Viêm bao hoạt dịch khớp vai là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa

Viêm bao hoạt dịch khớp vai là gì?

Viêm bao hoạt dịch khớp vai là một tình trạng bệnh lý ảnh hưởng đến bao hoạt dịch nằm ở khớp cánh tay của vai. Bao hoạt dịch là một túi chứa chất lỏng nằm giữa cấu trúc xương và cơ, giúp giảm ma sát và cung cấp sự đệm cho chuyển động của khớp vai. Đây là một bệnh lý phổ biến xảy ra ở mọi độ tuổi, gây đau nhức và vùng vai bị sưng đỏ tại vị trí nối giữa đầu xương cánh tay và mỏm cùng của vai, có thể gây rối loạn hoạt động của vai.

Bệnh lý này thường xảy ra khi vai chịu chấn thương hoặc vận động quá sức, dẫn đến việc chất lỏng trong bao hoạt dịch tụ lại thành từng chùm và gây ra tình trạng viêm. Cơn đau có thể xuất hiện đột ngột rồi biến mất hoặc kéo dài và dữ dội tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm.

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm bao hoạt dịch khớp vai

Triệu chứng của viêm bao hoạt dịch khớp vai thường bao gồm đau và sưng ở vùng vai. Đau có thể lan ra cánh tay và cổ, gây khó khăn khi di chuyển và thực hiện các động tác hàng ngày. Ngoài ra, bệnh nhân có thể cảm thấy cứng cổ vai và vùng vai có thể không ổn định, thậm chí phát ra tiếng kêu khi di chuyển. Dưới đây là một số triệu chứng thường gặp của bệnh, bao gồm:

• Đau: Đau ở vùng vai là triệu chứng chính của căn bệnh này. Đau có thể xuất hiện từ nhẹ đến nặng và có thể kéo dài trong một khoảng thời gian dài. Đau từ vùng vai có thể lan ra cánh tay và cổ, gây khó chịu và hạn chế hoạt động hàng ngày.
• Sưng nóng và đỏ: Vùng vai bị viêm thường có biểu hiện sưng đỏ do sự tụ tập chất lỏng và các phản ứng viêm trong bao hoạt dịch. Khi viêm nặng, người bệnh có thể cảm nhận cảm giác nóng rát trong vùng vai bị ảnh hưởng.
• Giới hạn hoạt động khớp: Bệnh nhân có thể cảm thấy cứng cổ vai và khó thực hiện các động tác bình thường như nâng tay, xoay vai hoặc cử động cánh tay.
• Tiếng kêu khi di chuyển: Khi vai di chuyển, có thể nghe thấy tiếng kêu bất thường do sự lẫn lộn của các cấu trúc bị viêm.
• Suy yếu tay: Viêm bao hoạt dịch khớp vai có thể làm suy yếu các cơ xung quanh vai, gây ra yếu tay.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các triệu chứng đã đề cập ở trên có thể xuất hiện một cách đột ngột hoặc dần dần và có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của người bệnh. Nếu bạn có những triệu chứng tương tự, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để được kiểm tra và chẩn đoán chính xác, từ đó áp dụng phương pháp điều trị thích hợp và quản lý bệnh tình hiệu quả.

Nguyên nhân dẫn đến viêm bao hoạt dịch khớp vai

Nguyên nhân gây viêm bao hoạt dịch khớp vai là sự tổn thương hoặc viêm nhiễm của bao hoạt dịch nằm gần khu vực vai. Dưới đây là một số nguyên nhân chính gây ra căn bệnh này:

• Tổn thương hoặc chấn thương vùng vai: Các tai nạn, va chạm, rơi ngã, hay các hoạt động thể thao gây tổn thương cho vùng vai có thể là nguyên nhân gây bệnh.
• Viêm khớp: Các bệnh viêm khớp như viêm khớp dạng thấp cũng có thể gây ra viêm bao hoạt dịch khớp vai.
• Rối loạn hệ miễn dịch: Theo nhiều chuyên gia, các bệnh rối loạn miễn dịch như viêm xoang tự miễn có thể lan sang vùng vai và gây viêm bao hoạt dịch.
• Vận động sai lệch: Một số nguyên nhân như hoạt động sai lệch của vai, ngồi hoặc đứng sai tư thế, thực hiện các động tác không đúng kỹ thuật có thể làm gia tăng áp lực lên vùng vai, dẫn đến viêm bao hoạt dịch.
• Một số yếu tố khác: Một số yếu tố khác như viêm nhiễm, chấn thương lặp đi lặp lại, dị ứng, hoặc các bệnh nhiễm trùng khác cũng có thể góp phần gây bệnh.

Những ai có nguy cơ mắc phải viêm bao hoạt dịch khớp vai?

Một số đối tượng có nguy cơ mắc phải viêm bao hoạt dịch khớp vai, bao gồm:

• Người có hoạt động vai lặp đi lặp lại: Những người thường xuyên thực hiện các vận động vai lặp đi lặp lại như người chơi quần vợt, bóng chày… đặc biệt là những hoạt động liên quan đến cử động của vai và cánh tay, có nguy cơ cao hơn mắc bệnh.
• Người có chấn thương hoặc tổn thương vùng vai: Những người từng trải qua các tai nạn, va đập hoặc tổn thương vùng vai, đặc biệt là không được chữa trị đúng cách có nguy cơ cao hơn mắc phải bệnh lý này.
• Người có tiền sử bệnh viêm khớp: Những người đã được chẩn đoán mắc các bệnh viêm khớp như viêm khớp dạng thấp cũng có nguy cơ cao hơn bị bệnh.
• Người có bệnh rối loạn miễn dịch: Các bệnh rối loạn miễn dịch như viêm xoang tự miễn có thể tăng nguy cơ mắc bệnh.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải viêm bao hoạt dịch khớp vai

Dưới đây là một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải viêm bao hoạt dịch khớp vai mà bạn cần lưu ý:

• Tuổi cao: Các vấn đề liên quan đến tuổi tác như thoái hóa cơ xương khớp cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm bao hoạt dịch khớp vai.
• Mắc bệnh nhiễm trùng: Một số bệnh nhiễm trùng và vi khuẩn có thể lan rộng và gây viêm bao hoạt dịch.
• Yếu tố di truyền: Di truyền cũng có thể đóng một vai trò trong tăng nguy cơ mắc bệnh này. Theo nhiều nghiên cứu, trong gia đình có người thân mắc bệnh viêm bao hoạt dịch thì tỉ lệ con cái mắc bệnh cũng cao hơn bình thường.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán viêm bao hoạt dịch khớp vai

Phương pháp chẩn đoán viêm bao hoạt dịch khớp vai thường bao gồm sự kết hợp giữa tiến hành lịch sử bệnh án, khám lâm sàng và sử dụng các phương pháp hình ảnh và xét nghiệm hỗ trợ. Dưới đây là một số phương pháp chẩn đoán thường được sử dụng:

• Chụp X quang: Chụp X quang vùng vai có thể được sử dụng để loại trừ các nguyên nhân khác gây đau và để kiểm tra các dấu hiệu của viêm như viêm màng túi, biến dạng cơ xương khớp và xương cánh tay.
• Siêu âm: Siêu âm có thể được sử dụng để xem xét tình trạng bao hoạt dịch và các cấu trúc xung quanh vai, đồng thời đánh giá sự hiện diện của chất lỏng và dấu hiệu viêm.
• Chụp cộng hưởng từ MRI: MRI cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về cấu trúc mô mềm như bao hoạt dịch, cơ và gân, giúp đánh giá mức độ viêm và tình trạng của vùng vai.
• Xét nghiệm dịch khớp: Nếu cần thiết, bác sĩ có thể thực hiện chọc bóc bao hoạt dịch để thu thập mẫu chất lỏng trong bao để xác định nguyên nhân gây viêm và loại trừ nhiễm trùng.
• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể được yêu cầu để đánh giá mức độ viêm và loại trừ các bệnh lý khác có triệu chứng tương tự.

Phương pháp điều trị viêm bao hoạt dịch khớp vai hiệu quả

Phương pháp điều trị bệnh thường bao gồm các biện pháp hỗ trợ, dùng thuốc và tập luyện. Quyết định về phương pháp điều trị cụ thể sẽ tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và nguyên nhân gây ra viêm. Dưới đây là các phương pháp điều trị thông thường:

Nghỉ ngơi và chườm lạnh

Để điều trị viêm bao hoạt dịch khớp vai, việc nghỉ ngơi là một bước quan trọng để giảm triệu chứng viêm nhiễm. Tránh các hoạt động có khả năng làm cơn đau trở nên nặng hơn, bao gồm cả các hoạt động thể thao. Bạn có thể kết hợp nghỉ ngơi với việc áp dụng chườm đá để giảm sưng và viêm. Lưu ý rằng mỗi lần chườm đá nên thực hiện trong khoảng thời gian từ 10 đến 15 phút.

Bôi thuốc

Việc sử dụng thuốc bôi để điều trị bệnh cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế. Cơ chế của thuốc bôi có liên quan đến việc làm tê liệt các đầu dây thần kinh để giảm hoặc loại bỏ các triệu chứng đau nhức, khó chịu. Đó cũng là giải pháp tránh những tác dụng phụ khi sử dụng thuốc qua đường uống. Tuy nhiên, trong mọi trường hợp, người bệnh nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ trước khi sử dụng.

Sử dụng thuốc uống:

• Dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Thuốc NSAIDs như ibuprofen, naproxen có tác dụng giảm đau và giảm viêm trong vùng bị ảnh hưởng. Đây là phương pháp điều trị đơn giản và phổ biến cho điều trị bệnh lý viêm bao hoạt dịch.
• Dùng thuốc kháng viêm steroid: Trong trường hợp viêm nặng, bác sĩ có thể kê đơn các thuốc kháng viêm steroid như prednisone để giảm viêm và triệu chứng.
• Thuốc kháng sinh: Đối với trường hợp viêm bao hoạt dịch do nhiễm vi khuẩn, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh để tránh nhiễm trùng máu. Tuy nhiên, thuốc kháng sinh đường uống có thể không điều trị triệt để bệnh trong 1/3 đến 1/2 trường hợp, vì vậy bác sĩ có thể yêu cầu bệnh nhân nhập viện và truyền qua đường tĩnh mạch.

Vật lý trị liệu

Các liệu pháp bổ trợ như châm cứu và vật lý trị liệu có thể giúp giảm đau, giảm sưng và cải thiện chức năng của vai. Các chuyên gia sẽ thiết kế bài tập phù hợp với từng người bệnh để làm tăng tốc độ phục hồi. Thông thường, sau 2 - 8 tuần tập luyện, người bệnh sẽ thấy sức khỏe cải thiện rõ rệt.

Tập luyện và vận động

Chương trình tập luyện và vận động nhẹ nhàng, được thiết kế riêng cho từng bệnh nhân, có thể giúp tăng cường cơ bắp xung quanh vai và giảm cứng cổ vai. Một số động tác như di chuyển vai lên xuống, xoay vai theo hình tròn, bóp bả vai… sẽ giúp làm giảm sự căng cơ vai.

Phẫu thuật

Nếu người bệnh không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác, bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật. Tuy nhiên, thay vì sử dụng phẫu thuật mở truyền thống, hiện nay thủ thuật nội soi khớp vai được ưu tiên. Phương pháp này được đánh giá cao vì nó mang lại nhiều ưu điểm vượt trội về hiệu quả và khả năng phục hồi. Trong quá trình nội soi, bác sĩ sử dụng các dụng cụ phẫu thuật nhỏ được đưa vào vai thông qua các vết rạch nhỏ, đồng thời sử dụng camera để quan sát toàn bộ quá trình.

Thủ thuật nội soi giúp loại bỏ các mô xương và bao hoạt dịch để tạo thêm không gian cho vùng dưới mỏm cùng vai, từ đó giúp cơ và gân trong khớp di chuyển tự do hơn. Ngoài ra, qua quá trình này, bác sĩ cũng có thể kiểm soát và điều trị gai xương (nếu có) trong khớp.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của viêm bao hoạt dịch khớp vai

Đối với viêm bao hoạt dịch khớp vai, chế độ sinh hoạt đúng đắn có thể hỗ trợ điều trị và giảm triệu chứng. Dưới đây là một số lời khuyên về chế độ sinh hoạt:

• Tập luyện đều đặn: Duy trì một lịch trình tập luyện nhẹ nhàng và thường xuyên có thể giúp cải thiện sức khỏe khớp và giảm căng thẳng cho vai. Tập trung vào các bài tập giúp cải thiện sự linh hoạt, sức mạnh và sự ổn định của khớp.
• Giữ cân nặng phù hợp: Kiểm soát trọng lượng cơ thể trong khoảng lành mạnh có thể giảm tải trọng lên khớp và giúp giảm triệu chứng viêm.
• Tránh tư thế không tốt: Thực hiện các bài tập giúp duy trì tư thế thích hợp khi làm việc hoặc ngồi lâu. Tránh tư thế không đúng có thể gây căng thẳng và viêm cho vai.
• Nghỉ ngơi và giảm căng thẳng: Dành thời gian để nghỉ ngơi và giảm căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày. Ngủ đủ giấc và hạn chế hoạt động quá mức có thể giúp giảm triệu chứng viêm.
• Ăn uống lành mạnh: Dựa vào chế độ ăn uống cân đối, giàu vitamin và chất chống oxy hóa để hỗ trợ sức khỏe khớp và hệ thống miễn dịch.
• Không hút thuốc và uống rượu: Hút thuốc và uống rượu có thể tăng nguy cơ viêm và làm tăng triệu chứng viêm bao hoạt dịch khớp vai.

Chế độ sinh hoạt đúng đắn không chỉ hỗ trợ điều trị viêm bao hoạt dịch mà còn giúp bảo vệ sức khỏe chung của cơ thể. Hãy luôn tuân thủ lời khuyên từ chuyên gia y tế để đảm bảo bạn thực hiện chế độ sinh hoạt phù hợp và hiệu quả nhất.

Phương pháp phòng ngừa viêm bao hoạt dịch khớp vai hiệu quả

Phòng ngừa là một phương pháp quan trọng và hiệu quả trong việc ngăn ngừa bệnh, bao gồm cả viêm bao hoạt dịch khớp vai. Dưới đây là một số phương pháp phòng ngừa bệnh hiệu quả:

• Chăm sóc sức khỏe hàng ngày: Duy trì lối sống lành mạnh và chăm sóc sức khỏe hàng ngày, bao gồm ăn uống cân đối, tập luyện đều đặn và giữ vững trọng lượng cơ thể lành mạnh. Điều này giúp củng cố hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc các bệnh viêm.
• Tránh các yếu tố nguy cơ: Tránh tiếp xúc với các chất gây viêm và chất kích thích có thể gây tổn thương cho khớp và bao hoạt dịch. Đặc biệt, tránh hút thuốc và cai rượu, vì chúng có thể tăng nguy cơ viêm và ảnh hưởng đến sức khỏe khớp.
• Tập luyện và giãn cơ: Thực hiện các bài tập giúp cải thiện sự linh hoạt và mạnh mẽ của cơ và khớp, đồng thời giữ cho các cơ khớp mềm mại và dẻo dai. Các bài tập giãn cơ cũng giúp giảm căng thẳng và nguy cơ viêm.
• Tránh vận động quá sức: Tránh hoạt động quá mức và các hoạt động có nguy cơ làm tổn thương khớp vai. Đối với những người tham gia vào các môn thể thao hoặc hoạt động vận động, nên tuân thủ các quy tắc an toàn và sử dụng trang bị bảo vệ phù hợp.
• Thăm khám định kỳ: Điều quan trọng là thường xuyên kiểm tra sức khỏe và thăm bác sĩ để đánh giá sức khỏe khớp và nhận các lời khuyên về việc bảo vệ và giữ gìn sức khỏe của khớp.

Xem thêm:

• Các bài tập viêm quanh khớp vai cải thiện chức năng hiệu quả
• Bệnh viêm khớp vai có tự khỏi không?