Viêm điểm bám gân: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Viêm điểm bám gân là gì?

Viêm điểm bám gân là tình trạng viêm hoặc kích ứng tại các vị trí gân bám vào xương. Tình trạng này thường xảy ra sau khi gân bị tổn thương do vận động lặp đi lặp lại hoặc quá mức, dẫn đến sưng đau quanh khớp. Viêm gân có thể là cấp tính hoặc mạn tính.

Viêm điểm bám gân là bệnh lý khá phổ biến, đặc biệt ở những người làm việc hoặc chơi thể thao đòi hỏi cử động lặp lại.

Các loại viêm điểm bám gân

Các loại viêm điểm bám gân thường được đặt tên theo môn thể thao và vùng cơ thể nơi xảy ra chấn thương. Một số loại viêm gân phổ biến nhất bao gồm:

• Viêm điểm bám gân khuỷu tay của người chơi tennis (Tennis elbow): Là tình trạng viêm gân ở mặt ngoài khuỷu tay, nơi các gân cơ duỗi cổ tay bám vào xương cánh tay. Người chơi tennis (và cả những người lao động sử dụng cổ tay lặp đi lặp lại như thợ mộc, họa sĩ, nhân viên văn phòng) dễ gặp phải. Bệnh nhân thường cảm thấy đau ở mặt ngoài khuỷu tay, yếu cơ, và đau tăng khi cầm nắm hoặc xoay cổ tay.
• Viêm điểm bám gân khuỷu tay của người chơi golf (Golfer’s elbow): Khác với tennis elbow, golfer’s elbow là viêm ở mặt trong khuỷu tay, nơi các gân gấp cổ tay bám vào. Bệnh thường gặp ở người chơi golf, bóng chày, hoặc các nghề phải cầm nắm và xoắn cổ tay nhiều. Triệu chứng bao gồm đau mặt trong khuỷu tay, lan xuống cẳng tay, đau khi nắm tay hoặc xoay cổ tay vào trong.
• Viêm điểm bám gân ở vai của người ném bóng: Người ném bóng (bóng chày, bóng ném) thường bị vận động quá tải ở gân cơ chóp xoay – đặc biệt là gân cơ trên gai. Viêm điểm bám gân vùng này gây đau sâu bên trong vai, yếu cơ và giảm tầm vận động khi nâng cánh tay. Bệnh tiến triển âm thầm nhưng có thể gây rách gân nếu không điều trị.
• Viêm điểm bám gân ở vai của người bơi: Tình trạng này xảy ra khi các chuyển động xoay lặp lại của vai (như trong bơi sải) gây căng kéo và viêm gân chóp xoay. Bệnh nhân thường thấy đau ở mặt trước hoặc trên của vai, đặc biệt khi giơ tay lên. Nếu không điều chỉnh kỹ thuật bơi và nghỉ ngơi hợp lý, tình trạng có thể kéo dài.
• Viêm điểm bám gân ở đầu gối của người chạy bộ: Đây là tình trạng viêm gân bánh chè, gân nối xương bánh chè với xương chày. Gặp ở người chạy bộ, vận động viên nhảy cao, bóng chuyền. Đau thường xuất hiện ở phía dưới xương bánh chè, nhất là khi nhảy, lên cầu thang hoặc ngồi lâu.

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm điểm bám gân

Viêm điểm bám gân thường biểu hiện bằng các dấu hiệu:

• Đau tại vị trí viêm gân và những vùng xung quanh;
• Đau âm ỉ hoặc dữ dội và thường nặng hơn khi vận động khớp;
• Cảm giác cứng khớp, khó cử động, đặc biệt vào buổi sáng hoặc sau thời gian không vận động.
• Cảm giác "lục cục" hay tiếng kêu lạo xạo khớp khi vận động, kèm theo sưng nhẹ và vùng da quanh vị trí viêm gân đỏ hoặc bầm.
• Một số trường hợp có thể hình thành các khối lắng đọng canxi dưới da, gây ngứa hoặc đau.

Biến chứng của viêm điểm bám gân

Nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời, viêm điểm bám gân có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như:

• Viêm gân mạn tính với cơn đau kéo dài và dai dẳng;
• Giảm khả năng vận động hoặc mất hoàn toàn chức năng vùng cơ thể bị ảnh hưởng;
• Rách gân (đứt gân), đặc biệt nếu gân yếu hoặc chịu lực căng quá mức;
• Teo cơ hoặc yếu cơ do không sử dụng khớp đúng cách trong thời gian dài.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bạn nên đến gặp bác sĩ khi các triệu chứng của viêm điểm bám gân trở nên nghiêm trọng hơn:

• Cơn đau kéo dài hơn vài ngày mà không thuyên giảm dù đã nghỉ ngơi và chăm sóc tại nhà.
• Cơn đau ngày càng nặng hoặc gây hạn chế vận động trong sinh hoạt hàng ngày.
• Sưng, nóng, đỏ, đau ngày càng tiến triển.
• Nghe tiếng kêu hoặc cảm thấy có hiện tượng “lạo xạo” rõ rệt khi cử động khớp.
• Lệch trục chi do rách gân hoặc không thể cử động chi đau.

Viêm điểm bám gân chủ yếu do một số nguyên nhân sau:

• Lặp lại cùng một chuyển động trong thời gian dài (các hoạt động thể thao, công việc tay chân, vận động sai tư thế).
• Căng gân cơ do chuyển động đột ngột;
• Chấn thương;
• Tác dụng phụ của một số thuốc như: Nhóm thuốc statin gây tiêu cơ vân, kháng sinh fluoroquinolone.
• Các bệnh lý nền: Đái tháo đường, viêm khớp dạng thấp, gout/giả gout, thoái hóa khớp, nhiễm trùng.