Bệnh than là gì? Con đường lây nhiễm bệnh than và cách phòng bệnh hiệu quả

Bệnh than là một bệnh lý nhiễm trùng nguy hiểm và không phổ biến ở Việt Nam. Nên kiến thức về bệnh, cách phòng ngừa bệnh than cũng ít được biết đến. Tuy bệnh không phổ biến ở Việt Nam nhưng mầm bệnh vẫn có tồn tại ở nước ta, trang bị thêm kiến thức về bệnh than là điều cần thiết. Nhà thuốc Long Châu sẽ cung cấp cho bạn thêm các kiến thức cần thiết về bệnh than trong bài viết dưới đây.

Bệnh than là gì?

Bệnh than (Anthrax) là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính do vi khuẩn Bacillus anthracis gây ra. Vi khuẩn này có thể tạo bào tử tồn tại trong môi trường khắc nghiệt trong thời gian dài và lây nhiễm qua nhiều đường khác nhau. Đặc điểm của vi khuẩn Bacillus anthracis:

• Hình thái: Bacillus anthracis là một trực khuẩn Gram dương, có khả năng tạo bào tử.
• Sức đề kháng: Bào tử của vi khuẩn này rất bền vững trong môi trường, có thể tồn tại nhiều năm trong đất, nước, hay sản phẩm từ động vật bị nhiễm bệnh.

Triệu chứng chung của bệnh than có thể khác nhau tùy thuộc vào đường lây nhiễm (da, phổi, ruột, tiêm). Tuy nhiên, một số triệu chứng chung mà người nhiễm bệnh than có thể gặp phải bao gồm:

• Sốt: Xuất hiện ở hầu hết các dạng bệnh than, thường là dấu hiệu đầu tiên của nhiễm trùng. Đổ mồ hôi nhiều, có thể đi kèm với sốt cao.
• Mệt mỏi: Cảm giác mệt mỏi, kiệt sức và yếu đuối toàn thân.
• Đau đầu: Thường xuất hiện cùng với sốt và mệt mỏi.
• Đau cơ và đau khớp: Đau nhức cơ và khớp, tương tự như triệu chứng cúm.
• Buồn nôn và nôn: Thường gặp ở bệnh than ruột nhưng cũng có thể xuất hiện ở các dạng khác.
• Đau ngực và khó thở: Đặc biệt phổ biến trong bệnh than phổi, có thể bắt đầu nhẹ và trở nên nghiêm trọng hơn.
• Sưng hạch bạch huyết: Phổ biến ở bệnh than da, các hạch bạch huyết gần khu vực nhiễm bệnh bị sưng và đau.
• Buồn nôn và đau bụng: Thường gặp trong bệnh than ruột.
• Ho: Xuất hiện trong bệnh than phổi, ho khan ban đầu có thể tiến triển thành ho có đờm.
• Phát ban hoặc vết loét trên da: Đặc biệt trong bệnh than da, bắt đầu với nốt sần đỏ, sau đó phát triển thành mụn nước và cuối cùng là vết loét đen.
• Khó nuốt: Có thể xuất hiện trong bệnh than ruột hoặc khi có sưng hạch bạch huyết vùng cổ.
• Các triệu chứng nghiêm trọng cần lưu ý bao gồm: Huyết áp tụt, da lạnh và ẩm, nhịp tim nhanh. Người bệnh khó thở nghiêm trọng, tím tái.

Các triệu chứng có thể xuất hiện từ vài giờ đến vài ngày sau khi tiếp xúc với vi khuẩn. Bệnh than có thể tiến triển nhanh chóng và trở nên nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Nếu nghi ngờ nhiễm bệnh than, cần đến cơ sở y tế ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị sớm, giúp giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng và tử vong.

Đường lây nhiễm của bệnh than

Bệnh than nguy hiểm một phần là do mức độ lây lan nhanh chóng với nhiều hình thức lây lan của nó. Bệnh than lây lan qua các con đường chính:

• Qua da (Cutaneous Anthrax): Xảy ra khi bào tử vi khuẩn xâm nhập qua vết thương hoặc vết cắt trên da. Nguồn lây nhiễm bắt đầu từ việc tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh, sản phẩm từ động vật (như da, lông) hoặc đất bị nhiễm bào tử vi khuẩn.
• Qua hít thở (Inhalation Anthrax): Xảy ra khi hít phải bào tử vi khuẩn lơ lửng trong không khí. Các bào tử vi khuẩn có thể phát tán trong không khí từ động vật bị nhiễm bệnh, sản phẩm từ động vật hoặc từ môi trường nhiễm khuẩn.
• Qua đường tiêu hóa (Gastrointestinal Anthrax): Xảy ra khi ăn phải thực phẩm hoặc uống nước bị nhiễm bào tử vi khuẩn. Nếu người sử dụng thịt, sản phẩm từ động vật chưa nấu chín kỹ hoặc nước bị nhiễm bào tử vi khuẩn.
• Qua tiêm chích (Injection Anthrax): Xảy ra khi tiêm chích ma túy bằng kim tiêm bị nhiễm bào tử vi khuẩn. Dụng cụ tiêm chích không đảm bảo vệ sinh, bị nhiễm bào tử vi khuẩn chính là nguồn lây nhiễm bệnh than.
• Lưu ý: Bệnh than không lây lan trực tiếp từ người sang người. Người bệnh không phải là nguồn lây nhiễm cho người khác, ngoại trừ trường hợp khi tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ vết loét của bệnh than da.

Phòng ngừa bệnh than bao gồm tránh tiếp xúc với các nguồn lây nhiễm, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và sử dụng thiết bị bảo hộ khi làm việc với động vật hoặc trong môi trường có nguy cơ.

Phòng tránh bệnh than là điều cần thiết

Phòng tránh bệnh than là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và ngăn chặn sự lây lan của bệnh. Dưới đây là các biện pháp phòng tránh hiệu quả:

• Tránh tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh: Không tiếp xúc trực tiếp với động vật nghi ngờ bị nhiễm bệnh than. Và cần cẩn thận khi xử lý sản phẩm từ động vật như da, lông và thịt.
• Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm: Đảm bảo thực phẩm, đặc biệt là thịt, được nấu chín kỹ trước khi ăn. Mua thực phẩm từ các nguồn đáng tin cậy, đảm bảo không bị nhiễm khuẩn.
• Sử dụng thiết bị bảo hộ: Sử dụng găng tay, khẩu trang, áo khoác và kính bảo hộ khi làm việc với động vật hoặc trong môi trường có nguy cơ nhiễm khuẩn.
• Quản lý an toàn sinh học: Tuân thủ các biện pháp an toàn sinh học trong phòng thí nghiệm hoặc nơi làm việc liên quan đến vi khuẩn Bacillus anthracis.
• Tiêm vaccine: Chủ động tiêm vaccine Anthrax cho những người có nguy cơ cao như nhân viên quân đội, nhà khoa học làm việc với vi khuẩn và công nhân chế biến da lông thú.
• Quản lý và tiêu diệt động vật bị nhiễm bệnh: Thực hiện kiểm dịch động vật bị nghi nhiễm bệnh. Tiêu hủy động vật bị nhiễm bệnh theo cách an toàn để ngăn chặn sự lây lan của bào tử vi khuẩn.
• Giáo dục và tăng cường nhận thức: Nâng cao nhận thức cộng đồng về bệnh than, cách lây nhiễm và các biện pháp phòng ngừa. Đào tạo nhân viên y tế, nhân viên nông nghiệp và công nhân nhà máy về các biện pháp an toàn và phòng tránh bệnh.
• Giám sát và kiểm soát dịch bệnh: Thực hiện giám sát chặt chẽ các ca bệnh và động vật bị nhiễm để phát hiện sớm và ngăn chặn sự bùng phát dịch.Thực hiện các biện pháp kiểm soát dịch bệnh ngay lập tức khi phát hiện trường hợp nhiễm bệnh.
• Vệ sinh môi trường: Khử trùng kỹ lưỡng các khu vực bị nhiễm bào tử vi khuẩn. Xử lý chất thải từ động vật và môi trường bị nhiễm khuẩn một cách an toàn.

Vì bệnh than là một trong các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm với tỷ lệ tử vong tới 90%, vậy nên việc phòng tránh cần được chú trọng. Bằng cách thực hiện các biện pháp đơn giản trên, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm bệnh than và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.