Xét nghiệm hs-CRP là gì? Giá trị và ý nghĩa của hsCRP?

Bệnh tim mạch (CVD) là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn cầu. Để đánh giá nguy cơ bệnh lý này, bên cạnh các yếu tố như lipid, lipoprotein thì trong thực tế lâm sàng còn có một số yếu tố phi lipid khác, điển hình là protein phản ứng C độ nhạy cao (high sensitive C-reactive protein: hsCRP), Homocystein,… cũng sẽ được đánh giá và sử dụng. Những thông tin sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hs-CRP, ý nghĩa và giá trị của loại xét nghiệm này trong đánh giá nguy cơ bệnh tim mạch.

Xét nghiệm hs-CRP là gì?

Xét nghiệm hs-CRP, hay xét nghiệm protein phản ứng C có độ nhạy cao, là một công cụ chẩn đoán quan trọng được sử dụng để đánh giá nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Protein phản ứng C (CRP) được gan sản xuất và mức độ của nó tăng lên để đáp ứng với tình trạng viêm. Trong khi xét nghiệm CRP tiêu chuẩn phát hiện mức độ cao hơn của protein này, biểu hiện tình trạng viêm cấp tính thì xét nghiệm hs-CRP được tiến hành để phát hiện mức độ viêm thấp hơn, mãn tính hơn có thể khiến một người mắc bệnh tim.

CRP là một dấu ấn sinh học quan trọng trong y học, đặc biệt là trong thực trạng viêm nhiễm hiện nay. Nó là một phần trong phản ứng giai đoạn cấp tính của cơ thể đối với tình trạng viêm, nhiễm trùng hoặc tổn thương mô. Nồng độ CRP tăng cao có thể được nhận thấy sau cơn đau tim, trong khi bị nhiễm trùng hoặc sau khi phẫu thuật. Protein này là một trong những protein đầu tiên tăng nồng độ trong máu sau những tổn thương này.

Xét nghiệm hs-CRP nhạy hơn xét nghiệm CRP truyền thống và có thể đo mức CRP trong khoảng 0,5 – 10 mg/L. Độ nhạy này khiến nó đặc biệt hữu ích trong việc phát hiện tình trạng viêm ở mức độ thấp mà các xét nghiệm khác có thể bỏ sót. Thông qua việc xác định mức độ CRP tăng nhẹ, các bác sĩ chuyên khoa có thể xác định những cá nhân có nguy cơ mắc bệnh tim mạch trước khi họ biểu hiện các triệu chứng rõ ràng.

Có thể nhiều người chưa biết, tình trạng viêm kéo dài ở mức độ thấp là một yếu tố nguy cơ đưa đến sự phát triển của chứng xơ vữa động mạch (tích tụ các chất béo trên thành động mạch). Xơ vữa làm thu hẹp các động mạch, có thể dẫn đến đau tim, đột quỵ và các vấn đề tim mạch khác. Bằng cách đo mức CRP bằng xét nghiệm hs-CRP, các bác sĩ có thể đánh giá được tổng thể một cách rõ ràng hơn về tình trạng viêm nhiễm và nguy cơ tim mạch của bệnh nhân.

Ngoài các yếu tố nguy cơ truyền thống như cholesterol và huyết áp, xét nghiệm hs-CRP còn cung cấp thêm thông tin bằng cách đánh giá tình trạng viêm. Đối với những người không có triệu chứng rõ ràng của bệnh tim, mức độ hs-CRP có thể là yếu tố quyết định trong việc xây dựng kế hoạch điều trị phòng ngừa. Nó đặc biệt được khuyến khích cho những người có nguy cơ mắc bệnh tim mạch ở mức trung bình hoặc cao.

Nhìn chung, xét nghiệm hs-CRP là một biện pháp hiệu quả trong chăm sóc sức khỏe phòng ngừa, giúp dự đoán các vấn đề tiềm ẩn về tim mạch trước khi chúng trở nên nghiêm trọng. Thông qua theo dõi mức CRP, chúng ta có thể thực hiện các bước chủ động để duy trì sức khỏe tim mạch và ngăn ngừa bệnh tim. Có thể nói, xét nghiệm hs-CRP là nền tảng trong tim mạch hiện đại, giúp điều chỉnh kế hoạch điều trị cho từng cá nhân và cải thiện kết quả của bệnh nhân.

Chỉ định và quy trình xét nghiệm protein phản ứng C độ nhạy cao

Như đã đề cập, xét nghiệm protein phản ứng C có độ nhạy cao (hs-CRP) là một công cụ có giá trị để đánh giá nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như đau tim và đột quỵ. Xét nghiệm này đặc biệt được khuyến khích cho:

• Đàn ông từ 50 tuổi trở lên và phụ nữ từ 60 tuổi trở xuống được coi là có nguy cơ mắc bệnh tim mạch ở mức trung bình.
• Những cá nhân vượt quá ngưỡng tuổi này có mức cholesterol LDL (LDL-C) dưới 3,33 mmol/L (130mg/L) và không mắc bệnh tim, bệnh thận, tiểu đường hoặc các tình trạng viêm nhiễm.

Xét nghiệm hs-CRP thường xuyên giúp xác định sự hiện diện của tình trạng viêm cấp độ thấp, đây là yếu tố nguy cơ gây xơ vữa động mạch và các tình trạng tim mạch khác. Nếu kết quả xét nghiệm hs-CRP cho thấy mức độ lớn hơn 10 mg/L thì nên lặp lại xét nghiệm. Lý tưởng nhất là cuộc kiểm tra tiếp theo này sẽ diễn ra hai tuần sau lần kiểm tra đầu tiên và không yêu cầu nhịn ăn. Điều này giúp xác nhận xem có tình trạng viêm nhẹ kéo dài mà không bị ảnh hưởng bởi nhiễm trùng cấp tính hoặc bệnh tật có thể làm sai lệch kết quả hay không.

Chuẩn bị cho bài kiểm tra hs-CRP

Nhịn ăn

Bệnh nhân có thể được yêu cầu nhịn ăn vài giờ trước khi xét nghiệm để đảm bảo độ chính xác trong một số trường hợp nhất định.

Đánh giá thuốc

Bạn cần phải thông báo với bác sĩ về tất cả các loại thuốc hiện tại đang dùng vì một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

Hiểu rõ về xét nghiệm

Điều quan trọng là bệnh nhân và bác sĩ điều trị phải trao đổi với nhau mọi thứ về quy trình, ý nghĩa của kết quả và bất kỳ rủi ro tiềm ẩn nào liên quan.

Quy trình xét nghiệm hs-CRP

Lấy mẫu máu

Nhân viên y tế sẽ quấn một sợi băng thun quanh cánh tay của bệnh nhân để ngăn máu chảy, làm sạch vị trí bằng cồn và sau đó lấy máu từ tĩnh mạch. Việc lấy mẫu máu diễn ra nhanh chóng và đơn giản.

Phân tích

Mẫu máu thu thập được sau đó sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm để đo mức hsCRP.

Kết quả

Sau khi có kết quả xét nghiệm, bác sĩ chuyên khoa sẽ đọc kết quả, phân tích và thảo luận thêm với bệnh nhân.

Giá trị của xét nghiệm hs-CRP

Xét nghiệm hs-CRP là một công cụ quan trọng trong đánh giá nguy cơ tim mạch. Xét nghiệm này sẽ phân nguy cơ tim mạch thành ba loại dựa trên nồng độ CRP trong máu:

• Nguy cơ thấp: Mức CRP dưới 1,0 mg/L;
• Nguy cơ vừa phải: Mức CRP trong khoảng 1,0 đến 3,0 mg/L;
• Nguy cơ cao: Mức CRP lớn hơn 3,0 mg/L.

Những người có giá trị hs-CRP cao hơn phải đối mặt với nguy cơ mắc các biến cố tim mạch tăng lên đáng kể, bao gồm đột quỵ, đau tim, đột tử do tim và bệnh động mạch ngoại biên.

Các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ hs-CRP

Một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm hs-CRP, do đó cần phải xem xét các biến này khi diễn giải kết quả:

• Mang thai: Đây là một biến số đã biết có thể làm tăng mức CRP.
• Thuốc: Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) và statin có thể ảnh hưởng đến mức CRP.
• Thay đổi nội tiết tố: Phụ nữ sau mãn kinh và những người đang điều trị bằng liệu pháp hormone có thể có mức độ CRP thay đổi.
• Tình trạng sức khỏe: Gần đây mới mắc bệnh , tổn thương mô hoặc tình trạng viêm liên tục do các tình trạng như viêm khớp có thể làm tăng mức CRP.

Tầm quan trọng của việc kiểm tra lại

Để đảm bảo độ chính xác, nên thực hiện xét nghiệm hs-CRP ít nhất hai lần, tốt nhất là cách nhau hai tuần. Cách này sẽ giúp xác nhận sự tồn tại của tình trạng viêm, cung cấp thông tin rõ ràng hơn về nguy cơ tim mạch.

Các xét nghiệm bổ sung để đánh giá rủi ro toàn diện

Để đánh giá toàn diện sức khỏe tim mạch, xét nghiệm hs-CRP nên được kết hợp với các xét nghiệm lipid khác, bao gồm cholesterol toàn phần, chất béo trung tính, HDL-C (cholesterol lipoprotein mật độ cao) và LDL-C (cholesterol lipoprotein mật độ thấp).

Tóm lại, xét nghiệm hs-CRP là loại xét nghiệm được sử dụng để đánh giá nguy cơ mắc bệnh tim mạch ở những người khỏe mạnh và là một dấu hiệu chỉ dẫn tiên lượng bệnh tái phát, từ đó hỗ trợ bác sĩ đưa ra phương hướng sàng lọc và điều trị bệnh hiệu quả hơn. Việc theo dõi mức độ hs-CRP cùng với các dấu hiệu tim mạch khác là bước quan trọng để kiểm soát sức khỏe tốt hơn, từ đó cải thiện kết quả và chăm sóc phòng ngừa, đảm bảo một tương lai khỏe mạnh hơn.