1 gam chất béo cung cấp bao nhiêu năng lượng?

Để có thể giải đáp cho thắc mắc “1 gam chất béo cung cấp bao nhiêu năng lượng?”, trước tiên chúng ta sẽ điểm qua một số thông tin về chất béo.

Chất béo là gì?

Chất béo thuộc một trong ba nhóm chất dinh dưỡng đa lượng chính trong chế độ ăn uống của con người, cùng với carbohydrate và protein. Chất béo là thành phần chính của nhiều loại thực phẩm, bao gồm thịt, cá, trứng, sữa, các loại hạt, quả hạch,...

Chất béo được tạo thành từ các phân tử nhỏ hơn gọi là acid béo. Acid béo có thể được phân loại thành hai loại chính: Bão hòa và không bão hòa.

• Acid béo bão hòa: Là những acid béo có tất cả các liên kết đôi trong chuỗi carbon của chúng. Acid béo bão hòa thường ở trạng thái rắn ở nhiệt độ phòng.
• Acid béo không bão hòa: Là những acid béo có một hoặc nhiều liên kết đôi trong chuỗi carbon của chúng. Acid béo không bão hòa thường ở trạng thái lỏng ở nhiệt độ phòng.

Chất béo đóng nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể, bao gồm:

• Cung cấp năng lượng: Chất béo là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể, chiếm khoảng 20 - 30% tổng năng lượng hàng ngày.
• Bảo vệ cơ quan: Chất béo giúp bao bọc và bảo vệ các cơ quan quan trọng trong cơ thể, chẳng hạn như tim, gan, thận,...
• Giúp cơ thể hấp thụ các vitamin tan trong dầu: Vitamin A, D, E, K là những vitamin tan trong dầu. Chất béo giúp cơ thể hấp thụ và sử dụng các vitamin này hiệu quả hơn.
• Tham gia vào nhiều quá trình sinh lý khác: Chất béo tham gia vào nhiều quá trình sinh lý khác, chẳng hạn như sản xuất hormone, vận chuyển oxy, điều hòa nhiệt độ cơ thể,...

Lượng chất béo cần thiết cho cơ thể phụ thuộc vào độ tuổi, giới tính và mức độ hoạt động thể chất. Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), lượng chất béo cần thiết cho cơ thể như sau:

• Người trưởng thành: 20 - 30% tổng năng lượng hàng ngày.
• Trẻ em: 30 - 40% tổng năng lượng hàng ngày.

Chất béo có nhiều loại khác nhau, bao gồm chất béo bão hòa, chất béo không bão hòa đơn, chất béo không bão hòa đa và chất béo chuyển hóa.

• Chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa thuộc những loại chất béo không tốt cho sức khỏe. Chúng có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đột quỵ và ung thư.
• Chất béo không bão hòa đơn và chất béo không bão hòa đa thuộc những loại chất béo lành mạnh. Chúng có thể giúp giảm cholesterol xấu, tăng cholesterol tốt và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

Năng lượng là gì?

Năng lượng là đơn vị đo lượng năng lượng có trong thực phẩm và đồ uống khi được cơ thể hấp thu, được gọi là calo.

Calo là một đơn vị quan trọng trong dinh dưỡng, vì nó giúp chúng ta ước tính lượng năng lượng mà cơ thể cần để hoạt động. Lượng calo cần thiết cho mỗi người phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tuổi tác, giới tính, mức độ hoạt động thể chất và tình trạng sức khỏe.

Có ba loại chất dinh dưỡng chính cung cấp calo cho cơ thể:

• Carbohydrate;
• Protein;
• Chất béo.

Để duy trì cân nặng khỏe mạnh, chúng ta cần ăn một lượng calo tương đương với lượng calo mà cơ thể đốt cháy. Nếu chúng ta ăn nhiều calo hơn mức cơ thể đốt cháy, chúng ta sẽ tăng cân. Ngược lại, nếu chúng ta ăn ít calo hơn mức cơ thể đốt cháy, chúng ta sẽ giảm cân.

Thông thường, người ta sẽ sử dụng kcal. Một kcal tương đương với 1000 calo. Kcal là đơn vị năng lượng chính được sử dụng để đánh giá giá trị dinh dưỡng của thực phẩm. Vậy 1 gam chất béo cung cấp bao nhiêu năng lượng?

1 gam chất béo cung cấp bao nhiêu năng lượng?

Nhiều người thắc mắc rằng 1 gam chất béo cung cấp bao nhiêu năng lượng? Nếu ví cơ thể là một cỗ máy thì thức ăn là nhiên liệu. Cụ thể hơn, carbohydrate, chất béo và protein trong thực phẩm cung cấp năng lượng cho các chức năng cơ thể và hoạt động thể chất. Tuy nhiên, chúng không tạo ra cùng một lượng năng lượng.

Chất béo là nguồn năng lượng chậm nhất nhưng là dạng thực phẩm tiết kiệm năng lượng nhất. Mỗi gam chất béo cung cấp cho cơ thể khoảng 9 kcal năng lượng. Đây là lượng năng lượng cao nhất trong các chất dinh dưỡng, gấp đôi so với protein và carbohydrate (khoảng 4 kcal năng lượng mỗi gam). 

Bởi vì chất béo là một dạng năng lượng hiệu quả nên cơ thể sẽ lưu trữ bất kỳ năng lượng dư thừa nào dưới dạng chất béo. Cơ thể tích tụ mỡ thừa ở vùng bụng và dưới da để sử dụng khi cần nhiều năng lượng hơn. 

Các bệnh lý liên quan đến chất béo

Chất béo là chất dinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể, nhưng việc tiêu thụ quá nhiều chất béo, đặc biệt là các loại chất béo không lành mạnh, có thể gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng.

Các bệnh lý liên quan đến chất béo bao gồm:

• Bệnh tim mạch: Chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa có thể làm giảm HDL (cholesterol tốt) và tăng LDL (cholesterol xấu). Điều này có thể dẫn đến xơ vữa động mạch, một tình trạng mà các động mạch bị tắc nghẽn bởi mảng bám. Mảng bám có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ, đau tim và đột quỵ.
• Bệnh tiểu đường tuýp 2: Chất béo dư thừa có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2. Bệnh tiểu đường tuýp 2 là một tình trạng trong đó cơ thể không thể sử dụng đường glucose một cách hiệu quả. Điều này có thể dẫn đến tăng đường huyết, tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đột quỵ, mù lòa và các biến chứng nghiêm trọng khác.
• Bệnh gan nhiễm mỡ: Chất béo dư thừa có thể tích tụ trong gan, dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ. Bệnh gan nhiễm mỡ có thể gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, đau bụng và chán ăn. Trong trường hợp nghiêm trọng, bệnh gan nhiễm mỡ có thể dẫn đến xơ gan, một tình trạng mà gan bị hư hỏng không thể phục hồi.
• Bệnh ung thư: Một số nghiên cứu cho thấy rằng chế độ ăn uống giàu chất béo có thể làm tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư, chẳng hạn như ung thư tuyến tiền liệt, ung thư đại trực tràng và ung thư vú.
• Các bệnh khác: Chất béo dư thừa cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh khác, chẳng hạn như viêm khớp, sa sút trí tuệ và một số bệnh tự miễn.

Để giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến chất béo, cần có một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng. Chế độ ăn uống lành mạnh nên bao gồm nhiều trái cây, rau quả, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc. Chế độ ăn uống cũng nên hạn chế chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa và cholesterol.

Dưới đây là một số mẹo giúp giảm tiêu thụ chất béo:

• Chọn các loại thịt nạc thay vì thịt béo.
• Thay thế dầu thực vật bão hòa bằng dầu thực vật không bão hòa.
• Hạn chế ăn đồ ăn nhanh, đồ ăn chế biến sẵn và đồ ăn ngọt.
• Ăn nhiều trái cây, rau quả và ngũ cốc nguyên hạt.

Ngoài ra, cần duy trì cân nặng khỏe mạnh và tập thể dục thường xuyên cũng giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến chất béo.

Như vậy, chúng ta đã giải đáp được thắc mắc “1 gam chất béo cung cấp bao nhiêu năng lượng?”. Có thể thấy, chất béo là chất dinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể. Tuy nhiên, cần bổ sung chất béo lành mạnh để bảo vệ sức khỏe.

Xem thêm: Chất béo thực vật: Lựa chọn nào tốt cho sức khỏe?