Cảnh giác với những cơn đau khớp gối sau khi chạy bộ

Thể dục thể thao nâng cao sức khỏe là rất quan trọng. Tuy nhiên, nếu bạn bắt cơ thể làm việc quá sức lại “lợi bất cập hại”. Luyện tập quá sức hoặc không đúng kỹ thuật khi chạy bộ có thể gây nên những tác động xấu cho khớp gối. 

Khớp gối là một trong những khớp quan trọng nhất và lớn nhất của cơ thể, giữ vai trò thiết yếu trong chuyển động sống hàng ngày của con người chúng ta, bao gồm việc ngồi, đứng, chạy, đi bộ, nhảy….

Khi lớp trên của sụn bị vỡ và mòn đi dẫn đến các xương dưới sụn cọ xát vào nhau, gây cảm giác đau đớn, khó chịu đó chính là lúc khớp gối của bạn đã bị viêm. Đau khớp gối khiến bệnh nhân bị hạn chế vận động dẫn đến giảm hiệu quả công việc, sinh hoạt. 

Nguyên nhân gây đau khớp gối sau khi chạy bộ

Chấn thương đầu gối khi chạy bộ rất phổ biến vì môn thể thao này được rất nhiều người theo đuổi. Các tình trạng gây đau xung quanh xương bánh chè hay chấn thương xương bánh chè đều là triệu chứng cho thấy một người đã bị chấn thương đầu gối.

Luyện tập quá sức hoặc không đúng kỹ thuật có thể gây đau khớp gối sau khi chạy bộ. 

Đau khớp gối sau khi chạy bộ bao gồm hội chứng đau đầu gối trước, lệch khớp của xương bánh chè, hội chứng dây thần kinh đệm và bệnh nhuyễn xương bánh chè. Chứng bệnh này này thường gặp ở những người vận động viên chạy bộ, nhưng bất kỳ hoạt động nào tác động lực đè ép cho khớp gối trong thời gian dài đều có thể gây ra.

So với nam giới thì nữ giới sẽ bị đau khớp gối sau khi chạy bộ hơn, đặc biệt là nữ giới ở độ tuổi trung niên. Bên cạnh đó, những ai thừa cân, béo phì đặc biệt cũng dễ gặp phải những rối loạn này.

Chấn thương đầu gối khi chạy bộ có thể do kích thích các mô mềm hoặc lớp lót của đầu gối, sụn mòn hoặc rách hoặc gân bị căng. Những yếu tố nguy cơ sau đây đều có thể góp phần gây nên chấn thương gối khi chạy bộ: 

• Tập luyện quá mức;
• Chấn thương xương bánh chè;
• Lệch xương bánh chè;
• Trật hoàn toàn hoặc một phần xương bánh chè;
• Bàn chân phẳng;
• Cơ đùi yếu hoặc căng;
• Kéo căng không đủ trước khi tập thể dục;
• Viêm khớp;
• Gãy xương bánh chè;
• Hội chứng plica hoặc hội chứng plica hoạt dịch, trong đó lớp niêm mạc của khớp bị dày lên và viêm.

Trong một số trường hợp, cơn đau có thể khởi phát ở lưng hoặc hông sau đó lan xuống đầu gối.

Triệu chứng của đau khớp gối khi chạy bộ

Đau âm ỉ, đau nhức xung quanh hoặc sau xương bánh chè, đặc biệt là nơi tiếp giáp với phần dưới của xương đùi là những dấu hiệu nhận biết một người gặp phải chấn thương đầu gối khi chạy bộ. Bạn có thể sẽ cảm thấy đau khi:

Chấn thương đầu gối sau khi chạy bộ rất phổ biến vì môn thể thao này được rất nhiều người theo đuổi.

• Đau đầu gối khi chạy bộ;
• Đau khi đi dạo;
• Đau khi leo lên hoặc xuống cầu thang;
• Đau khi ngồi xổm;
• Đau khi quỳ;
• Đau khi đang chạy;
• Đau khi ngồi xuống hoặc đứng lên
• Ngồi lâu với đầu gối bị cong
• Các triệu chứng khác bao gồm sưng vùng khớp hoặc có tiếng kêu lục cục hoặc nghiến ở đầu gối.

Trong trường hợp bệnh nhân bị hội chứng dây thần kinh gối có thể xuất hiện cơn đau cấp tính, đặc biệt ở vị trí bên ngoài đầu gối. Đây là nơi mà dải xương chày, chạy từ hông đến cẳng chân, kết nối với xương chày, hoặc phần xương bên trong dày hơn của cẳng chân.

Đau khớp gối sau khi chạy bộ được chẩn đoán như thế nào?

Khi cơn đau khởi phát và kéo dài, có thể diễn biến trầm trọng hơn, bạn cần sớm đến gặp bác sĩ để được xác định nguyên nhân và có chỉ định điều trị. Bác sĩ có thể sẽ yêu cầu làm một số xét nghiệm như xét nghiệm máu, chụp X-quang, hay thậm chí là chụp MRI hoặc chụp CT.

Tùy vào kết quả mà bác sĩ sẽ có những chỉ định và phương pháp điều trị phù hợp cho mỗi người. Bạn đừng lo lắng vì trong hầu hết các trường hợp, chấn thương đầu gối khi chạy bộ có thể được điều trị thành công mà không cần phẫu thuật. 

Thông thường, bước đầu tiên trong điều trị là thực hành RICE:

• Relax (Nghỉ ngơi): Cho khớp gối được nghỉ xả hơi, tránh căng thẳng lặp đi lặp lại đối với đầu gối.
• Ice (Chườm đá): Chườm lạnh để giảm đau và sưng bằng cách dùng một túi đá/gói đậu đông lạnh lên đầu gối (tối đa 30 phút/lần), tránh để đầu gối bị nóng.
• Compression (băng ép): Quấn đầu gối của bạn bằng băng thun hoặc ống tay để hạn chế sưng nhưng không quá chặt để gây sưng bên dưới đầu gối.
• Elevation (Nâng cao gối): Bạn đặt chiếc gối dưới đầu gối của bạn khi ngồi hoặc nằm để kê cao khớp gối, giúp ngăn ngừa sưng thêm. Khi đầu gối có tình trạng sưng hoặc phù nề đáng kể, bạn cần giữ chân nâng cao trên đầu gối và phần đầu gối cao hơn vị trí của tim.

Ngoài các biện pháp nêu trên, bạn cần giảm đau bổ sung bằng cách dùng một số loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như aspirin, ibuprofen và naproxen. Acetaminophen là thuốc có thành phần hoạt tính giống với Tylenol, cũng có thể giúp giảm viêm và giảm đau. Tuy nhiên, không được tự ý dùng thuốc và không dùng trong thời gian dài mà phải theo chỉ định của bác sĩ, nhất là với người đang có những bệnh lý nền khác hoặc đang sử dụng các loại thuốc theo toa khác.

Trong hầu hết các trường hợp, chấn thương đầu gối khi chạy bộ có thể được điều trị thành công.

Sau khi triệu chứng đau và sưng giảm bớt, bác sĩ có thể sẽ chỉ định bạn những bài tập hoặc vật lý trị liệu nhằm khôi phục sức mạnh cơ bắp và khả năng chuyển động của đầu gối. Bác sĩ có thể sẽ dùng băng đầu gối hoặc cho bạn nẹp giúp hỗ trợ thêm và giảm đau. Bạn cũng có thể phải mang một số loại nẹp được gọi là nẹp chỉnh hình.

Phẫu thuật có thể được chỉ định nếu như các sụn chêm khớp gối của bạn bị chấn thương hoặc nếu phần xương bánh chè cần phải được phẫu thuật.

Ngăn chặn chấn thương đầu gối khi chạy bộ

Để không bị đau khớp gối sau khi chạy bộ, bạn cần phải lưu ý các bước sau nhằm bảo vệ cho khớp gối:

• Giữ dáng, giữ cơ thể khỏe mạnh. Trường hợp thừa cân, bạn phải lập kế hoạch giảm cân một cách khoa học.
• Căng ra: Nhất định phải thực hiện khởi động trong ít nhất năm phút, sau đó mới đến các bài tập kéo căng trước khi bạn chạy hoặc thực hiện bất kỳ hoạt động nào gây căng thẳng cho đầu gối.
• Tăng dần đào tạo: Đột ngột tăng cường độ tập luyện là rất nguy hiểm, bạn tuyệt đối không áp dụng nhé. Thay vào đó, hãy thực hiện các thay đổi theo từng bước.
• Sử dụng giày chạy bộ phù hợp: Mua những đôi giày chất lượng với khả năng hấp thụ sốc tốt và đảm bảo rằng chúng vừa vặn và thoải mái khi chạy. Không chạy trong những đôi giày quá mòn, hay chất liệu quá cứng. Mang nẹp chỉnh hình nếu bạn có bàn chân bẹt.

Thể thao nói chung, chạy bộ nói riêng tốt nhất là phải phù hợp với cơ thể. Bên cạnh đó, tập luyện cũng phải đúng cách, đúng phương pháp mới đạt hiệu quả tối đa, tránh những ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe. Giữ chặt cơ thể để tránh cho bản thân nghiêng người quá xa về phía trước hoặc phía sau, và giữ cho đầu gối của bạn cong. Cố gắng chạy trên bề mặt mềm, mịn, tránh chạy trên bê tông. Khi bị chấn thương đầu gối khi chạy bộ nên đi khám ngay vì chấn thương này có thể có tổn thương sụn chêm khớp gối nếu để lâu làm hư sụn khớp. 

Xem thêm: Cảnh báo đau khớp gối ở tuổi 30

Như Quỳnh

Nguồn tham khảo: Vinmec