Động kinh thuỳ thái dương là gì? Những điều cần biết về động kinh thuỳ thái dương

Động kinh thuỳ thái dương là gì?

Động kinh thùy thái dương là bệnh động kinh khởi phát ở vùng thùy thái dương trong não. Mỗi người đều có hai thùy thái dương, mỗi thùy ở hai bên đầu phía sau trên thái dương (gần tai và thẳng hàng với mắt).

Động kinh thuỳ thái dương là loại động kinh cục bộ phổ biến nhất. Khoảng 60% số người bị động kinh cục bộ thuộc loại động kinh thuỳ thái dương.

Có hai loại động kinh thuỳ thái dương:

• Động kinh thùy thái dương giữa (Mesial temporal lobe epilepsy): Khoảng 80% các cơn động kinh ở thùy thái dương khởi phát ở thùy thái dương giữa, với các cơn động kinh thường khởi phát tại chỗ hoặc gần hồi hải mã. Có một hồi hải mã ở mỗi thùy thái dương, nơi kiểm soát trí nhớ và học tập. Động kinh thuỳ thái dương giữa là dạng động kinh phổ biến nhất.
• Động kinh thuỳ thái dương bên: Trong loại động kinh thuỳ thái dương này, cơn động kinh khởi phát ở phần bên ngoài của thùy thái dương. Loại động kinh thuỳ thái dương này rất hiếm gặp và chủ yếu là do nguyên nhân di truyền hoặc do tổn thương như khối u, dị tật bẩm sinh, bất thường mạch máu hoặc các bất thường khác ở thùy thái dương.

Những dấu hiệu và triệu chứng của động kinh thuỳ thái dương

Các triệu chứng phụ thuộc vào cách cơn động kinh của bạn khởi phát.

Bạn có thể có tiền triệu trước cơn động kinh ở thùy thái dương. Tiền triệu là một cảm giác bất thường mà bạn cảm thấy trước khi cơn động kinh bắt đầu. Không phải ai cũng có cảm giác tiền triệu này. Tiền triệu là một phần của cơn động kinh khu trú, có nghĩa là bạn tỉnh táo và nhận thức được khi các triệu chứng xảy ra. Chúng thường kéo dài từ vài giây đến hai phút.

Những cảm giác bạn có thể cảm nhận được khi có tiền triệu, bao gồm:

• Cảm giác quen thuộc, một ký ức hay cảm giác xa lạ.
• Cảm giác sợ hãi, hoảng loạn hoặc lo lắng đột ngột; giận dữ, buồn hay vui.
• Cảm giác nôn nao dâng lên trong bụng (cảm giác đau quặn ruột khi đi tàu lượn siêu tốc).
• Thay đổi thính giác, thị giác, khứu giác, vị giác hoặc xúc giác.

Đôi khi, cơn động kinh thùy thái dương tiến triển thành một loại động kinh khác, chẳng hạn như cơn động kinh suy giảm nhận thức khu trú. Trong cơn động kinh này, bạn sẽ mất nhận thức trong khoảng 30 giây đến 2 phút.

Các triệu chứng của cơn động kinh suy giảm nhận thức khu trú bao gồm:

• Nhìn chằm chằm vào khoảng không hoặc một cái nhìn trống rỗng.
• Các hành vi và chuyển động lặp đi lặp lại (được gọi là tự động hóa) của bàn tay (chẳng hạn như bồn chồn, cử động), mắt (chớp mắt quá mức) và miệng (bặm môi, nhai, nuốt).
• Lú lẫn.
• Lời nói bất thường; khả năng phản ứng và giao tiếp với người khác bị thay đổi.
• Mất khả năng nói, đọc hoặc hiểu lời nói trong thời gian ngắn.

Trong một số ít trường hợp, cơn động kinh thùy thái dương có thể phát triển thành cơn động kinh co cứng – co giật toàn thể. Trong cơn động kinh co cứng - co giật toàn thể, toàn bộ cơ thể bạn cứng đờ và co giật kèm theo mất nhận thức. Đôi khi, bạn mất kiểm soát bàng quang hoặc cắn vào lưỡi khi bị co giật. Cơn động kinh này ảnh hưởng đến cả hai bên não của bạn và còn được gọi là chứng co giật (convulsion). Nó từng được biết đến như một cơn động kinh lớn.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn bị động kinh hoặc nghĩ rằng mình có thể bị động kinh, bạn nên đến gặp bác sĩ. Nếu bạn đã được chẩn đoán bị động kinh thùy thái dương, hãy gọi cho bác sĩ nếu:

• Cơn co giật của bạn kéo dài hơn 5 phút;
• Cơn co giật thứ hai ngay sau cơn đầu tiên;
• Số lượng và mức độ nghiêm trọng của cơn động kinh của bạn tăng lên;
• Bạn gặp các triệu chứng mới;
• Bạn bị phát ban, da phồng rộp hoặc các tác dụng phụ mới khác;
• Quá trình phục hồi của bạn sau cơn động kinh chậm hơn bình thường hoặc chưa hoàn toàn.

Nguyên nhân dẫn đến động kinh thuỳ thái dương

Nguyên nhân gây động kinh thùy thái dương bao gồm:

• Không rõ nguyên nhân (chiếm khoảng 25% các cơn động kinh thùy thái dương).
• Tổn thương tế bào não, dẫn đến sẹo ở thùy thái dương (được gọi là xơ cứng thái dương giữa hoặc xơ cứng vùng đồi thị).
• Những bất thường về não xuất hiện ngay từ khi sinh ra, bao gồm u mô thừa và dị tật phát triển vỏ não.
• Chấn thương não do té ngã, tai nạn giao thông hoặc bất kỳ cú đánh nào vào đầu.
• Nhiễm trùng não, bao gồm áp xe não, viêm màng não, viêm não và hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS).
• Tình trạng não và các bất thường ở mạch máu não, bao gồm khối u não, đột quỵ, mất trí nhớ và các mạch máu bất thường, chẳng hạn như dị dạng động tĩnh mạch.
• Yếu tố di truyền (tiền căn gia đình) hoặc đột biến gen.