Các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh u não hiệu quả hiện nay

U não là một bệnh lý có độ nguy hiểm cực kỳ cao bởi nó gây ra những ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng của não bộ và hệ thần kinh. U não có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào, và đặc biệt là ở nhóm người lớn trên 70 tuổi và trẻ em dưới 15 tuổi. Hãy trang bị những kiến thức cơ bản về u não như u não là gì? Những kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh u não thường được sử dụng là gì? Đâu là những dấu hiệu cảnh báo tình trạng u não? Điều này sẽ giúp bạn hiểu đúng, hiểu rõ và hiểu đầy đủ về căn bệnh nguy hiểm này.

U não là gì?

U não là một tập hợp số lượng lớn các tế bào não phát triển một cách bất thường vượt ngoài tầm kiểm soát của cơ thể, làm xuất hiện khối u lành tính hoặc ác tính. Các khối u này có thể bắt nguồn trực tiếp từ tế bào não, tế bào đệm của thần kinh trung ương hoặc cũng có thể bắt nguồn từ các cơ quan khác trên cơ thể theo máu đi đến não.

Khối u não ác tính bắt nguồn ở não được gọi là ung thư não nguyên phát, còn các khối u não từ nơi khác lây lan đến não được gọi là ung thư não thứ phát hay di căn não. Thông thường, các khối u não lành tính sẽ ít gây nguy hiểm hơn, nhưng nếu các khối u phát triển quá lớn có thể gây chèn ép, chiếm không gian sọ não, gây ảnh hưởng xấu đến cấu trúc và chức năng của não bộ. Vì vậy, dù ở dạng nào thì các khối u não cũng cần phát hiện sớm.

Mức độ nghiêm trọng và ảnh hưởng của nó đến hệ thần kinh được quyết định bởi tốc độ phát triển và vị trí của u não. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, u não có thể tiến triển nhanh, đe dọa đến tính mạng của người bệnh.

Dấu hiệu cảnh báo u não

Mức độ nặng và nghiêm trọng cũng như triệu chứng của bệnh u não tuỳ thuộc vào vị trí, kích thước, bản chất và sức khỏe của mỗi bệnh nhân. Một số triệu chứng điểm hình cảnh báo dấu hiệu u não bao gồm:

• Đau đầu: Khối u não có thể gây ảnh hưởng hay chèn ép đến các mạch máu và sợi thần kinh trong não, và kết quả là dẫn đến tình trạng đau đầu nghiêm trọng.
• Động kinh: Khi khối u gây chèn ép và tác động trực tiếp tới các tế bào thần kinh não làm biến đổi tín hiệu điện từ trong não có thể gây ra tình trạng động kinh.
• Buồn nôn, nôn ói: Khi khối u hình thành và phát triển trong não, làm tăng áp lực lên sọ não, người bệnh sẽ có thể xuất hiện cảm giác như buồn nôn, nôn mửa, mệt mỏi.
• Rối loạn thị giác và thính giác: Nếu khối u não phát triển và có vị trí nằm gần vùng cảm giác có thể ảnh hưởng đến thị giác và thính giác ở người bệnh, người bệnh sẽ có cảm giác bị giảm thính lực, khó nghe, mắt mờ mức độ có thể nặng dần theo tiến triển của khối u.
• Nói khó, nói lắp: Người bệnh có khối u nằm ở mặt sau não thường sẽ xuất hiện triệu chứng này.
• Lú lẫn: Ở giai đoạn sau khi bị ảnh hưởng nhiều bởi khối u trong não, người bệnh sẽ có các biểu hiện, quên quên, nhớ nhớ, suy giảm trí nhớ, thường xuyên lú lẫn.
• Chân tay yếu: Bệnh u não khiến sức khỏe của bệnh nhân giảm đi trông thấy, đặc biệt tay và chân gần như bị mất hết sức lực, yếu đi rõ rệt.

Một số kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh u não

Chẩn đoán u não cần sử dụng nhiều đánh giá và xét nghiệm chi tiết khác nhau. Trước tiên bác sĩ sẽ cho đánh giá chi tiết phản xạ hệ thần kinh của người bệnh. Tiếp đó người bệnh sẽ được yêu cầu thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh để đảm bảo tính chính xác của kết quả chẩn đoán. Một số kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh được sử dụng phổ biến:

Chụp cộng hưởng từ (MRI)

Đây là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh u não khá hiệu quả với phương pháp chẩn đoán hình ảnh có độ nhạy cao giúp phát hiện khối u, mô tả rõ nét nhu mô não và đánh giá phạm vi ảnh hưởng của khối u. Kỹ thuật chụp MRI sử dụng từ trường mạnh kết hợp với xung tần số vô tuyến và kết quả được trả về máy tính.

Hầu hết các loại khối u não đều được chẩn đoán chính xác thông qua hình ảnh chụp MRI sọ não vì phương pháp này cho ra chất lượng hình ảnh vượt trội, quan sát tổn thương từ nhiều góc độ khác nhau. Từ hình ảnh chụp MRI, bác sĩ có thể chẩn đoán được số lượng, kích thước, vị trí cũng như dự đoán được tính chất của khối u não là lành tính hay ác tính.

Chụp cắt lớp vi tính (CT)

Chụp cắt lớp vi tính là kỹ thuật sử dụng tia X để ghi lại chi tiết hình ảnh về giải phẫu học của cơ thể và tái hiện lại chúng trên máy tính thông qua thiết bị xử lý vi tính. Thông qua kết quả chụp CT có thể phát hiện rõ khối u, có khối u nào đang chảy máu, có hiện tượng vôi hóa trong khối u hay có những tổn thương ở xương do khối u gây ra không. Kết quả chụp CT không chỉ dùng để chẩn đoán tình trạng u não mà còn giúp bác sĩ đánh giá được bản chất cũng như mức độ tăng sinh mạch máu của khối u.

So với kỹ thuật MRI, chụp CT não mặc dù không có giá trị cao trong việc chẩn đoán u não và các tổn thương phần mềm của não nhưng lại rất hiệu quả trong việc đánh giá mức độ vôi hóa của khối u, thương tổn của xương sọ và xâm lấn xương sọ.

Tóm lại, chụp cắt lớp vi tính sọ não là một trong những kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh quan trọng và cần thiết để xác định chính xác người bệnh có bị u não hay không, hoặc hỗ trợ gợi ý bản chất của các khối u là lành tính hay u ác tính.

Chụp cắt lớp phát xạ positron (PET)

Chụp PET là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh sử dụng một lượng nhỏ chất phóng xạ đánh dấu (hay còn gọi là radiotracer) để chẩn đoán và xác định mức độ nghiêm trọng của nhiều loại bệnh khác nhau.

Chụp cắt lớp phát xạ positron cho phép chẩn đoán và xác định các khối u, vùng sẹo, vùng hoại tử hay các vùng bị thay đổi do xạ trị… Nếu như kỹ thuật chụp CT hay MRI cho chúng ta thấy hình ảnh giải phẫu của não, vị trí, kích thước và hình dáng của khối u thì kỹ thuật chụp PET giúp đánh giá được sinh bệnh học của não, khối u và các vùng bị tổn thương trong não.

Chẩn đoán hình ảnh u não qua kỹ thuật chụp mạch máu não

Phương pháp này sử dụng kỹ thuật chụp X-quang kết hợp tiêm thuốc cản quang để xác định hình ảnh của các mạch máu bên trong não. Đối với kỹ thuật này, kết quả cho ra nhiều góc chụp khác nhau ở nhiều tư thế để có thể đánh giá vị trí, kích thước, số lượng của những mạch máu quanh khối u và mạch máu nuôi khối u.

Việc thăm khám sức khoẻ và đặc biệt là tầm soát u não định kỳ đóng vai trò rất quan trọng trong việc dự phòng các nguy cơ mắc bệnh hiệu quả. Ngày nay với sự phát triển của khoa học kỹ thuật hiện đại, chất lượng và độ chính xác của các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh u não ngày càng cao, góp phần to lớn cho việc chẩn đoán và điều trị bệnh. Khi có bất kỳ triệu chứng nào bất thường hay nghi ngờ có khối u, bạn hãy đến các cơ sở y tế để được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám và kiểm tra nhé, đừng chủ quan với sức khoẻ của chính bản thân mình.

Xem thêm:

• Phân biệt u não nguyên phát và thứ phát
• Người bị u não giai đoạn cuối có thể sống được bao lâu?