Chứng ngủ rũ: Biểu hiện, nguyên nhân và khắc phục thế nào?

Chứng ngủ rũ (tên tiếng Anh là Narcolepsy) là một bệnh lý rối loạn giấc ngủ ảnh hưởng tới chất lượng giấc ngủ và gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân. Chứng ngủ rũ có thể gây ra những triệu chứng khó chịu và nguy hiểm như ngủ gật đột ngột, mất kiểm soát gây nguy hiểm cho bệnh nhân và người xung quanh. 

Tuy nhiên, không phải ai cũng biết về chứng ngủ rũ, điều này có thể dẫn đến việc bỏ qua các triệu chứng và không có giải pháp điều trị kịp thời. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các biểu hiện, nguyên nhân cũng như các phương pháp khắc phục để giúp bệnh nhân chứng ngủ rũ, cải thiện giấc ngủ và đảm bảo sức khỏe.

Ngủ rũ là chứng bệnh gì?

Rối loạn ngủ rũ là một trong những vấn đề thần kinh phổ biến nhất ảnh hưởng đến giấc ngủ và sức khỏe của con người. Những người bị rối loạn ngủ rũ thường phải đối mặt với tình trạng buồn ngủ quá mức vào ban ngày và các cơn ngủ đến bất chợt trong suốt ngày. Đặc biệt, cơn ngủ này có thể xảy ra trong bất kỳ hoạt động nào và gây ra những tác động tiêu cực đến cuộc sống của người bệnh.

Có hai loại rối loạn ngủ rũ phổ biến nhất là ngủ rũ với tê liệt nhất thời và ngủ rũ không có tê liệt. Thống kê cho thấy rối loạn ngủ rũ thường bắt đầu ở độ tuổi từ 10 đến 25 và không quá phổ biến trong xã hội. Tuy nhiên, để chẩn đoán và điều trị đúng cách, người bị rối loạn ngủ rũ cần tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia về giấc ngủ.

Biểu hiện của chứng ngủ rũ

Dưới đây là một số biểu hiện và triệu chứng phổ biến của chứng ngủ rũ:

Ngủ nhiều vào ban ngày

Chứng ngủ rũ là một bệnh lý rối loạn thần kinh ảnh hưởng đến sự kiểm soát giấc ngủ và sự tỉnh táo của con người. Người bị chứng ngủ rũ có thể ngủ bất cứ lúc nào, bất kỳ nơi đâu mà không đoán trước được. Tình trạng ngủ nhiều vào ban ngày là một trong những triệu chứng của bệnh này, gây nhiều rắc rối cho người bệnh khi không thể tập trung làm việc hiệu quả. Họ có thể tự nhiên rơi vào giấc ngủ khi đang làm việc hoặc nói chuyện với bạn bè.

Đột ngột mất trương lực cơ

Mất trương lực cơ là triệu chứng khác của chứng ngủ rũ, biểu hiện bởi các thay đổi về mặt thể chất như nói lắp hoặc yếu dần các cơ, tình trạng kéo dài vài giây tới vài phút tùy vào mức độ nghiêm trọng. Tình trạng này không thể kiểm soát và được kích hoạt bởi những cảm xúc mãnh liệt như cười đùa quá khích, sợ hãi bất ngờ hoặc giận dữ. Người mắc chứng ngủ rũ có thể bị mất trương lực cơ chỉ 1 hoặc 2 lần trong 1 năm, hoặc bị mất trương lực cơ trong một ngày. Tuy nhiên, không phải ai bị ngủ rũ cũng đều mất trương lực cơ.

Bóng đè

Bóng đè là tình trạng liệt tạm thời xảy ra trong giấc ngủ, mắt chuyển động nhanh. Người bị chứng ngủ rũ thường bị mất tạm thời khả năng di chuyển trong lúc ngủ, nói mớ trong lúc ngủ hoặc khi mới dậy. Tình trạng này diễn ra trong vài giây hoặc vài phút nhưng lại khiến người bệnh rất sợ.

Ảo giác

Người bệnh ngủ rũ có thể gặp các triệu chứng ảo giác, gọi là ảo giác lúc ngủ nếu chúng xảy ra khi ngủ hoặc ảo giác lúc thức nếu chúng xuất hiện khi người bệnh đang tỉnh. Tình trạng này có thể rất rõ ràng và đáng sợ vì phải trải nghiệm giấc mơ của mình như thật.

Nếu bạn gặp các triệu chứng trên, hãy đến gặp bác sỹ để được khám và tìm hiểu chính xác nguyên nhân và điều trị cho từng triệu chứng.

Nguyên nhân gây ra chứng ngủ rũ

Nguyên nhân gây ra chứng ngủ rũ được các bác sĩ giải thích là do sự mất cân bằng hóa học trong não. Đa số trường hợp bị ngủ rũ đều có mức hypocretin thấp, chất dẫn truyền thần kinh có tác dụng kích thích sự tỉnh táo. Một vài trường hợp hiếm có thể do khiếm khuyết di truyền gây ra, ảnh hưởng đến sản xuất hypocretin bình thường.

Ngoài ra, chứng ngủ rũ tạm thời còn có thể do các tế bào não sản xuất hypocretin bị mất đi do rối loạn tự miễn dịch. Tình trạng này khiến các mô tế bào khỏe mạnh bị tấn công, ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe.

Các trường hợp hiếm có thể do chấn thương ở các bộ phận của não điều chỉnh giấc ngủ chuyển động mắt nhanh, các khối u não hoặc các quá trình bệnh khác xảy ra trong khu vực này.

Ngoài ra, ngủ rũ còn có thể do nhiễm trùng, tiếp xúc với độc tố, căng thẳng, thay đổi nội tiết tố hoặc thay đổi lịch trình ngủ.

Tất cả các nguyên nhân trên đây đều là những yếu tố tiềm ẩn có thể gây ra chứng ngủ rũ. Tuy nhiên, để chẩn đoán chính xác và xác định nguyên nhân cụ thể của bệnh, bệnh nhân nên tìm sự tư vấn của các chuyên gia trong lĩnh vực giấc ngủ và thần kinh.

Phải làm sao khi mắc chứng ngủ rũ?

Sau khi chẩn đoán, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp với tình trạng sức khỏe của người bệnh. Thuốc sẽ được kê đơn dựa trên tình trạng thực tế của người bệnh và cần phải được tuân thủ đúng liều lượng và thời gian điều trị để đạt hiệu quả tốt nhất.

Vậy, ngủ rũ uống thuốc gì? Đối với bệnh nhân mắc chứng ngủ rũ, cần chú ý không tự ý sử dụng hoặc ngừng thuốc mà phải theo chỉ định của bác sĩ. Nếu có bất kỳ phản ứng phụ nào, người bệnh cần liên hệ với bác sĩ ngay lập tức. Nếu bệnh nhân đang mắc các bệnh như tăng huyết áp, đái tháo đường, cần hỏi ý kiến bác sĩ để sử dụng thuốc điều trị phù hợp.

Nếu bạn mắc chứng ngủ rũ, hãy thường xuyên kiểm tra sức khỏe của mình, điều chỉnh thói quen sinh hoạt lành mạnh để cải thiện chất lượng cuộc sống hàng ngày của mình. Nếu triệu chứng ngủ rũ kéo dài và ảnh hưởng đến sức khỏe, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa thần kinh để được tư vấn và điều trị chính xác.

Xem thêm: Bệnh ngủ gà là sao? Nguyên nhân và chẩn đoán chứng bệnh ngủ gà

Ngọc Hà

Nguồn tham khảo: vinmec.com