Những biến chứng đặc biệt nguy hiểm của viêm tụy cấp mà bạn cần biết

Viêm tụy cấp là một bệnh lý cấp tính của tuyến tụy, có thể biến đổi từ viêm tụy phù nề đến viêm tụy xuất huyết và hoại tử. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra các biến chứng đặc biệt nguy hiểm của viêm tụy cấp và thậm chí dẫn đến tử vong.

Viêm tụy cấp là gì?

Viêm tụy cấp là tình trạng viêm đột ngột của tuyến tụy trong thời gian ngắn. Bệnh có thể được điều trị khỏi nhưng cũng có nhiều trường hợp gặp phải các biến chứng đặc biệt nguy hiểm của viêm tụy cấp hoặc tử vong. Tùy theo nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng, các triệu chứng của viêm tụy cấp có thể khác nhau nhưng thường gặp nhất bao gồm:

• Sốt;
• Đau bụng trên;
• Đau lan ra sau lưng;
• Chướng bụng;
• Nhịp tim nhanh;
• Chán ăn;
• Buồn nôn hoặc nôn.

Nguyên nhân dẫn đến viêm tụy cấp

Viêm tụy cấp do nhiều nguyên nhân gây ra, được chia thành ba nhóm chính bao gồm:

• Rượu bia: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra viêm tụy cấp.
• Sỏi mật: Sỏi mật có thể gây tắc nghẽn ống dẫn chung hoặc cơ vòng Oddi, làm ngưng dòng chảy của ống tụy. Điều này khiến các men tụy bị giữ lại và phá hủy cấu trúc tuyến tụy.
• Tăng triglyceride máu: Mức triglyceride trong máu cao hơn 1000mg/dL có thể gây viêm tụy cấp.

Ngoài ra, viêm tụy cấp cũng có thể xảy ra do chấn thương vùng tụy, rối loạn chuyển hóa hoặc mắc các bệnh lý tự miễn khác,... Trong đó, khoảng 10-15% các trường hợp viêm tụy cấp không thể xác định được nguyên nhân cụ thể.

Biến chứng đặc biệt nguy hiểm của viêm tụy cấp

Các biến chứng đặc biệt nguy hiểm của viêm tụy cấp là những tình trạng nghiêm trọng, có thể gây tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Dưới đây là một số biến chứng phổ biến của bệnh:

• Sốc, hạ huyết áp, suy đa tạng: Đây là những biến chứng sớm và nguy hiểm của viêm tụy cấp, có thể do nhiễm khuẩn nặng hoặc xuất huyết. Suy đa tạng có thể bao gồm suy thận, suy tim,...
• Xuất huyết: Biến chứng này có thể xảy ra tại tuyến tụy, trong bụng hoặc trong các phần khác của đường tiêu hóa, gây tổn thương mạch máu nghiêm trọng. Đây là biến chứng nguy hiểm và thường đi kèm với tiên lượng nặng.
• Nhiễm trùng tại tuyến tụy: Xảy ra vào cuối tuần đầu tiên hoặc đầu tuần thứ hai của bệnh. Nhiễm trùng có thể dẫn đến viêm phúc mạc toàn thể và hoại tử mô tuyến tụy. Đây là một trong những nguyên nhân chính gây tử vong trong viêm tụy cấp.
• Suy hô hấp cấp: Đây là biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra trong trường hợp nặng của bệnh.
• Nang giả tụy: Thường xuất hiện vào tuần thứ hai hoặc thứ ba của bệnh. Nang giả tụy có thể chứa các enzym và chất dịch từ tuyến tụy, gây ra những tổn thương nghiêm trọng. Nếu không được điều trị kịp thời, nang có thể tiến triển thành áp xe hoặc gây bệnh nhiễm trùng.

Những biến chứng này đều có tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt là trong các trường hợp do sử dụng rượu bia trong viêm tụy cấp. Việc phát hiện sớm và điều trị hiệu quả là rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ biến chứng và cải thiện tiên lượng cho người bệnh.

Các biện pháp phòng ngừa bệnh viêm tụy cấp

Viêm tụy cấp thường do sỏi mật hoặc tiêu thụ quá nhiều rượu bia gây ra. Vì vậy, việc phòng ngừa bệnh này cần tập trung vào các biện pháp sau:

• Ăn nhiều rau, củ, quả hàng ngày để tăng cường chất xơ và các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
• Xây dựng chế độ ăn nhạt để tránh bị sỏi thận.
• Tiêu thụ các loại thực phẩm như yến mạch, bánh mì nguyên hạt và gạo lứt trong chế độ ăn uống để giảm chất béo và giảm lượng cholesterol.
• Duy trì cân nặng và sức khỏe bằng chế độ ăn uống khoa học kết hợp với việc thường xuyên tập thể dục, thể thao.
• Hạn chế hoặc ngừng sử dụng rượu bia để bảo vệ sức khỏe của tuyến tụy và ngăn ngừa bệnh viêm tụy cấp.
• Nếu cần sử dụng, không nên uống quá 14 đơn vị rượu bia mỗi tuần và phân bố đều trong ít nhất 3 ngày.
• Đối với những người đã từng mắc viêm tụy cấp do uống rượu, nên kiêng hoàn toàn để tránh tái phát bệnh.
• Tuyệt đối không hút thuốc lá vì nó có thể làm tăng nguy cơ tổn thương tuyến tụy.
• Đối với những người mắc bệnh mỡ máu, đái tháo đường, bị sỏi mật,... nên thăm khám định kỳ để quản lý tốt bệnh nền và ngăn ngừa các biến chứng gây ra viêm tụy cấp.

Những biện pháp này không chỉ giúp ngăn ngừa viêm tụy cấp mà còn là cách hiệu quả để duy trì sức khỏe tổng thể và giảm thiểu các nguy cơ bệnh lý đường tiêu hóa khác.

Để ngăn ngừa các biến chứng đặc biệt nguy hiểm của viêm tụy cấp, người bệnh cần tuân thủ nghiêm túc các hướng dẫn điều trị từ bác sĩ. Đặc biệt, việc duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học và sinh hoạt lành mạnh rất quan trọng, nhất là quyết tâm trong việc từ bỏ rượu bia.