Đau đầu Arnold là gì? Triệu chứng và cách điều trị đau đầu Arnold

Đau đầu Arnold là gì?

Đau đầu Arnold (Arnold Neuralgia) hay có tên gọi khác là đau dây thần kinh chẩm (Occipital Neuralgia). Các dây thần kinh chẩm bị ảnh hưởng bao gồm:

• Thần kinh chẩm lớn (Greater Occipital Nerve);
• Thần kinh chẩm bé (Lesser Occipital Nerve);
• Thần kinh chẩm thứ ba (Third Occipital Nerve).

Các dây thần kinh chẩm chạy dọc từ khu vực cột sống cổ lên đến da đầu (phía sau đầu). Khi thần kinh chẩm bị chèn ép, bị viêm hay tổn thương, bạn có thể cảm thấy đau nhói, đau nhức, cảm giác như bị bắn, giật hay nóng rát phía sau đầu lan dọc theo một hoặc cả hai bên đầu.

Cơn đau này thông thường bắt đầu ở cổ và lan lên trên, ở một số người, họ mô tả cơn đau giống như đau nửa đầu, do đó có thể dễ nhầm lẫn đau đầu Arnold với đau nửa đầu hoặc các tình trạng đau đầu khác. Cần phải phân biệt các loại đau đầu này vì việc điều trị là khác nhau giữa mỗi loại.

Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến đau đầu Arnold, việc chẩn đoán thực hiện thông qua khám bệnh và xét nghiệm hình ảnh học. Có nhiều lựa chọn điều trị đau đầu Arnold khác nhau bao gồm dùng thuốc, tiêm steroid, chườm ấm và phẫu thuật.

Những dấu hiệu và triệu chứng của đau đầu Arnold

Đau đầu Arnold có thể gây ra cơn đau dữ dội giống như bị điện giật, giật mạnh ở phía sau đầu và cổ. Các triệu chứng khác bao gồm:

• Đau nhói như bị bắn, đâm, cảm giác đau nhức hoặc có thể nóng rát, thường bắt đầu ở sau đầu và lan lên trên;
• Đau hai bên đầu hoặc có thể đau một bên đầu;
• Đau sau mắt;
• Nhạy cảm với ánh sáng;
• Nhạy cảm da đầu;
• Đau khi vận động cổ.

Biến chứng có thể gặp khi mắc đau đầu Arnold

Đau đầu Arnold hay đau dây thần kinh chẩm là một cơn đau mạn tính. Người bệnh phải chịu đựng cơn đau như bị bắn, bị đâm trong thời gian dài. Cơn đau có thể kèm với rối loạn cảm giác, nhạy cảm da đầu gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người bệnh. Các ảnh hưởng chủ yếu là do tình trạng đau kéo dài, có thể bao gồm:

• Rối loạn giấc ngủ;
• Rối loạn lo âu;
• Trầm cảm.

Bên cạnh đó, biến chứng liên quan đến việc điều trị cũng đã được ghi nhận. Trong một báo cáo hàng loạt ca gồm hơn 100 trường hợp điều trị với thủ thuật RFA nhiệt (đốt sóng cao tần), một người bệnh bị xuất huyết não và tử vong (các tác giả nghĩ là do tăng huyết áp) trong quá trình thực hiện.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Đau đầu Arnold có thể rất khó chẩn đoán vì nó có thể giống với đau nửa đầu và các tình trạng đau đầu khác. Nếu bạn gặp phải các triệu chứng đau đầu nghi ngờ mắc đau đầu Arnold như đau nhói, bất thường ở cổ hoặc da đầu, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị thích hợp.

Hiệp hội Đau đầu Hoa Kỳ đã đề ra SNOOP, là các dấu hiệu cảnh báo khi gặp phải tình trạng đau đầu, có thể bao gồm các triệu chứng sau:

• S (Systemic Signs) - triệu chứng toàn thân: Chẳng hạn như sốt, đau cơ, sụt cân hay các yếu tố nguy cơ thứ phát như ung thư, nhiễm HIV.
• N (Neurologic signs) - triệu chứng thần kinh: Như thay đổi nhận thức, tâm thần, tính cách hoặc sự khiếm khuyết thần kinh khu trú khác như rối loạn cảm giác, yếu liệt. Đây có thể là dấu hiệu của đột quỵ hoặc các tình trạng khác và đều cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.
• O (Onset) - khởi phát: Đề cập đến khởi phát cơn đau đầu, ví dụ như đau đầu đột ngột dữ dội.
• O (Older onset) - tuổi khởi phát: Đau đầu mới khởi phát từ sau 50 tuổi.
• P (Pattern change) - thay đổi tính chất: Bất kỳ thay đổi mới nào trong tình trạng đau đầu của bạn, ví dụ như gia tăng về cường độ hoặc thời gian đau đầu.

Nếu gặp phải các dấu hiệu cảnh báo của tình trạng đau đầu, bạn cần gặp bác sĩ để được chẩn đoán sớm tình trạng và điều trị kịp thời.

Nguyên nhân dẫn đến đau đầu Arnold

Đau đầu Arnold chủ yếu là kết quả của tình trạng đau thần kinh chẩm lớn (chiếm 90%). Nguyên nhân xuất phát từ đau thần kinh chẩm bé chiếm 10% và hiếm khi được cho là có liên quan đến đau thần kinh chẩm thứ ba.

Hầu hết trường hợp đau đầu Arnold là kết quả của sự chèn ép thần kinh chẩm. Sự chèn ép có thể do bệnh của cột sống cổ, thoát vị đĩa đệm chèn ép hoặc sự căng cơ cổ quá mức gây chèn ép. Đôi khi, chấn thương gây thay đổi cấu trúc của giải phẫu hộp sọ hoặc cột sống cũng có thể dẫn đến đau đầu Arnold. 

Các tình trạng thứ phát khác như nhiễm trùng do bệnh Herpes zoster cũng có thể là nguyên nhân. Bên cạnh đó, nhiều trường hợp đau đầu Arnold không rõ nguyên nhân.

Những ai có nguy cơ mắc đau đầu Arnold?

Mọi đối tượng đều có thể mắc đau đầu Arnold, tuy nhiên đây là một tình trạng không phổ biến và tương đối hiếm gặp trên thực tế. Nghiên cứu tại Hà Lan cho thấy tỷ lệ mắc là khoảng 3,2 trên 100.000 người, với độ tuổi trung bình chẩn đoán là 54,1 tuổi. 

Một báo cáo khác cho thấy, nữ giới chiếm đa số các trường hợp đau đầu Arnold (khoảng 80%).

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc đau đầu Arnold

Các yếu tố được cho là có liên quan đến tăng nguy cơ mắc đau đầu Arnold bao gồm:

• Thoái hóa cột sống cổ trên;
• Chấn thương dây thần kinh chẩm lớn và/hoặc chẩm bé;
• Tai nạn giao thông gây chấn thương cổ;
• Khối u ở cổ;
• Bệnh lý đĩa đệm cổ;
• Căng hoặc đau cơ cổ;
• Bệnh gout;
• Đái tháo đường;
• Nhiễm trùng;
• Viêm mạch máu.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán đau đầu Arnold

Bác sĩ sẽ hỏi bạn những câu hỏi về tình trạng đau đầu và bất kỳ chấn thương nào mà bạn gặp phải. Sau đó, bác sĩ sẽ thực hiện khám bệnh cho bạn, bao gồm khám thần kinh và khám tổng quát, bác sĩ có thể ấn mạnh vào khu vực ở phía sau đầu bạn để xem bạn có bị xuất hiện cơn đau đầu không.

Sau khi hoàn thành hỏi bệnh và khám bệnh, chẩn đoán có thể được xác định bằng cách phong bế thần kinh. Điều này được thực hiện bằng cách tiêm một mũi thuốc làm tê dây thần kinh và xem nó có giúp bạn giảm đau hay không. Nếu có tác dụng, thì cơn đau đầu của bạn có thể là đau đầu Arnold.

Bạn cũng có thể được xét nghiệm máu hoặc chụp MRI (chụp cộng hưởng từ) để chẩn đoán nếu trường hợp của bạn là không điển hình.

Bạn cần được chẩn đoán đúng để có được phương pháp điều trị phù hợp.

Phương pháp điều trị đau đầu Arnold hiệu quả

Mục tiêu điều trị đau đầu Arnold là kiểm soát triệu chứng đau đầu. Đau đầu Arnold không phải là tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, hầu hết mọi người đều giảm đau tốt bằng cách nghỉ ngơi và dùng thuốc. Các loại thuốc điều trị có thể bao gồm:

• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như naproxen hoặc ibuprofen;
• Thuốc giãn cơ theo toa;
• Thuốc chống động kinh như gabapentin hay carbamazepine;
• Thuốc chống trầm cảm;
• Tiêm steroid hoặc phong bế thần kinh.

Rất hiếm trường hợp không giảm đau với việc thay đổi lối sống và thuốc, ở các trường hợp như vậy, các lựa chọn điều trị khác có thể bao gồm:

• Đốt sóng cao tần (RFA);
• Điều chỉnh thần kinh chẩm;
• Phương pháp áp lạnh qua da dưới hướng dẫn siêu âm;
• Phẫu thuật giải nén.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của đau đầu Arnold

Chế độ sinh hoạt:

• Chườm ấm vùng cổ.
• Nghỉ ngơi ở phòng yên tĩnh.
• Xoa bóp vùng cổ giúp giãn các cơ ở cổ.
• Tuân theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ bao gồm cả việc thay đổi lối sống tùy thuộc vào tình trạng của mỗi người.

Chế độ dinh dưỡng: Không có chế độ dinh dưỡng cụ thể nào cho tình trạng đau đầu Arnold, bạn có thể tuân thủ theo các chế độ ăn phù hợp với các bệnh lý nền của bạn (nếu có) hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ.

Phương pháp phòng ngừa đau đầu Arnold hiệu quả

Bạn có thể không ngăn ngừa được tình trạng đau đầu Arnold. Đối với một số nguyên nhân có thể ngăn ngừa được như căng cơ vùng cổ, bạn có thể thực hiện một số hành động để giải phóng các cơ bị căng như xoa bóp cổ và kéo giãn có thể giúp ích. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu về một số bài tập có thể giúp ích cho vùng cổ, ví dụ như:

• Đứng dựa lưng vào tường và hai chân dang rộng bằng vai.
• Từ từ nâng cằm và ngửa đầu về sau đến khi chạm vào tường.
• Giữ nguyên tư thế này trong khoảng 10 giây.

Tuy nhiên, hãy ngừng tập nếu bài các bài tập làm cho bạn thấy đau nhiều hơn, và đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.