Ung thư đại trực tràng là bệnh gì? Có thể phòng ngừa hay không?

Ung thư đại trực tràng là gì?

Ung thư đại trực tràng bắt đầu từ đại tràng (ruột già), một ống dài giúp vận chuyển thức ăn đã tiêu hóa đến trực tràng.

Thành đại trực tràng của bạn được tạo thành từ các lớp màng nhầy, mô và cơ. Ung thư đại trực tràng bắt đầu ở niêm mạc, lớp lót trong cùng của ruột. Bao gồm các tế bào tạo và giải phóng chất nhầy và các chất lỏng khác. Nếu các tế bào này đột biến hoặc thay đổi, chúng có thể tạo ra polyp đại trực tràng.

Theo thời gian, polyp đại trực tràng có thể trở thành ung thư (thông thường, ung thư hình thành trong polyp đại tràng trong khoảng 10 năm). Nếu không được phát hiện hoặc không được điều trị, ung thư sẽ lan qua một lớp mô, cơ và lớp ngoài của đại trực tràng. Ung thư đại trực tràng cũng có thể lan sang các bộ phận khác của cơ thể bạn thông qua các hạch bạch huyết hoặc mạch máu.

Những dấu hiệu và triệu chứng của ung thư đại trực tràng

Bạn có thể bị ung thư đại trực tràng mà không có triệu chứng nào. Nếu bạn có triệu chứng thì cũng không chắc chắn liệu những thay đổi trong cơ thể bạn có phải là dấu hiệu của ung thư đại trực tràng hay không. Đó là vì một số triệu chứng ung thư đại trực tràng tương tự như các triệu chứng của các tình trạng bệnh ít nghiêm trọng hơn.

• Máu xuất hiện ở trên hoặc trong phân của bạn: Bạn thấy có máu trong bồn cầu sau khi đi đại tiện hoặc sau khi lau, hoặc nếu phân của bạn có màu sẫm hoặc đỏ tươi. Điều quan trọng cần nhớ là máu trong phân không có nghĩa là bạn bị ung thư đại trực tràng. Những bệnh lý khác như bệnh trĩ, rách hậu môn hoặc ăn củ cải đường có thể làm thay đổi màu sắc và hình dạng phân của bạn.
• Thay đổi thói quen đi tiêu: Bạn bị táo bón và/hoặc tiêu chảy dai dẳng, hoặc nếu bạn cảm thấy mình vẫn cần đi tiêu sau khi vừa đi vệ sinh.
• Đau bụng: Bạn bị đau bụng không rõ nguyên nhân, không hết hoặc đau nhiều. Nhiều nguyên nhân có thể gây đau bụng, nhưng tốt nhất là bạn nên đi khám nếu bạn bị đau bụng bất thường hoặc thường xuyên.
• Đầy bụng: Giống như đau bụng, có nhiều nguyên nhân có thể khiến bạn cảm thấy đầy bụng. Hãy đi khám nếu tình trạng đầy bụng của bạn kéo dài hơn một tuần, trở nên tồi tệ hơn hoặc bạn có các triệu chứng khác như nôn mửa hoặc có máu trong hoặc trên phân.
• Sụt cân không rõ nguyên nhân: Đây là tình trạng cân nặng cơ thể giảm đáng kể khi bạn không cố gắng giảm cân.
• Nôn: Bạn bị nôn thường xuyên mà không rõ lý do hoặc nếu bạn nôn nhiều trong vòng 24 giờ.
• Mệt mỏi và cảm thấy khó thở: Đây là những triệu chứng của tình trạng thiếu máu. Thiếu máu có thể là dấu hiệu của ung thư đại trực tràng.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh ung thư đại trực tràng

Biến chứng của ung thư đại trực tràng rất đa dạng. Các biến chứng liên quan đến khối u bao gồm chảy máu, tắc nghẽn, thủng và rò vào các cơ quan xung quanh. Bệnh di căn có thể biểu hiện với các triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào vị trí di căn.

Biến chứng của phẫu thuật bao gồm chảy máu, nhiễm trùng vị trí phẫu thuật và cơ quan, rò rỉ thông nối, tổn thương các cấu trúc xung quanh như niệu quản và tá tràng, và các biến chứng lâu dài hơn như thoát vị vết mổ.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Khi bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào đã kéo dài mà không có cải thiện, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.

Nguyên nhân dẫn đến ung thư đại trực tràng

Như mọi loại ung thư khác, ung thư đại trực tràng xảy ra khi các tế bào trong cơ thể phát triển bất thường và phân chia không kiểm soát. Tất cả các tế bào trong cơ thể bạn bình thường sẽ liên tục phát triển, phân chia và chết. Đó là cách cơ thể bạn duy trì sức khỏe và hoạt động bình thường.

Trong ung thư đại trực tràng, các tế bào lót ở đại tràng và trực tràng của bạn vẫn tiếp tục phát triển và phân chia ngay cả khi chúng được cho là sẽ chết. Những tế bào ung thư này có thể đến từ các polyp trong đại trực tràng của bạn.

Polyp đại tràng và polyp trực tràng khá phổ biến, đặc biệt là khi bạn già đi. Hầu hết các polyp đều lành tính hoặc không phải ung thư. Một số loại polyp có thể chuyển thành ung thư theo thời gian (thường là trong nhiều năm). Khả năng polyp chuyển thành ung thư phụ thuộc vào loại polyp. Có nhiều loại polyp khác nhau.

• Polyp tuyến (adenomas): Những polyp này đôi khi chuyển thành ung thư. Vì lý do này, adenomas được gọi là tình trạng tiền ung thư. Có 3 loại adenomas là dạng ống, dạng nhung mao và dạng ống nhung mao. Adenomas dạng ống là loại polyp tuyến phổ biến nhất. Adenomas dạng nhung mao là loại polyp tuyến ít phổ biến nhất, nhưng có nhiều khả năng chuyển thành ung thư hơn.
• Polyp tăng sản và polyp viêm: Những polyp này phổ biến hơn, nhưng nhìn chung chúng không phải là tiền ung thư. Một số người có polyp tăng sản lớn (hơn 1cm) có thể cần sàng lọc ung thư đại tràng bằng nội soi đại tràng thường xuyên hơn.
• Polyp răng cưa không cuống (SSP) và u tuyến răng cưa truyền thống (TSA): Các polyp này thường được điều trị như u tuyến vì chúng có nguy cơ chuyển thành ung thư cao hơn.

Các nhà nghiên cứu không chắc chắn tại sao một số người lại phát triển polyp đại trực tràng tiền ung thư rồi trở thành ung thư đại trực tràng. Các nhà khoa học cho rằng một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng phát triển polyp tiền ung thư và ung thư đại trực tràng của mọi người.

Các yếu tố nguy cơ đó bao gồm một số tình trạng bệnh lý nhất định, bao gồm các bệnh lý di truyền và chế độ sinh hoạt. Có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ ung thư đại trực tràng không có nghĩa là bạn sẽ mắc bệnh. Điều này chỉ có nghĩa là bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.