Chăm sóc trẻ sau điều trị lồng ruột cần chú ý những gì?

Lồng ruột là một bệnh lý nghiêm trọng thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ từ 6 tháng đến 3 tuổi. Bệnh xảy ra khi một đoạn ruột chui vào lòng của đoạn ruột kế cận, gây ra tắc nghẽn và cản trở quá trình tiêu hóa. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, lồng ruột có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ. Sau đây là những lưu ý trong việc chăm sóc trẻ sau khi điều trị lồng ruột để đảm bảo quá trình hồi phục tốt nhất.

Lồng ruột ở trẻ em: Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết

Lồng ruột là một tình trạng cấp cứu ngoại khoa phổ biến ở trẻ em, đặc biệt là ở trẻ dưới 3 tuổi. Theo thống kê, 65% trường hợp lồng ruột xảy ra ở trẻ dưới 1 tuổi và 80 - 90% xảy ra trước 2 tuổi. Bé trai có nguy cơ bị lồng ruột cao gấp 2 - 3 lần so với bé gái, chiếm đến 70% trường hợp.

Dấu hiệu nhận biết lồng ruột ở trẻ nhỏ:

• Trẻ đang bú: Trẻ đột ngột khóc thét, đau bụng, đầu gối co lên ngực, mệt mỏi, bỏ bú, nôn trớ. Sau cơn đau đầu tiên khoảng 6 - 8 giờ, trẻ có thể đi ngoài ra phân có chất nhầy hoặc máu tươi. Khi bệnh trở nặng, trẻ dễ bị mất nước, sốt li bì, da tái, môi khô và có thể bị sốc.
• Trẻ từ 2 - 3 tuổi: Trẻ có thể xuất hiện cơn đau lâm râm, dễ nhầm lẫn với viêm ruột thừa. Trường hợp này thường ít gây tắc ruột hoặc hoại tử ruột hơn vì búi lồng ruột lỏng hơn.

Việc phát hiện sớm và đưa trẻ đến bệnh viện kịp thời giúp tăng cơ hội điều trị thành công, giảm nguy cơ biến chứng.

Phương pháp chẩn đoán và điều trị lồng ruột ở trẻ em

Chẩn đoán lồng ruột

Vì trẻ thường ở độ tuổi chưa biết nói, việc chẩn đoán chủ yếu dựa vào các dấu hiệu lâm sàng mà cha mẹ mô tả và kết quả từ các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, chụp X-quang hoặc CT scan vùng bụng.

Điều trị lồng ruột

Một số phương pháp điều trị phổ biến cho tình trạng lồng ruột ở trẻ em bao gồm:

• Tháo lồng bằng hơi hoặc nước: Đây là phương pháp phổ biến cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Bác sĩ sẽ đưa một ống thông nhỏ vào trực tràng và bơm hơi hoặc nước từ từ vào ruột già để đẩy khối lồng về vị trí ban đầu. Phương pháp này có tỷ lệ thành công cao, đạt đến 98% và thường không cần phẫu thuật.
• Đặt ống thông mũi - dạ dày: Phương pháp này giúp giảm áp lực bên trong ruột non, hỗ trợ quá trình hồi phục của ruột.
• Phẫu thuật: Được chỉ định trong trường hợp trẻ đến bệnh viện muộn hơn 6 giờ, hoặc khi phương pháp tháo lồng bằng hơi không hiệu quả. Phẫu thuật có thể bao gồm tháo khối lồng, cắt nối ruột hoặc làm hậu môn tạm thời. Đối với trẻ bị hoại tử ruột, việc phẫu thuật là cấp thiết để loại bỏ đoạn ruột bị hư hỏng.

Chăm sóc trẻ sau điều trị lồng ruột

Sau khi được điều trị, trẻ cần được chăm sóc đúng cách để phục hồi chức năng tiêu hóa và giảm nguy cơ tái phát bệnh. Dưới đây là những hướng dẫn cơ bản giúp cha mẹ chăm sóc trẻ sau điều trị lồng ruột:

Chế độ ăn uống hợp lý:

• Trẻ đang bú: Tiếp tục cho bé bú mẹ và ăn dặm bình thường, với lượng thức ăn tăng dần. Đồ ăn dặm cần dễ tiêu, như cháo nấu nhừ, rau và thịt xay nhuyễn. Tăng cường bổ sung rau xanh, hạn chế các chất béo khó tiêu.
• Trẻ lớn hơn: Đảm bảo chế độ ăn đầy đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng: Đạm, đường, chất béo, vitamin và khoáng chất. Khuyến khích trẻ uống nhiều nước và tránh các loại đồ uống có ga để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa.

Nghỉ ngơi và vận động nhẹ nhàng: Cho trẻ nghỉ ngơi đầy đủ, tránh các hoạt động mạnh như chạy nhảy hay chơi đùa quá mức. Vận động nhẹ nhàng sẽ giúp trẻ nhanh chóng phục hồi nhưng cần tránh các động tác ảnh hưởng đến bụng.

Theo dõi các dấu hiệu bất thường: Sau điều trị, trẻ có thể gặp một số vấn đề về tiêu hóa. Cha mẹ cần quan sát kỹ các dấu hiệu bất thường như trẻ đi ngoài ra máu, chướng bụng, sốt cao. Nếu gặp phải những triệu chứng này, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

Phòng ngừa tái phát: Mặc dù lồng ruột có thể tái phát, việc tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và chăm sóc đúng cách có thể giúp giảm nguy cơ. Đảm bảo chế độ dinh dưỡng cân đối, vệ sinh ăn uống và duy trì các thói quen lành mạnh sẽ giúp trẻ tránh nguy cơ mắc bệnh trở lại.

Điều quan trọng cần lưu ý khi chăm sóc trẻ sau điều trị lồng ruột là làm theo lời dặn của bác sĩ. Do đó, cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ kỹ càng trước khi trẻ xuất viện để có biện pháp chăm sóc tốt nhất.

Chăm sóc trẻ sau điều trị lồng ruột đòi hỏi sự kiên nhẫn và cẩn trọng từ cha mẹ. Việc tuân thủ các chỉ dẫn về dinh dưỡng, nghỉ ngơi và theo dõi các dấu hiệu bất thường là yếu tố quan trọng giúp trẻ phục hồi nhanh chóng và giảm nguy cơ tái phát. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy tình trạng sức khỏe của trẻ không ổn định, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được hỗ trợ kịp thời, đảm bảo an toàn và sức khỏe cho con trẻ.