạn nặng, lúc này vi khuẩn đã xâm nhập hệ thần kinh trung ương, gây ra những biến chứng nguy hiểm như cứng cổ.

Khoảng 15 giờ sau khi nhiễm vi khuẩn não mô cầu, vi khuẩn có thể xâm lấn vào hệ thần kinh trung ương, gây ra tình trạng cứng cổ. Đây là một trong những triệu chứng đặc trưng cho viêm màng não nhưng thường không xuất hiện cho đến khi bệnh đã phát triển nghiêm trọng.

Trong giai đoạn muộn của bệnh (từ giờ thứ 17 trở đi), những triệu chứng đặc trưng khác bắt đầu xuất hiện như:

• Tử ban hình sao: Các vết ban có thể xuất hiện trên da, thường là dấu hiệu của nhiễm trùng nghiêm trọng.
• Màu da bất thường: Da có thể trở nên nhợt nhạt hoặc có màu tím.
• Ban đỏ: Xuất hiện các đốm đỏ trên da, thường là dấu hiệu của tình trạng nhiễm khuẩn huyết.

Việc điều trị lúc này đã trở nên khó khăn hơn rất nhiều, dẫn đến tỷ lệ tử vong cao và nguy cơ di chứng cho những người sống sót.

Phòng bệnh viêm não mô cầu cho người lớn

Tiêm phòng vắc xin

Một trong những biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất là tiêm phòng vắc xin. Vắc xin giúp bảo vệ chống lại các nhóm huyết thanh phổ biến của vi khuẩn Neisseria meningitidis, bao gồm nhóm A, B, C, Y và W-135. Tuy nhiên, vắc xin não mô cầu chưa được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng, dẫn đến tỷ lệ tiêm vắc xin chưa cao, và số người có miễn dịch phòng bệnh rất thấp.

Ngoài ra, không chỉ người lớn, mà trẻ em, thanh thiếu niên cũng cần tiêm vắc xin viêm màng não do não mô cầu để ngăn chặn nguy cơ lây lan bệnh.

Sử dụng kháng sinh dự phòng

Người tiếp xúc gần với bệnh nhân viêm não mô cầu cũng nên sử dụng kháng sinh dự phòng. Các đối tượng như thành viên trong gia đình, bạn cùng phòng, hoặc những người có tiếp xúc trực tiếp với người bệnh có nguy cơ cao nên được khuyến cáo sử dụng kháng sinh để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm.

Nhận thức và giáo dục cộng đồng

Bên cạnh các biện pháp tiêm phòng và sử dụng kháng sinh, việc nâng cao nhận thức về bệnh viêm não mô cầu trong cộng đồng cũng rất quan trọng. Các chương trình giáo dục sức khỏe nên được triển khai để giúp người dân hiểu rõ về các triệu chứng, nguyên nhân, cũng như tầm quan trọng của việc phòng ngừa bệnh.

Khám sức khỏe định kỳ

Người lớn, đặc biệt là những người có bệnh lý nền hoặc thường xuyên tiếp xúc trong môi trường đông người, nên thực hiện khám sức khỏe định kỳ. Việc phát hiện sớm các triệu chứng và có kế hoạch điều trị kịp thời có thể làm giảm đáng kể nguy cơ biến chứng.

Tóm lại, viêm não mô cầu có nguy hiểm với người lớn không chỉ vì khả năng gây tử vong nhanh chóng mà còn do những di chứng lâu dài mà bệnh có thể để lại. Việc nhận diện sớm các triệu chứng, ngay cả khi chúng không đặc hiệu, là cực kỳ quan trọng để đảm bảo điều trị kịp thời. Bên cạnh đó, việc nâng cao nhận thức trong cộng đồng về bệnh lý này và thực hiện các biện pháp phòng ngừa như tiêm vắc-xin là rất cần thiết. Chỉ khi chúng ta có hiểu biết đúng đắn và chủ động phòng ngừa, mới có thể giảm thiểu những nguy cơ mà viêm não mô cầu gây ra cho sức khỏe của người lớn và cộng đồng.