Đau bụng dưới bên trái: Dấu hiệu, nguyên nhân bệnh ở nữ và nam giới

Đau bụng dưới bên trái là triệu chứng thường gặp ở cả nam và nữ, có thể xuất phát từ những nguyên nhân đơn giản như rối loạn tiêu hóa, nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nghiêm trọng liên quan đến hệ tiết niệu, sinh sản hoặc tiêu hóa. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nhận diện các dấu hiệu đi kèm, xác định nguyên nhân tiềm ẩn và hướng xử lý phù hợp cho từng trường hợp.

Đau bụng dưới bên trái là gì?

Đau bụng dưới bên trái là tình trạng xuất hiện cảm giác đau, âm ỉ hoặc đau nhói tại khu vực bụng dưới bên trái rốn. Đây là vùng chứa nhiều cơ quan quan trọng như ruột già, niệu quản trái, buồng trứng (ở nữ) hoặc ống dẫn tinh (ở nam). Cơn đau có thể là biểu hiện của các rối loạn tiêu hóa thông thường như đầy hơi, táo bón, nhưng cũng có thể cảnh báo những bệnh lý nghiêm trọng như viêm túi thừa, sỏi thận, viêm ruột, nhiễm trùng tiết niệu hoặc bệnh lý phụ khoa, nam khoa.

Các vị trí đau bụng bên trái cần lưu ý

Đau bụng có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau, mỗi vị trí lại liên quan đến những cơ quan và bệnh lý riêng. Dưới đây là một số vị trí đau bụng dưới bên trái thường gặp, liên quan đến các cơ quan thuộc hệ tiêu hóa, bài tiết và tuần hoàn:

• Đau ở vùng bụng trên bên trái: Thường liên quan đến các cơ quan như lá lách, tuyến tụy, dạ dày, phổi trái và đại tràng góc lách. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, đây có thể là dấu hiệu sớm cảnh báo cơn đau thắt ngực hoặc nhồi máu cơ tim.
• Đau bên trái dưới rốn: Vị trí này có thể liên quan đến dạ dày, tử cung (ở nữ giới) hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu, đặc biệt khi kèm theo tiểu buốt, tiểu rắt.
• Đau vùng bụng dưới bên trái: Thường xuất phát từ các cơ quan tiêu hóa như đại tràng hoặc ruột non, có thể liên quan đến viêm túi thừa, hội chứng ruột kích thích hoặc rối loạn tiêu hóa.
• Đau hông và lưng dưới bên trái: Đây là vùng tương ứng với thận trái, có thể liên quan đến viêm thận, sỏi thận hoặc tắc nghẽn niệu quản.

Xác định đúng vị trí đau sẽ hỗ trợ bác sĩ trong quá trình chẩn đoán và điều trị chính xác bệnh lý nền.

Nguyên nhân đau bụng bên trái

Triệu chứng đau vùng bụng bên trái có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

Viêm ruột thừa

Mặc dù ruột thừa thường nằm ở phía dưới bên phải bụng, nhưng trong một số trường hợp, cơn đau có thể khởi phát gần rốn và lan sang vùng bụng bên trái, gây nhầm lẫn trong chẩn đoán. Triệu chứng bao gồm buồn nôn, ăn không ngon, tiêu chảy hoặc táo bón, sốt nhẹ và đau tăng dần.

Viêm túi thừa

Viêm túi thừa là tình trạng viêm nhiễm tại các túi nhỏ (túi thừa) hình thành ở thành đại tràng, thường gặp ở người trên 40 tuổi. Cơn đau thường khu trú ở vùng bụng dưới bên trái, kèm theo sốt, buồn nôn, đầy hơi, co thắt dạ dày, đau khi đại tiện và thay đổi thói quen đi tiêu.

Táo bón

Đây là nguyên nhân phổ biến gây đau âm ỉ ở bụng bên trái. Táo bón thường do chế độ ăn thiếu chất xơ, uống không đủ nước hoặc lười vận động. Người bệnh có thể gặp các dấu hiệu như phân khô, rắn, khó đại tiện, đau bụng, chướng bụng và chảy máu nhẹ hậu môn. Điều chỉnh chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt có thể cải thiện tình trạng này.

Sỏi thận

Sỏi thận trái có thể gây đau bụng và đau lưng bên trái, lan xuống vùng bẹn. Cơn đau dữ dội kèm theo các triệu chứng như tiểu ra máu, buồn nôn, nôn và sốt cao trên 38°C. Tình trạng này đòi hỏi phải được chẩn đoán hình ảnh để xác định kích thước sỏi và can thiệp kịp thời, tránh tắc nghẽn đường tiết niệu.

Viêm loét dạ dày

Loét dạ dày tá tràng thường do vi khuẩn Helicobacter pylori hoặc sử dụng thuốc chống viêm NSAID kéo dài. Cơn đau thường xuất hiện ở vùng bụng trên bên trái, kèm theo buồn nôn, khó tiêu, chán ăn, sụt cân, và cảm giác nóng rát vùng thượng vị. Nếu không điều trị đúng, bệnh có thể gây thủng dạ dày hoặc xuất huyết tiêu hóa.

Hội chứng ruột kích thích (IBS)

Hội chứng ruột kích thích là một rối loạn chức năng đường tiêu hóa, liên quan đến sự mất cân bằng trong trục não - ruột. Người bệnh thường xuất hiện triệu chứng đau bụng dưới bên trái âm ỉ hoặc từng cơn, đi kèm đầy hơi, chướng bụng. Tùy thể bệnh, có thể gặp tiêu chảy, táo bón hoặc xen kẽ cả hai.

Ung thư đại tràng

Ung thư đại tràng xảy ra khi các tế bào ác tính tăng sinh bất thường trong niêm mạc ruột già. Triệu chứng thường gặp gồm đau âm ỉ hoặc từng cơn vùng bụng dưới bên trái (hoặc phải), rối loạn đại tiện (tiêu chảy, táo bón), máu lẫn trong phân, sụt cân không rõ nguyên nhân, chán ăn và thiếu máu.

Bệnh viêm ruột

Các bệnh lý như viêm loét đại tràng hoặc bệnh Crohn thường biểu hiện bằng đau vùng bụng dưới bên trái, tiêu chảy (có thể kèm máu), sụt cân, mệt mỏi và sốt. Đây là nhóm bệnh viêm ruột mạn tính, đòi hỏi điều trị dài hạn bằng thuốc kháng viêm, ức chế miễn dịch và thay đổi lối sống.

Nhiễm khuẩn đường tiết niệu

Nhiễm khuẩn đường tiết niệu là tình trạng vi khuẩn xâm nhập và gây viêm tại một hoặc nhiều vị trí trong hệ tiết niệu.

Triệu chứng thường gặp bao gồm: đau âm ỉ vùng bụng dưới bên trái, tiểu buốt, tiểu rắt, cảm giác nóng rát niệu đạo, nước tiểu đục, mùi khai nồng. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể gây biến chứng lên thận hoặc tái phát dai dẳng.

Đau bụng dưới bên trái ở nữ là bệnh gì?

Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp gây đau bụng dưới bên trái ở nữ giới, cần được thăm khám và xử lý kịp thời:

Đau bụng kinh

Là tình trạng phổ biến xảy ra trước hoặc trong kỳ kinh nguyệt, do tử cung co thắt để đẩy máu kinh ra ngoài. Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, lan sang vùng lưng dưới. Kèm theo đó là các triệu chứng như buồn nôn, tiêu chảy, mệt mỏi, đau đầu. Nếu đau nghiêm trọng, ảnh hưởng sinh hoạt thì nên khám chuyên khoa sản để được hỗ trợ điều trị.

Lạc nội mạc tử cung

Xảy ra khi mô nội mạc tử cung phát triển bất thường ra ngoài tử cung. Lạc nội mạc tử cung gây đau vùng bụng dưới bên trái, đau khi quan hệ, rối loạn chu kỳ kinh, tiểu buốt, tiêu chảy hoặc táo bón. Bệnh có thể gây vô sinh nếu không được can thiệp đúng cách.

U nang buồng trứng

Là khối chứa dịch hình thành trong hoặc trên buồng trứng. U nhỏ thường không gây triệu chứng, nhưng khi phát triển lớn hoặc bị vỡ sẽ gây đau bụng, đầy hơi, rối loạn tiểu tiện và kinh nguyệt. Người bệnh cần siêu âm xác định kích thước và tính chất u để có hướng xử trí phù hợp.

Nguyên nhân bị đau bụng dưới bên trái ở nam

Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp gây đau bụng dưới bên trái ở nam giới:

Thoát vị bẹn

Thoát vị bẹn xảy ra khi một phần nội tạng trong ổ bụng (như ruột, mạc nối) chui qua điểm yếu của thành bụng tại vùng bẹn. Bệnh thường biểu hiện bằng cơn đau âm ỉ hoặc đau nhói ở vùng bụng dưới bên trái, rõ rệt hơn khi mang vác nặng, ho hoặc rặn.

Xoắn tinh hoàn

Xoắn tinh hoàn là tình trạng thừng tinh bị xoắn, làm tắc nghẽn nguồn máu nuôi dưỡng tinh hoàn. Triệu chứng điển hình gồm đau dữ dội vùng bụng dưới hoặc bẹn trái, bìu sưng to, đỏ, kèm theo sốt, buồn nôn và ói mửa. Xoắn tinh hoàn cần được chẩn đoán sớm qua thăm khám lâm sàng và siêu âm Doppler mạch máu tinh hoàn.

Khác biệt giữa đau vùng bụng bên trái ở nam giới và nữ giới

Đau vùng bụng bên trái ở nam và nữ giới có những nguyên nhân đặc thù liên quan đến cấu trúc giải phẫu sinh dục. Ở nữ giới, cơn đau thường liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt hoặc các bệnh lý phụ khoa như lạc nội mạc tử cung, u nang buồng trứng, viêm vùng chậu. Trong khi đó, ở nam giới, đau bụng bên trái có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nghiêm trọng như thoát vị bẹn, xoắn tinh hoàn hoặc viêm túi thừa.

Đau bụng bên trái có nguy hiểm không?

Đau bụng bên trái có thể không nguy hiểm nếu xuất phát từ các nguyên nhân lành tính như táo bón, đầy hơi, rối loạn tiêu hóa nhẹ hoặc đau do hành kinh ở nữ giới. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đây có thể là biểu hiện của các bệnh lý nghiêm trọng như viêm túi thừa, viêm ruột thừa, viêm ruột, lạc nội mạc tử cung, u nang buồng trứng hoặc xoắn tinh hoàn. Các tình trạng này nếu không được chẩn đoán và xử lý kịp thời có thể gây biến chứng nặng nề, thậm chí đe dọa tính mạng. Do đó, người bệnh cần theo dõi kỹ triệu chứng và đến cơ sở y tế nếu đau kéo dài hoặc có dấu hiệu bất thường kèm theo.

Cách điều trị khi bị đau bụng dưới bên trái

Đối với các trường hợp nhẹ như đau bụng kinh, căng cơ do hoạt động thể chất hoặc rối loạn tiêu hóa, người bệnh có thể áp dụng các biện pháp như nghỉ ngơi, chườm ấm vùng bụng, điều chỉnh chế độ ăn uống và sử dụng thuốc giảm đau thông thường theo hướng dẫn của bác sĩ.

Tuy nhiên, nếu cơn đau dữ dội, kéo dài hoặc đi kèm với các triệu chứng bất thường như sốt cao, buồn nôn, nôn, tiêu chảy kéo dài, ra máu bất thường hoặc không đáp ứng với thuốc giảm đau thông thường, cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để được thăm khám, làm xét nghiệm cận lâm sàng và điều trị chuyên sâu. Tùy thuộc vào chẩn đoán, bác sĩ có thể chỉ định điều trị nội khoa hoặc can thiệp ngoại khoa (như phẫu thuật trong trường hợp viêm ruột thừa, u nang buồng trứng, xoắn tinh hoàn…).

Khi nào cần khám bác sĩ?

Trong đa số trường hợp, đau bụng dưới bên trái có thể thuyên giảm sau 2-3 ngày nếu nguyên nhân là do táo bón, đầy hơi hoặc rối loạn tiêu hóa nhẹ. Tuy nhiên, người bệnh cần đến cơ sở y tế ngay khi xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo sau:

• Cơn đau dữ dội, khởi phát đột ngột, không thuyên giảm sau khi nghỉ ngơi.
• Sốt cao kèm theo đau bụng, nghi ngờ viêm nhiễm nội tạng.
• Buồn nôn, nôn ói kéo dài hoặc bụng chướng, sưng đau.
• Phân có lẫn máu, dấu hiệu của xuất huyết tiêu hóa hoặc viêm đại tràng.
• Vàng da, có thể liên quan đến rối loạn chức năng gan
• Sụt cân nhanh chóng, không rõ nguyên nhân.
• Triệu chứng không cải thiện sau 48 giờ dù đã áp dụng các biện pháp tự chăm sóc.

Đau bụng dưới bên trái là triệu chứng không thể xem nhẹ, bởi tình trạng này có thể bắt nguồn từ những nguyên nhân đơn giản như rối loạn tiêu hóa, nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nghiêm trọng ở cả nam và nữ giới. Khi có dấu hiệu bất thường kéo dài hoặc trở nặng, người bệnh cần chủ động thăm khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, nhằm bảo vệ sức khỏe và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.