Cha mẹ cần làm gì khi trẻ sơ sinh hay bị trớ?

Trẻ sơ sinh hay bị trớ là một vấn đề thường gặp trong giai đoạn đầu đời của bé, khiến nhiều bậc phụ huynh lo lắng. Mặc dù trớ có thể là một phần tự nhiên trong sự phát triển của trẻ, nhưng việc hiểu rõ nguyên nhân và cách xử lý tình trạng này là rất quan trọng. Bài viết sau đây của Nhà thuốc Long Châu sẽ giúp phụ huynh nhận diện những dấu hiệu bình thường và bất thường, từ đó có biện pháp chăm sóc phù hợp, đảm bảo sức khỏe cho trẻ.

Nguyên nhân trẻ sơ sinh thường xuyên bị trớ

Trớ hay nôn trớ ở trẻ sơ sinh là hiện tượng khi bé sau khi bú có thể trào sữa ra ngoài. Nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể do yếu tố sinh lý hoặc bệnh lý.

Trớ do sinh lý

Hầu hết trẻ sơ sinh đều gặp phải tình trạng trớ, đặc biệt là sau khi bú no hoặc khi bé có những cử động như vặn mình. Đây là hiện tượng hoàn toàn tự nhiên, không cần quá lo lắng. Nguyên nhân chính là do hệ tiêu hóa của bé chưa phát triển đầy đủ. Dạ dày của trẻ rất nhỏ và có vị trí nằm ngang, khác với người lớn, khiến cho việc trào ngược dễ xảy ra.
Ngoài ra, một số thói quen không đúng của mẹ có thể làm tăng khả năng trớ ở bé, bao gồm:

• Cho bé bú quá nhiều hoặc quá no.
• Tư thế cho con bú không đúng, khiến bé nuốt phải nhiều không khí.
• Để bé nằm ngay sau khi bú mà không vỗ ợ hơi.
• Quấn tã hoặc băng rốn quá chặt, tạo áp lực lên bụng và dạ dày.

Trớ do nguyên nhân bệnh lý

Trẻ sơ sinh có thể gặp tình trạng trớ do các vấn đề sức khỏe. Trong trường hợp này, bé không chỉ nôn ra sữa mà còn có thể kèm theo dịch mật hoặc máu. Kèm theo đó, trẻ thường có dấu hiệu khó chịu, quấy khóc, bỏ bú, sốt, và thậm chí có thể co giật.

Một số bệnh lý có thể gây ra hiện tượng nôn trớ ở trẻ sơ sinh bao gồm:

• Rối loạn tiêu hóa, thường biểu hiện bằng tiêu chảy cùng với nôn trớ.
• Các bệnh lý về hô hấp trên (bao gồm mũi, họng, thanh quản và phần trên của khí quản).
• Xuất huyết não.
• Nhiễm trùng hệ thần kinh.
• Co thắt môn vị.
• Xoắn ruột, tắc ruột, hoặc lồng ruột.

Nên làm gì khi trẻ sơ sinh thường bị trớ?

Trẻ sơ sinh thường trớ do nhiều lý do khác nhau. Đối với những nguyên nhân sinh lý, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau đây:

Cho bé bú đúng cách

Dù bé bú mẹ trực tiếp hay bằng bình, việc tuân thủ các nguyên tắc cho bú đúng cách là rất quan trọng. Khi bé bú mẹ, miệng bé cần ngậm đúng vào vú. Đối với bú bình, bình sữa nên được nghiêng khoảng 45 độ và sữa trong bình phải luôn ngập đến cổ bình. Điều này giúp bé không nuốt quá nhiều không khí, tránh tình trạng trào ngược.

Không cho bé bú quá no

Dạ dày của trẻ sơ sinh còn rất nhỏ, vì vậy thay vì cho bé bú nhiều sữa trong một lần, hãy chia nhỏ lượng sữa và cho bé bú nhiều lần. Điều này không chỉ giúp ngăn ngừa nôn trớ mà còn giúp sữa dễ tiêu hóa hơn.

Không cho bé nằm ngay sau khi bú

Khi bé vừa bú xong, dạ dày vẫn còn nằm ngang, việc cho bé nằm ngay lập tức có thể gây ra trào ngược và nôn trớ. Do đó, hãy vỗ ợ hơi cho bé trong khoảng 10 - 15 phút sau khi bú để đẩy không khí ra ngoài, giúp giảm cảm giác đầy bụng và hạn chế nôn trớ.

Cho bé ngủ đúng tư thế

Đối với trẻ sơ sinh, không nên dùng gối kê đầu. Thay vào đó, hãy lót một lớp khăn mềm, mát và thoáng. Khi cho bé ngủ, mẹ cũng nên nới lỏng tã và băng rốn để bé cảm thấy thoải mái, không bị “o ép” bụng, từ đó giảm nguy cơ nôn trớ và giúp bé ngủ ngon hơn.

Nếu bé có hiện tượng nôn trớ trong khi ngủ, không nên bế bé dậy ngay lập tức. Hãy để bé nằm nghiêng một bên để sữa có thể chảy ra ngoài, tránh tràn vào mũi và phổi. Sau đó, dùng khăn mềm và sạch để lau chùi cho bé và thay quần áo mới, giúp bé cảm thấy dễ chịu hơn.

Tránh khói thuốc lá

Khói thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về hô hấp và kích thích tiết axit dạ dày nhiều hơn. Đây là những nguyên nhân chính khiến trẻ sơ sinh dễ bị nôn trớ và tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe. Vì vậy, hãy nói không với thuốc lá và bảo đảm rằng bé không phải tiếp xúc với môi trường có khói thuốc.

Trẻ sơ sinh hay bị trớ, khi nào cần thăm khám?

Thông thường, hiện tượng nôn trớ ở trẻ sơ sinh sẽ giảm dần và chấm dứt khi bé lớn lên. Nếu tình trạng này chỉ xảy ra do sinh lý, bé thường sẽ trớ một ít cặn sữa hoặc dịch nhầy sau khi bú no hoặc khi có những cử động như vặn mình. Bạn chỉ cần áp dụng các biện pháp phù hợp để cải thiện tình hình.

Tuy nhiên, nếu bé nôn trớ thường xuyên, xảy ra nhiều lần trong ngày và kéo dài hơn 24 giờ, bạn không nên xem nhẹ. Đặc biệt, nếu có dấu hiệu nôn ra dịch mật hoặc máu, bé quấy khóc, bỏ bú, sốt cao trên 38 độ, hay mệt mỏi, lừ đừ, thì cần đưa bé đến bác sĩ ngay lập tức. Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, bất kỳ bệnh lý nào cũng cần được chú ý nghiêm túc. Hệ miễn dịch của bé còn yếu, và bệnh có thể tiến triển nhanh chóng. Nếu không được khám và điều trị kịp thời, tình trạng sẽ trở nên nguy hiểm. Do đó, nếu trẻ sơ sinh có hiện tượng nôn trớ kèm theo các dấu hiệu bất thường, bạn nên đưa bé đi khám sớm nhất có thể.

Tóm lại, trẻ sơ sinh hay bị trớ là một hiện tượng tự nhiên mà hầu hết các bậc phụ huynh đều phải đối mặt trong giai đoạn đầu đời của bé. Bằng cách nắm vững kiến thức về nguyên nhân và cách chăm sóc, phụ huynh có thể giảm thiểu tình trạng trớ và tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của trẻ. Sự quan tâm và chăm sóc đúng cách sẽ giúp bé có một khởi đầu khỏe mạnh và an toàn.