Ung thư đại tràng giai đoạn 1 là gì? Phương pháp điều trị hiệu quả

Ung thư đại tràng giai đoạn 1 là gì?

Đại tràng là một phần của hệ thống ống tiêu hóa, bao gồm thực quản, dạ dày, ruột non và ruột già. Trong đó đại tràng là phần chính của ruột già, dài khoảng 5 feet (khoảng 1,5m), cùng với trực tràng và ống hậu môn tạo thành ruột già. Nhiệm vụ của hệ thống tiêu hóa giúp xử lý các chất dinh dưỡng (vitamin, khoáng chất, carbohydrate, chất béo, protein và nước) từ thực phẩm và loại bỏ chất thải ra khỏi cơ thể.

Ung thư đại tràng là chẩn đoán phổ biến thứ ba tại Mỹ, theo Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ, ước tính rằng khoảng 1 trong 23 nam giới và 1 trong 25 phụ nữ sẽ phát triển ung thư đại trực tràng trong suốt cuộc đời. Ung thư đại tràng là bệnh nguy hiểm thứ hai cho cả hai giới cộng lại.

Các triệu chứng, cách điều trị và tiên lượng bệnh của ung thư đại tràng sẽ phụ thuộc và giai đoạn của ung thư. Các bác sĩ sẽ sử dụng giai đoạn như một hướng dẫn để xem ung thư đã tiến triển bao xa. Điều quan trọng là phải biết được giai đoạn của ung thư đại tràng vì nó giúp xác định kế hoạch điều trị tốt nhất cho người bệnh và đánh giá tiên lượng bệnh. Giai đoạn của ung thư đại tràng bao gồm từ 0 đến 4, trong đó giai đoạn 0 là sớm nhất và 4 là giai đoạn tiến triển nhất.

Ung thư đại tràng giai đoạn 1 nghĩa là ung thư đã xâm nhập và lớp lót hoặc niêm mạc của đại tràng, có thể đã phát triển đến lớp cơ, chưa lây lan đến các hạch bạch huyết lân cận và các bộ phận khác của cơ thể. Hiện nay, phần lớn các người bệnh ung thư đại tràng được chẩn đoán ở giai đoạn đầu (từ giai đoạn 1 đến giai đoạn 3), tạo cơ hội giúp chữa khỏi bệnh.

Những dấu hiệu và triệu chứng của ung thư đại tràng giai đoạn 1

Ở các giai đoạn đầu, như ung thư đại tràng giai đoạn 1, bạn có thể không gặp bất cứ triệu chứng nào.

Nếu gặp phải các triệu chứng khi mắc ung thư đại tràng giai đoạn đầu, bao gồm từ giai đoạn 0 đến 2, các triệu chứng có thể có như:

• Táo bón;
• Tiêu chảy;
• Thay đổi màu sắc phân;
• Thay đổi hình dạng phân, chẳng hạn như phân bị dẹt;
• Có máu trong phân;
• Đau bụng;
• Quặn bụng.

Các triệu chứng này hầu như không đặc hiệu, có thể do nhiều nguyên nhân khác gây ra, điều quan trọng là bạn phải gặp bác sĩ để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân.

Biến chứng có thể gặp khi mắc ung thư đại tràng giai đoạn 1

Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, ung thư đại tràng giai đoạn 1 có thể tiến triển thành các giai đoạn nặng hơn.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn gặp các triệu chứng như đã nêu ở trên, kéo dài trong khoảng 1 đến 2 tuần, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị. Các triệu chứng của ung thư đại tràng giai đoạn 1 như táo bón, tiêu chảy, máu trong phân, đau bụng cũng có thể là dấu hiệu của các tình trạng khác ít nguy hiểm hơn. Tuy nhiên, để có thể chẩn đoán được nguyên nhân chính xác, bạn cần gặp bác sĩ để trao đổi và quyết định xem có cần thiết sàng lọc ung thư đại tràng hay không.

Nguyên nhân dẫn đến ung thư đại tràng giai đoạn 1

Nguyên nhân dẫn đến ung thư đại tràng nói chung cũng là nguyên nhân của ung thư đại tràng giai đoạn 1.

Ung thư đại tràng có thể biểu hiện lẻ tẻ (chiếm khoảng 70%), tập trung thành nhóm gia đình (20%) và hội chứng di truyền (10%).

Độ tuổi trung bình của ung thư đại tràng xuất hiện lẻ tẻ là ở người bệnh trên 50 tuổi, chủ yếu liên quan đến các yếu tố môi trường. Trong khi đó, ung thư đại tràng có yếu tố di truyền thực sự có nguy cơ cao hơn ở người bệnh trẻ tuổi (dưới 50).

Các hội chứng di truyền phổ biến có liên quan đến ung thư đại tràng là bệnh đa polyp tuyến có tính chất di truyền (Familial adenomatous polyposis - FAP) và hội chứng Lynch (Ung thư đại trực tràng không polyp di truyền - Hereditary non-polyposis colorectal cancer). Khoảng 5% trong số tất cả bệnh ung thư đại trực tràng là do hai hội chứng di truyền này.

Những ai có nguy cơ mắc ung thư đại tràng giai đoạn 1?

Ai cũng có thể mắc ung thư đại tràng giai đoạn 1, bạn sẽ có nguy cơ cao hơn nếu có các yếu tố làm tăng nguy cơ như yếu tố gia đình, di truyền hay các thói quen sinh hoạt và môi trường liên quan.

Nghiên cứu về dịch tễ học cho thấy, tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng cao hơn ở các nước phát triển. Tình trạng kinh tế xã hội thấp có liên quan nguy cơ cao mắc ung thư đại trực tràng là do hành vi rủi ro và khả năng tiếp cận với y tế kém hơn.

Cả nam và nữ đều có thể mắc ung thư đại tràng giai đoạn 1, tuy nhiên, theo thống kê ở người Mỹ da trắng, tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng ở nam giới sẽ cao hơn nữ giới.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại tràng giai đoạn 1

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại tràng nói chung, là yếu tố nguy cơ của ung thư đại tràng giai đoạn 1.

Tiền sử cá nhân hoặc gia đình mắc ung thư đại trực tràng, polyp tuyến cho thấy nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng nguyên phát cao hơn.

Bệnh viêm ruột mạn tính (Inflammation bowel disease - IBD), chủ yếu là viêm loét đại tràng có mối liên quan rõ ràng với ung thư đại tràng với tỷ lệ mắc ước tính khoảng 0,5% mỗi năm trong khoảng thời gian từ 10 đến 20 năm sau thời điểm chẩn đoán IBD.

Bệnh Crohn cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại tràng, đặc biệt nếu xuất hiện ở vùng hồi tràng.

Những trẻ em sống sót sau ung thư được xạ trị vùng bụng cũng có nguy cơ cao hơn mắc ung thư đại trực tràng và nên sàng lọc 10 năm sau hoặc ở tuổi 35.

Các bệnh lý khác làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng là đái tháo đường, đề kháng insulin, bệnh to đầu chi không kiểm soát được và ghép thận bị ức chế miễn dịch kéo dài.

Ngoài ra, các kết quả nghiên cứu dịch tễ học cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa môi trường, lối sống và ung thư đại tràng ví dụ như:

• Béo phì;
• Thịt đỏ, thịt chế biến sẵn;
• Thuốc lá;
• Rượu;
• Liệu pháp ức chế androgen (trong điều trị ung thư tiền liệt tuyến);
• Cắt túi mật.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán ung thư đại tràng giai đoạn 1

Chẩn đoán ung thư đại tràng ở giai đoạn sớm, như ở giai đoạn 1 sẽ mang lại cơ hội tốt để điều trị khỏi bệnh. Vì ở giai đoạn 1, thường sẽ không có triệu chứng nên có thể được phát hiện khi khám sàng lọc định kỳ.

Đa số ung thư đại tràng sẽ được phát hiện thông qua nội soi chẩn đoán, tỷ lệ này ở nhóm có triệu chứng là khoảng 80%. Khoảng 11% người bệnh phát hiện ung thư đại tràng thông qua sàng lọc định kỳ, không có triệu chứng và khoảng 7% ung thư đại tràng được phát hiện tình cờ khi người bệnh nhập viện cấp cứu.

Bác sĩ sẽ thực hiện khám bệnh kỹ lưỡng, hỏi quá trình bệnh và tiền sử mắc các bệnh lý của bạn cũng như của gia đình bạn. Các xét nghiệm ban đầu có thể bao gồm chụp X-quang bari (barium enema) hoặc chụp CT scan đại tràng. Nhưng cuối cùng đều cần phải nội soi để sinh thiết mô, gửi giải phẫu bệnh để chẩn đoán bản chất của khối u.

Phương pháp điều trị ung thư đại tràng giai đoạn 1

Ung thư đại tràng giai đoạn 1 là khi ung thư đã lan rộng đến lớp lót, niêm mạc hoặc có thể đến lớp cơ, tuy nhiên chưa lan đến thành ngoài hay các hạch lân cận và bộ phận khác.

Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính cho ung thư đại tràng giai đoạn 1. Phẫu thuật giúp loại bỏ khối u và các mô xung quanh, và thường ở giai đoạn này, bạn sẽ không cần hóa trị sau phẫu thuật. Tuy nhiên, việc điều trị có thể thay đổi sau phẫu thuật, nếu kết quả giải phẫu bệnh cho thấy ung thư đại tràng của bạn đã tiến triển nặng hơn.

Hóa trị bổ trợ không có vai trò trong ung thư đại tràng giai đoạn 1. Tuy nhiên, đối với một số trường hợp, ví dụ như khối u nhỏ hoặc người bệnh lớn tuổi, ốm yếu, không thể thực hiện phẫu thuật. Bác sĩ có thể chỉ định xạ trị và kết hợp thêm hóa trị liệu để tăng cường điều trị.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của ung thư đại tràng giai đoạn 1

Để hạn chế diễn tiến của ung thư đại tràng giai đoạn 1, quan trọng là bạn cần được chẩn đoán sớm và điều trị. Đặc biệt khi ở các giai đoạn sớm như giai đoạn 1, việc điều trị có thể mang lại khả năng chữa khỏi và tiên lượng bệnh tốt hơn. Trên thực tế, theo Hiệp hội ung thư Hoa kỳ (ACS), ung thư đại tràng được chẩn đoán trước khi di căn có tỷ lệ sống sót sau 5 năm là 91%.

Ngoài ra, đối với tất cả các người bệnh ung thư đại tràng trong khi và sau khi kết thúc điều trị, việc thay đổi lối sống là cần thiết, bao gồm:

• Tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh;
• Đạt được và duy trì cân nặng lý tưởng;
• Thiết lập thói quen tập thể dục tích cực;
• Giảm thiểu uống rượu và bỏ hút thuốc lá.

Phương pháp phòng ngừa ung thư đại tràng giai đoạn 1 hiệu quả

Các nghiên cứu dân số lớn với mức bằng chứng khác nhau, đã tìm thấy các yếu tố bảo vệ đối với ung thư đại tràng như sau:

• Hoạt động thể chất;
• Chế độ ăn uống như trái cây, rau quả, chất xơ, tinh bột kháng, cá;
• Bổ sung vitamin gồm folate, acid folic, pyridoxine B6, canxi, vitamin D, magie;
• Tỏi;
• Cà phê;
• Các loại thuốc (aspirin, thuốc chống viêm không steroid, liệu pháp thay thế nội tiết tố ở thời kỳ mãn kinh, statin, thuốc ức chế angiotensin và bisphosphonate.

Điều thú vị là một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có nhóm chứng cho thấy 600mg aspirin trong hội chứng Lynch có tác dụng bảo vệ chống lại ung thư và u tuyến đại trực tràng với tỷ lệ mắc giảm đáng kể sau 55,7 tháng (p=0,05).