Các bệnh lây qua đường nước bọt dễ mắc phải

Các bệnh lây qua đường nước bọt thường lây qua tiếp xúc trực tiếp giữa người với người, qua việc hít thở, hoặc tiếp xúc với chất lỏng từ miệng và họng của người bệnh. Việc duy trì vệ sinh cá nhân tốt và tránh tiếp xúc với người bệnh khi họ có các triệu chứng có thể giúp ngăn chặn sự lây lan của các căn bệnh này.

Lây qua đường nước bọt là như thế nào?

Các bệnh lây qua đường nước bọt có thể truyền từ người này sang người khác thông qua những cách sau:

• Hôn nhau: Giao tiếp trực tiếp qua việc hôn có thể làm lây lan bệnh.
• Nói chuyện khi ăn uống chung: Việc bắn nước bọt khi nói chuyện hoặc ăn uống cùng nhau có thể truyền bệnh cho đồ ăn của người khác.
• Sử dụng chung dụng cụ ăn uống: Việc chia sẻ dụng cụ ăn uống như thìa, đũa cũng là một cách tiếp xúc trực tiếp với vi khuẩn và có thể truyền bệnh.

Trẻ em đặc biệt dễ mắc phải các bệnh lây qua đường miệng do thói quen như bón cơm cho trẻ, hoặc việc ngậm thức ăn trước có thể lây truyền vi khuẩn từ người lớn. Hệ miễn dịch của trẻ chưa được hoàn thiện, khiến cho quá trình nhiễm bệnh có thể nguy hiểm hơn.

Tuy nhiên, không phải tất cả các vi khuẩn trong miệng đều gây hại cho cơ thể con người. Một số vi khuẩn thậm chí có tác dụng tốt cho sức khỏe răng miệng và đường tiêu hóa của chúng ta. Nguy cơ lây truyền bệnh chỉ xảy ra khi có vi khuẩn bất lợi tồn tại và được truyền đi từ người này sang người khác.

Các bệnh có thể lây qua đường nước bọt bao gồm:

Bệnh nhiễm trùng do vi rút: Những bệnh như bệnh tăng bạch cầu đơn nhân do vi rút Epstein-Barr (EBV) và vi rút cytomegalovirus (CMV) thường lây lan qua đường miệng từ nước bọt chứa vi rút. Vi rút này có thể tồn tại trong nước bọt và khi tiếp xúc với các mô bên trong miệng và họng, có thể gây nhiễm trùng.

Vi khuẩn truyền nhiễm: Các vi khuẩn như Streptococcus có thể lây lan qua nước bọt bằng cách bám vào mô bên trong miệng, lưỡi hoặc răng. Streptococcus có thể gây ra nhiều bệnh nhiễm trùng như bệnh nướu răng và viêm họng liên cầu khuẩn.

Đường hô hấp: Các bề mặt của đường hô hấp như mũi, miệng và cổ họng có cấu trúc tương tự nhau. Vi khuẩn có thể được tìm thấy trong nước bọt và có thể lan từ miệng hoặc họng sang các phần khác của đường hô hấp như mũi và cổ họng. Do đó, các bệnh như cảm lạnh, cúm và các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác cũng có thể lây lan qua đường nước bọt.

Việc duy trì vệ sinh miệng tốt và chăm sóc sức khỏe răng miệng cũng như việc hạn chế tiếp xúc với nước bọt của người khác có thể giúp ngăn chặn sự lan truyền của các bệnh này.

Các bệnh lây qua đường nước bọt dễ mắc phải

Tất cả những bệnh truyền nhiễm từ vết loét miệng có thể lây qua đường nước bọt. Các trường hợp này bao gồm mụn rộp và bệnh tay chân miệng.

Mụn rộp là kết quả của vi rút herpes simplex-1, không giống với herpes simplex virus-2 thường gây ra mụn rộp sinh dục. HSV-1 lan truyền qua vết loét lạnh hở trên môi hoặc gần miệng, nhất là khi vết loét chảy dịch.

Bệnh tay chân miệng do vi rút Coxsackie gây ra, là một loại enterovirus phổ biến mà chúng ta thường tiếp xúc. Nó lây lan qua tiếp xúc với hơi thở, hoặc chạm vào đồ dùng chung, cốc, phân, và cả mắt, mũi hoặc miệng sau khi tiếp xúc với bề mặt nhiễm bẩn. Các bệnh xuất phát qua đường hô hấp cũng dễ lan truyền qua đường nước bọt. Viêm đường hô hấp trên, như viêm xoang, viêm họng và viêm phế quản, thường thấy viêm họng cấp, kéo dài 1-2 tuần và thường do virus gây nên.

Nếu không chăm sóc đúng cách, các bệnh truyền nhiễm này có thể chuyển sang trạng thái nặng hơn hoặc trở thành viêm họng mạn tính.

Một số bệnh viêm đường hô hấp trên có thể liệt kê như sau:

Cảm lạnh:

Cảm lạnh thường xuất hiện với triệu chứng chảy nước mũi, ho và đau họng. Bệnh này được lan truyền chủ yếu qua tiếp xúc trực tiếp giữa người với người, đặc biệt là qua giọt bắn.

Không có xét nghiệm đặc hiệu để chẩn đoán cảm lạnh, thường dựa trên thăm khám lâm sàng và triệu chứng. Điều trị thường tập trung vào giảm sốt, đau họng bằng thuốc hạ sốt hoặc giảm đau, đồng thời bổ sung vitamin C, kẽm để tăng cường sức đề kháng. Tuy nhiên, việc sử dụng kháng sinh không phù hợp vì bệnh là do virus gây nên.

Cảm cúm:

Bệnh cúm do virus cúm trên đường hô hấp gây ra, có các giai đoạn khác nhau:

• Giai đoạn khởi phát: Sốt, nhức đầu, mệt mỏi, đau họng.
• Giai đoạn toàn phát: Sốt, đau nhức cơ giảm dần nhưng thay vào đó là khàn tiếng, cảm giác họng khô và đau, ho nhiều.
• Giai đoạn hồi phục: Triệu chứng giảm dần sau khoảng 1 tuần.

Bệnh cúm thường tự khỏi sau 1 - 2 tuần, nhưng có thể gây ra biến chứng nghiêm trọng ở những người có bệnh lý về tim mạch, thận, thiếu máu hay suy giảm miễn dịch. Nguy cơ lây nhiễm cao ở trẻ em, phụ nữ có thai và người già.

Lây nhiễm chủ yếu qua:

• Dịch tiết hô hấp: Virus cúm phát tán qua ho, hắt hơi.
• Bề mặt tiếp xúc: Sử dụng chung dụng cụ cá nhân làm tăng khả năng lây truyền.

Điều trị cúm nhằm giảm nhẹ và loại bỏ triệu chứng. Trường hợp nặng cần nhập viện để được chăm sóc kỹ lưỡng và phòng tránh nhiễm khuẩn thứ phát.

Bệnh Herpangina:

Bệnh Herpangina là một bệnh viêm họng cấp do virus Enterovirus, cùng loại với bệnh tay chân miệng. Đây là một bệnh có thể xuất hiện ở mọi đối tượng, nhưng trẻ em thường dễ mắc bệnh hơn. Triệu chứng của bệnh bao gồm sốt, đau họng, và xuất hiện phát ban phồng rộp ở niêm mạc miệng, thậm chí có thể xuất hiện các vết mụn nước nhỏ.

Bệnh này lây truyền chủ yếu qua đường nước bọt, khi các giọt bắn chứa virus được phát tán qua hoặc hắt hơi của người bệnh. Hiện tại, vẫn chưa có vaccine phòng bệnh Herpangina, nên cách tốt nhất là điều trị các triệu chứng khi bị bệnh.

Viêm hốc mắt:

Viêm hốc mắt là một bệnh có thể do virus Herpes, phế cầu khuẩn, tụ cầu vàng hoặc các loại nấm men, nấm sợi gây ra. Bệnh có thể lây truyền qua nước bọt. Mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh này, nhưng trẻ em lại có nguy cơ cao hơn.

Triệu chứng của bệnh bao gồm mệt mỏi, đau đầu, cảm giác đau xung quanh mắt hoặc vùng hốc mắt, có thể gây sưng đỏ ở quang mí mắt... Điều trị viêm hốc mắt cần sự can thiệp của trung tâm y tế, không nên tự điều trị bằng thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc bôi. Nếu có bất kỳ triệu chứng lạ nào liên quan đến mắt, hãy đến gặp bác sĩ ngay để tránh tình trạng trầm trọng hơn.

Bệnh HIV và viêm gan B

Bệnh HIV và viêm gan B là hai trong số những bệnh nguy hiểm nhất lây truyền qua đường nước bọt. Viêm gan B lây lan thông qua tiếp xúc với chất dịch cơ thể bị nhiễm, như tiếp xúc trực tiếp với máu hoặc vết thương hở. Bệnh không lây qua việc sử dụng chung đồ ăn uống, hôn, hoặc hắt hơi, nhưng có thể lây qua dụng cụ vệ sinh cá nhân.

Lây truyền HIV qua đường nước bọt không được coi là nguy cơ chính, nhưng nếu có vết thương hoặc lở loét trong miệng, khả năng lây nhiễm rất cao. Điều này nhấn mạnh về việc chăm sóc và bảo vệ niêm mạc miệng để hạn chế nguy cơ lây nhiễm cho người khác.

Phòng ngừa bệnh lây qua đường nước bọt

Để tránh bị lây nhiễm các bệnh qua đường nước bọt, có những biện pháp đơn giản mà bạn có thể thực hiện hàng ngày. Những căn bệnh này thường lây truyền khi tiếp xúc trực tiếp qua đường miệng hoặc chia sẻ đồ dùng cá nhân và thức ăn với người bệnh. Do đó, việc không sử dụng chung đồ ăn uống, bàn chải đánh răng, cũng như tránh hôn người lạ là những biện pháp bảo vệ cơ bản và quan trọng nhất.

Hơn nữa, đa số các bệnh này là do vi khuẩn gây hại gây ra, do đó việc bổ sung vitamin C và duy trì vệ sinh răng miệng thường xuyên là cách hiệu quả để củng cố sức đề kháng của cơ thể. Tập luyện thể dục và thể thao cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao sức khỏe tổng thể, giúp cơ thể trở nên mạnh mẽ hơn trong việc chống lại các loại vi khuẩn có hại.

Nhớ rằng, việc duy trì vệ sinh cá nhân là một phần không thể thiếu trong việc ngăn chặn sự lan truyền của các căn bệnh lây nhiễm. Việc rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt sau khi tiếp xúc với người bệnh hoặc sau khi sử dụng các vật dụng công cộng, là cách đơn giản nhưng hiệu quả để ngăn ngừa sự lây lan của vi khuẩn qua nước bọt.

Tuy nhiên, nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nghi ngờ nào về bệnh lây qua đường nước bọt, hãy đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và điều trị kịp thời. Điều này không chỉ giúp bạn tự bảo vệ mình mà còn giúp ngăn chặn sự lan truyền của bệnh đối với những người xung quanh.