Chẩn đoán và điều trị viêm cột sống dính khớp như thế nào?

Viêm cột sống dính khớp (VCSDK) là một bệnh tự miễn dịch mãn tính, ảnh hưởng chủ yếu đến cột sống và khớp, gây ra những trở ngại cho cuộc sống hàng ngày của người bệnh. Cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu về chẩn đoán và điều trị viêm cột sống dính khớp ở trong bài viết này nhé!

Viêm cột sống dính khớp là bệnh gì?

Trước khi tìm hiểu về phương pháp chẩn đoán và điều trị viêm cột sống dính khớp thì hãy cùng tìm hiểu những thông tin về căn bệnh này trước nhé!

Viêm cột sống dính khớp (VCSDK) là bệnh lý hệ thống có tính chất viêm mạn, đặc trưng bởi các tổn thương ở cột sống, khớp cùng chậu, khớp ở chi và điểm bám gân. Tỷ lệ mắc bệnh ở nam giới cao hơn nữ giới 2 - 3 lần và có khoảng 1 - 1.4% người dân bị viêm cột sống dính khớp.

Hiện nay nguyên nhân gây bệnh vẫn chưa được làm rõ, bệnh có thể liên quan đến yếu tố di truyền. Những yếu tố dẫn đến nguy cơ mắc viêm cột sống dính khớp là:

• Bệnh thường thấy ở nam giới, trong khoảng độ tuổi từ 17 - 45 và thường phát hiện tầm 20 - 30 tuổi. 95% bệnh được phát hiện ở người dưới 46 tuổi, trong đó có 15% là trẻ dưới 15 tuổi.
• Người mang gen HLA-B27 có nguy cơ cao bị bệnh viêm cột sống dính khớp, tuy nhiên vẫn có những trường hợp mang gen HLA-B27 mà không bị bệnh.
• Người tiếp xúc nhiều với hóa chất vì có thể gây kích thích hệ miễn dịch và các biểu hiện viêm nhiễm.
• Thói quen hút thuốc lá, thuốc lào.

Bệnh nhân khi bị viêm cột sống dính khớp sẽ bị đau vùng hông, lưng dưới, cơn đau tăng vào buổi sáng và có thể cải thiện khi vận động hoặc tiến triển khi nghỉ ngơi. Cơn đau của bệnh nhân bị VCSDK thường kéo dài ít nhất 3 tháng, có thể khởi phát từ sớm đau âm ỉ và tăng dần theo thời gian.

Bệnh ảnh hưởng đến cột sống nên cột sống của người bệnh kém linh hoạt và giảm vận động. Tình trạng cột sống có thể bị biến dạng, dẫn đến các vấn đề về tư thế và vận động hàng ngày.

Ngoài ra bệnh nhân còn có những biểu hiện ngoài khớp như:

• Ngủ không ngon thường bị tỉnh giấc vào nửa đêm, gần sáng;
• Sốt nhẹ, mệt mỏi nhiều, sụt cân;
• Người bệnh có thể bị sưng ngón tay, ngón chân;
• Viêm các điểm bám gân thường gặp nhất là gân Achilles, cân gan chân;
• Khoảng 5 – 10% trường hợp xảy ra tình trạng viêm kết mạc, tiêu chảy, đau bụng, xuất huyết tiêu hóa,…;
• Một số người bệnh có biểu hiện ở tim mạch và phổi.

Chẩn đoán và điều trị viêm cột sống dính khớp

VCSDK ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, vì thế việc chẩn đoán và điều trị viêm cột sống dính khớp sớm rất quan trọng và cần thiết.

Chẩn đoán viêm cột sống dính khớp

Chẩn đoán VCSDK dựa vào triệu chứng lâm sàng và các cận lâm sàng cần thiết như X-quang, xét nghiệm máu, HLA-B27,... Chẩn đoán xác định bệnh dựa trên tiêu chuẩn New York sửa đổi 1984 bao gồm triệu chứng lâm sàng và đặc điểm X- quang.

Ít nhất có 01 triệu chứng lâm sàng sau:

• Đau thắt lưng trên 3 tháng, tình trạng đau cải thiện khi luyện tập và không giảm khi nghỉ ngơi.
• Cột sống thắt lưng hạn chế vận động ở tư thế nghiêng và cúi.
• Độ giãn lồng ngực giảm (nhỏ hơn hoặc bằng 2.5cm).

Tiêu chuẩn X-quang: Viêm khớp cùng chậu giai đoạn ≥2, nếu biểu hiện viêm cả hai bên.

Bệnh VCSDK tại Việt Nam thường viêm các khớp gốc chi sớm như khớp háng, khớp gối, còn biểu hiện tại cột sống thì khá khó nhận biết. Do vậy để chẩn đoán bệnh chính xác cần khai thác triệu chứng, chụp X-quang và làm xét nghiệm HLA-B27. Trường hợp mà nghi ngờ bệnh nhân bị bệnh nhưng không có biểu hiện trên film X-quang thì cần chụp cộng hưởng từ khung chậu hoặc cột sống, có giá trị cao trong việc chẩn đoán bệnh ở giai đoạn sớm.

Điều trị bệnh viêm cột sống dính khớp

Mục đích khi điều trị là giảm đau, chống viêm, phòng tình trạng cứng khớp và khắc phục dính khớp nếu có. Tùy từng trường hợp người bệnh mà sẽ có cách điều trị cụ thể, dựa trên mức độ bệnh, triệu chứng và tiên lượng. Phác đồ điều trị bệnh theo khuyến cáo của ASAS/EULAR 2011 và được áp dụng vào điều kiện Việt Nam. 

Điều trị không dùng thuốc: Bệnh nhân cần được giáo dục để hiểu về bệnh và thực hiện luyện tập đều đặn. Luyện tập tại nhà hoặc vật lý trị liệu và có sự giám sát về mức độ, có thể tự tập hoặc tập theo nhóm.

Dưới đây là một số loại thuốc để điều trị thuốc ở bệnh nhân bị viêm cột sống dính khớp:

• Thuốc chống viêm không steroid: Đây là lựa chọn đầu tiên được chỉ định cho bệnh nhân VCSDK có đau và/hoặc cứng khớp. Có thể sử dụng trong thời gian dài nếu tình trạng viêm kéo dài. 
• Thuốc giảm đau: Nên phối hợp thuốc giảm đau theo sơ đồ của WHO. 
• Glucocorticoids: Tiêm corticoid được chỉ định với các trường hợp viêm điểm bám gân hoặc có tình trạng viêm kéo dài.
• Điều trị VCSDK bằng chế phẩm sinh học: Điều trị thuốc kháng TNF cho các thể bệnh dai dẳng, mặc dù đã điều trị thường quy và người bệnh cần tuân theo quy trình chỉ định thuốc sinh học.

Điều trị phẫu thuật được chỉ định khi người bệnh không đáp ứng với phương pháp nội khoa:

• Trong trường hợp người bệnh có tình trạng đau kéo dài, hạn chế vận động và có phá hủy cấu trúc rõ trên hình ảnh X quang, sẽ được chỉ định thay khớp háng. 
• Chỉnh hình đối với cột sống khi cột sống biến dạng. 
• Ở người bệnh bị viêm cột sống dính khớp mà có tình trạng gãy đốt sống cấp tính thì xem xét chỉ định phẫu thuật cho người bệnh.

Viêm cột sống dính khớp phòng ngừa được không?

Bên cạnh việc chẩn đoán và điều trị viêm cột sống dính khớp thì phương pháp phòng ngừa bệnh cũng được nhiều người tìm kiếm. Vậy viêm cột sống dính khớp phòng ngừa được không?

Vì chưa rõ nguyên nhân gây bệnh nên không có cách nào phòng ngừa hoàn toàn, nên rèn thói quen luyện tập thể thao thường xuyên (bơi hoặc đi xe đạp) kết hợp cùng lối sống và chế độ ăn uống lành mạnh sẽ giúp trì hoãn quá trình tiến triển của bệnh. Đồng thời còn có thể ngăn ngừa tình trạng dính các khớp và đốt sống gây tàn tật vĩnh viễn.

Viêm cột là sống dính khớp một bệnh mãn tính, cần điều trị lâu dài. Vì thế nên việc phát hiện, chẩn đoán và điều trị viêm cột sống dính khớp sớm rất quan trọng. Nếu nghi ngờ bị bệnh hãy đến cơ sở y tế để được nhân viên y tế cùng các bác sĩ hỗ trợ điều trị bệnh.