Khi nào hệ miễn dịch của trẻ hoàn thiện?

Đối với trẻ nhỏ, hệ thống miễn dịch của chúng vẫn sẽ tiếp tục phát triển và trưởng thành khi chúng lớn lên. Mặc dù một số yếu tố miễn dịch có sẵn từ khi sinh ra nhưng phải đến khoảng từ 5 - 7 tuổi, hệ thống miễn dịch của trẻ mới được coi là phát triển đầy đủ. Trong giai đoạn này, hệ thống miễn dịch của chúng không ngừng hoàn thiện và thích nghi bằng cách gặp phải những vi trùng mới và xây dựng hệ thống phòng thủ chống lại chúng.

Hệ miễn dịch của trẻ nhỏ là gì?

Trước khi giải đáp vấn đề khi nào hệ miễn dịch của trẻ hoàn thiện, chúng ta cùng tìm hiểu hệ miễn dịch ở trẻ nhỏ là gì.

Hệ thống miễn dịch của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là hệ thống bảo vệ tự nhiên của trẻ chống lại các mầm bệnh như vi khuẩn, virus, ký sinh trùng và các yếu tố môi trường độc hại khác. Hệ miễn dịch khỏe mạnh sẽ giúp trẻ phát triển tối ưu trong những năm đầu đời và có tác động lâu dài đến sức khỏe của trẻ.

Cơ chế hoạt động của hệ thống miễn dịch có thể được chia thành hai loại:

Miễn dịch bẩm sinh

Loại miễn dịch này được hình thành từ khi sinh ra, chủ yếu thông qua kháng thể của mẹ truyền qua nhau thai trong những tháng cuối của thai kỳ và một lượng đáng kể IgA, chất dinh dưỡng từ sữa mẹ. Tuy nhiên, khả năng miễn dịch này không tồn tại được lâu, giảm nhanh sau vài tháng nên trẻ cần có giải pháp để cung cấp thêm sự bảo vệ, tăng sức đề kháng.

Miễn dịch đáp ứng

Khả năng miễn dịch này có được khi cơ thể tiếp xúc với các kháng nguyên (mầm bệnh), có tính đặc hiệu và hình thành trí nhớ miễn dịch. Đây cũng là nguyên tắc đằng sau việc tiêm chủng.

Khi nào hệ miễn dịch của trẻ hoàn thiện?

Khi làm cha mẹ, chắc chắn một trong những thắc mắc hầu hết mọi người đều quan tâm đó là khi nào hệ miễn dịch của trẻ hoàn thiện.

Hoạt động của hệ miễn dịch sẽ tạo ra sức đề kháng với các tác nhân gây bệnh bên ngoài, giúp trẻ chống lại bệnh tật. Thông thường, hệ miễn dịch của trẻ sẽ dần được phát triển hoàn thiện sau giai đoạn từ 3 - 4 tuổi.

6 tháng đầu tiên

Trong những năm đầu đời, trẻ sơ sinh được bảo vệ tốt nhờ hệ thống miễn dịch thụ động - hệ thống kháng thể nhận được qua thai nhi và qua sữa mẹ. Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo trẻ sơ sinh nên được bú mẹ ngay và bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Trong giai đoạn này, các kháng thể do người mẹ cung cấp đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ trẻ khỏi các bệnh nhiễm trùng khác nhau.

6 tháng đến 3 tuổi

Lúc này, trẻ bắt đầu cai sữa và lượng kháng thể IgG nhận được từ mẹ giảm đi nhiều. Trong khi đó, hệ miễn dịch chưa được phát triển đầy đủ khiến trẻ dễ mắc các bệnh do vi khuẩn, virus gây ra như dị ứng, tiêu chảy, nhiễm trùng đường hô hấp,... Khi trẻ tiếp xúc với thực phẩm và môi trường mới tăng lên, hệ thống miễn dịch của chúng sẽ được thử nghiệm, học cách phản ứng với nhiều loại mầm bệnh.

Mẹ cần làm gì để tăng cường hệ thống miễn dịch cho con?

Sau khi đã biết khi nào hệ miễn dịch của trẻ hoàn thiện, bạn chắc chắn sẽ muốn tìm hiểu mình cần làm gì để giúp con tăng cường hệ thống miễn dịch. Dưới đây là một số điều mẹ bỉm cần lưu ý:

Nuôi con bằng sữa mẹ

Nếu có thể, hãy cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời vì nó cung cấp các kháng thể và chất dinh dưỡng cần thiết giúp tăng cường hệ miễn dịch.

Dinh dưỡng

Đảm bảo con bạn có chế độ ăn uống cân bằng, giàu trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc. Các vitamin như A, C và E, cùng với các khoáng chất như kẽm, đóng một vai trò quan trọng đối với sức khỏe miễn dịch.

Vệ sinh

Dạy các thực hành vệ sinh tốt như rửa tay thường xuyên để ngăn ngừa sự lây lan của nhiễm trùng.

Hạn chế sử dụng kháng sinh

Việc trẻ dùng thuốc kháng sinh có thể gây mất cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, hậu quả là hệ tiêu hóa ngày càng yếu đi, trẻ có nguy cơ dễ mắc bệnh hơn. Do vậy, khi bắt buộc phải cho trẻ dùng kháng sinh, cha mẹ lưu ý cho trẻ uống đúng chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc.

Ngoài ra, trong thời gian trẻ sử dụng thuốc kháng sinh, cha mẹ nên tăng cường bổ sung cho trẻ các loại thực phẩm giúp phục hồi sự cân bằng của hệ vi khuẩn đường ruột như sữa chua, men tiêu hóa, vitamin hay các axit amin thiết yếu,…

Tiêm chủng

Thực hiện theo lịch tiêm chủng được khuyến nghị để bảo vệ chống lại các bệnh nghiêm trọng.

Giấc ngủ

Đảm bảo con bạn ngủ đủ giấc vì nghỉ ngơi rất quan trọng đối với chức năng miễn dịch.

Tập thể dục

Khuyến khích hoạt động thể chất thường xuyên để tăng cường sức khỏe và tinh thần tổng thể.

Hydrat hóa

Giữ cho con bạn đủ nước với nhiều chất lỏng, đặc biệt là nước.

Thời điểm nên tăng cường đề kháng cho trẻ

Một khi lá chắn bảo vệ của trẻ bị suy yếu, virus, vi khuẩn có thể dễ dàng xâm nhập và gây bệnh. Cha mẹ cần chú ý đến những thời điểm hệ miễn dịch của bé trở nên yếu ớt nhất:

Thời tiết thay đổi theo mùa

Sự chuyển mùa là thời điểm nhiệt độ liên tục thay đổi cùng với điều kiện thời tiết thất thường dễ khiến cơ thể trẻ chưa kịp thích nghi và suy yếu dẫn đến hệ miễn dịch kém hiệu quả. Các bệnh thường gặp là dị ứng, sốt và nhiễm trùng đường hô hấp. Để phòng ngừa và bảo vệ bé khỏi các tác nhân gây bệnh, cha mẹ nên chú ý giữ ấm cũng như bổ sung các thực phẩm giàu dinh dưỡng để tăng sức đề kháng cho trẻ.

Trẻ em bắt đầu đi học

Nhà trẻ, trường học là nơi tiềm ẩn nhiều nguy cơ dịch bệnh vì là nơi tập trung nhiều trẻ nhỏ. Hệ miễn dịch của trẻ còn non nớt nên việc thay đổi thói quen sinh hoạt, ăn uống chung có thể khiến bệnh lây truyền giữa các trẻ. Nếu cha mẹ không chú ý bổ sung, nâng cao sức đề kháng cho trẻ, trẻ sẽ dễ ốm đau, ốm yếu.

Để duy trì sức đề kháng tốt cho trẻ, cha mẹ nên chú ý cân bằng chất dinh dưỡng trong khẩu phần ăn và khuyến khích trẻ vận động thể dục hàng ngày. Hoạt động tiêm chủng cho trẻ cũng cần được thực hiện đầy đủ theo quy định để trẻ luôn được khỏe mạnh khi đến trường học tập và vui chơi.

Thời điểm dịch bệnh

Trong thời gian dịch bệnh, trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh là đối tượng nhạy cảm và dễ bị tổn thương nhất vì hệ thống miễn dịch của các em chưa hoàn thiện. Vì vậy, cha mẹ cần chú ý giữ gìn vệ sinh cho con, có biện pháp bảo vệ, phòng tránh cho trẻ tiếp xúc với bệnh tật (ví dụ như đeo khẩu trang, rửa tay bằng xà phòng, bổ sung thực phẩm tăng sức đề kháng tự nhiên,…).

Tóm lại, hệ miễn dịch ở trẻ nhỏ đặc biệt quan trọng vì có vai trò bảo vệ trẻ chống lại bệnh tật, các tác nhân gây hại từ bên ngoài. Thông qua việc trang bị kiến thức khi nào hệ miễn dịch của trẻ hoàn thiện cũng như cần làm gì giúp trẻ tăng cường hệ miễn dịch, các bậc phụ huynh sẽ có thể giúp bé yêu của mình phát triển khỏe mạnh và toàn diện ngay từ khi còn nhỏ cho đến lúc trưởng thành.

Xem thêm:

• Bí quyết tăng cường sức đề kháng cho trẻ mà mẹ nên biết
• Các loại vitamin giúp tăng đề kháng cho bé bạn có biết?