Chế độ ăn kiêng Ayurvedic là gì? Những lợi ích đối với sức khỏe và một vài hạn chế

Chế độ ăn kiêng Ayurvedic là một chế độ ăn kiêng rất phổ biến vì nó không chỉ cải thiện sức khỏe thể chất mà còn cải thiện sức khỏe tinh thần của bạn. Để hiểu thêm về Ayurvedic và lợi ích của phương pháp này, mời bạn tìm hiểu qua nội dung sau.

Khái niệm chế độ ăn kiêng Ayurvedic là gì?

Chế độ ăn kiêng Ayurvedic là một chế độ ăn kiêng dựa trên các nguyên tắc của y học Ayurveda và tập trung vào việc cân bằng các loại năng lượng khác nhau trong cơ thể để cải thiện sức khỏe. Không giống như nhiều chế độ ăn kiêng khác, Ayurveda đưa ra các khuyến nghị về chế độ ăn uống khác nhau cho từng cá nhân. 

Chế độ ăn kiêng dựa trên các nguyên tắc của y học Ayurveda

Hệ thống y học Ayurveda là một hệ thống chữa bệnh tổng thể tập trung vào việc thúc đẩy sự cân bằng giữa cơ thể và tâm trí của bạn. Theo hệ thống này, năm yếu tố của vũ trụ là Vayu (không khí), Jala (nước), Akash (bầu trời), Teja (lửa) và Prithvi (đất). 

Người ta tin rằng năm yếu tố này tạo thành ba loại năng lượng khác nhau luân chuyển trong cơ thể, được gọi là doshas. Mỗi dosha chịu trách nhiệm cho một số chức năng sinh lý. Ba doshas đó là pitta, vata và kapha. Dosha pitta có vai trò kiểm soát cơn đói, khát và nhiệt độ cơ thể. Đồng thời, vata dosha duy trì cân bằng điện giải và chuyển động của con người, trong khi Kapha dosha thúc đẩy chức năng khớp. 

Chế độ ăn kiêng Ayurvedic dựa trên việc xác định dosha chiếm ưu thế trong cơ thể bạn và chọn thực phẩm phù hợp để thúc đẩy sự cân bằng giữa cả ba dosha.

Những lợi ích chế độ ăn kiêng Ayurvedic mang lại cho sức khỏe

Dưới đây là một số lợi ích có thể có của chế độ ăn kiêng Ayurvedic: 

Khuyến khích nhiều loại thực phẩm nguyên chất 

Chế độ ăn kiêng Ayurvedic cung cấp các loại thực phẩm cụ thể phù hợp với từng dosha. Nhưng chế độ ăn kiêng này thường khuyến khích ăn toàn bộ thực phẩm như trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu. Đây đều là những thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng tốt cho cơ thể. 

Chế độ ăn kiêng Ayurvedic có thể giúp tăng cường sức khỏe

Phương pháp này cũng giúp hạn chế ăn thực phẩm chế biến sẵn. Các nghiên cứu cho thấy ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, ung thư và thậm chí tử vong. Do đó, một chế độ ăn kiêng Ayurvedic có thể giúp tăng cường sức khỏe và bảo vệ bạn khỏi các bệnh mãn tính nguy hiểm. 

Giúp giảm cân 

Chế độ ăn kiêng Ayurvedic thường tập trung vào các loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, vì vậy chúng cũng có thể giúp giảm cân. 

Trong một nghiên cứu trên 200 người thuộc nhóm pitta và kapha dosha, người ta thấy rằng việc tuân theo chế độ ăn kiêng Ayurvedic trong ba tháng dẫn đến giảm cân đáng kể.

Một nghiên cứu nhỏ khác cho thấy tuân theo chế độ ăn kiêng Ayurvedic và tham gia các lớp yoga có thể giúp bạn giảm trung bình 6 kg chỉ trong 9 tháng. 

Mặc dù nghiên cứu về tác dụng giảm cân của Ayurveda còn hạn chế, nhưng thực tế là tác dụng của nó vẫn được ghi nhận rõ ràng. 

Thúc đẩy chánh niệm 

Ngoài các loại thực phẩm bạn tiêu thụ, chánh niệm là một phần quan trọng khác của chế độ ăn kiêng Ayurvedic. Chánh niệm có liên quan chặt chẽ đến việc chú ý đến cảm giác của bạn trong thời điểm hiện tại. 

Ăn uống có chánh niệm nhấn mạnh việc giảm thiểu sự phân tâm trong bữa ăn để bạn có thể hoàn toàn tập trung vào hương vị, kết cấu và mùi vị của thức ăn. 

Thực hành ăn uống chánh niệm giúp giảm cân, trầm cảm, căng thẳng và rối loạn ăn uống, theo một nghiên cứu nhỏ trên 10 người. Ăn uống có chánh niệm cũng có thể cải thiện khả năng tự kiểm soát và thúc đẩy sự kết nối của cơ thể với thức ăn. 

Một số hạn chế của chế độ ăn kiêng Ayurvedic 

Mặc dù chế độ ăn kiêng Ayurvedic có nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng nó cũng có những hạn chế nhất định. Dưới đây là một số nhược điểm của Ayurveda: 

Dễ gây nhầm lẫn 

Một trong những hạn chế chính của chế độ ăn kiêng Ayurvedic là nó dễ gây nhầm lẫn và khó khăn cho những người ăn nó. Điều này là do Ayurveda không chỉ quy định các loại thực phẩm cụ thể mà mỗi nhóm dosha nên ăn, mà còn quy định thời gian, tần suất và số lượng tiêu thụ hàng ngày. Không chỉ vậy, danh sách các loại thực phẩm bạn có thể và nên tránh có thể thay đổi theo mùa. Đây là lý do tại sao một số người mới bắt đầu theo chế độ ăn kiêng Ayurvedic cảm thấy bối rối. 

Quá gò bó

Chế độ ăn kiêng Ayurvedic có một danh sách các loại thực phẩm mà bạn nên ăn hoặc tránh tùy thuộc vào dosha của cá nhân bạn. Do đó, một số loại thực phẩm lành mạnh bị loại khỏi chế độ ăn kiêng vì chúng được cho là đang đánh thuế vào cơ thể và không phù hợp với loại dosha của bạn. 

Thịt đỏ và thực phẩm chế biến sẵn cũng bị loại khỏi chế độ ăn kiêng. Bạn có thể phải thực hiện nhiều thay đổi đối với chế độ ăn uống hiện tại của mình, điều này khiến bạn khó thích nghi với chế độ ăn mới ngay lập tức. 

Thực tế chế độ ăn kiêng Ayurvedic có thể mang lại cảm giác hạn chế hơn so với các chế độ ăn kiêng khác

Thực tế là chế độ ăn kiêng Ayurvedic có thể mang lại cảm giác hạn chế hơn so với các chế độ ăn kiêng khác đôi khi có thể gây khó khăn cho việc tuân theo lâu dài. 

Khó xác dịnh nhóm dosha

Chế độ ăn kiêng này dựa trên việc xác định yếu tố dosha chiếm ưu thế trong cơ thể bạn dựa trên các đặc điểm thể chất và tính cách của chúng ta. Sau đó chọn các loại thực phẩm phù hợp để thúc đẩy những doshas đó. 

Mặc dù có nhiều phương pháp giúp xác định bạn thuộc dosha nào, nhưng những phương pháp này thường không thể đảm bảo chính xác hoàn toàn. Chế độ ăn uống Ayurvedic của mỗi người được thiết kế riêng và phù hợp với nhóm dosha của người đó. Vì vậy, xác định sai nhóm dosha của bạn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chế độ ăn uống và sức khỏe của bạn. 

Hơn nữa, hiện tại không có bằng chứng cụ thể nào chứng minh cho khái niệm dosha hoặc những tuyên bố về mối quan hệ giữa tính cách và loại thực phẩm bạn nên ăn hoặc nên tránh. Do đó, lợi ích của phương pháp Ayurvedic không rõ ràng, ngay cả khi bạn đã xác định chính xác doshas của mình.

Hi vọng những thông tin trong bài viết đã giúp bạn giải đáp được phần nào thắc mắc chế độ ăn kiêng Ayurvedic là gì và tác dụng của nó đối với sức khỏe.

Ngọc Hà

Nguồn tham khảo: Hello Bacsi