Dấu hiệu cảnh báo bạn đang tập thể dục quá mức

Tập thể dục thể thao luôn là một trong những phương pháp rèn luyện sức khỏe, tuy nhiên, việc vận động quá sức có thể phản tác dụng, khiến cơ thể phải đối mặt với nhiều tác hại nguy hiểm. Vậy làm sao để nhận biết những dấu hiệu cảnh báo bạn đang tập thể dục quá mức? Tham khảo bài viết dưới đây để tìm hiểu rõ hơn về tình trạng này nhé!

Dấu hiệu nhận biết khi tập thể dục quá mức

Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, độ tuổi và loại hình tập luyện cá nhân mà việc vận động và tập thể dục quá mức sẽ có những sự khác nhau nhất định. Nhìn chung, người trưởng thành nên dành khoảng 5 giờ/tuần cho việc tập luyện ở mức độ trung bình và khoảng 2,5 giờ ở mức độ cao. Đối với trẻ em và thanh thiếu niên từ 6 đến 17 tuổi nên tập ít nhất 3 lần/tuần, mỗi lần kéo dài khoảng 60 phút.

Vì vậy, việc tập luyện nhiều hơn mức trung bình được coi là đang vận động quá sức. Nhưng như đã đề cập, định nghĩa này có thể phụ thuộc vào thể trạng của mỗi người. Để xác định được liệu bạn có đang tập thể dục quá mức hay không, bạn có thể quan sát các dấu hiệu sau:

• Cảm thấy kiệt sức sau khi tập: Đây cũng chính là dấu hiệu rõ nhất cho thấy cơ thể bạn đang không có đủ năng lượng.
• Rối loạn giấc ngủ: Nếu bạn bị khó ngủ, ngủ không sây giấc và cảm giác mệt mỏi khi thức dậy. Điều này cho thấy cơ thể bạn có quá nhiều cortisol - một hormone căng thẳng được giải phóng khi bạn vận động quá mức.
• Cảm thấy chán nản: Tập luyện đúng cách và với biên độ vừa phải sẽ giúp cơ thể tiết endorphin, tạo cảm giác vui vẻ và hạnh phúc. Nhưng nếu cường độ tập luyện quá cao mà không có thời gian phục hồi giữa các buổi tập sẽ gây cảm giác buồn bã và chán nản.
• Dễ mắc bệnh: Nếu hệ miễn dịch của bạn khá tốt nhưng sau khi tập luyện, bạn thường xuyên bị cảm lạnh, cảm cúm thì đó có thể là một dấu hiệu cho thấy chế độ tập luyện của bạn không hợp lý.
• Dễ cáu gắt: Vận động quá mức có thể gây ra tình trạng tâm lý không ổn định như cảm thấy căng thẳng, lo lắng, chán nản, dễ cáu gắt và khó tập trung.
• Khả năng tập trung kém: Khi bạn vận động quá mức, cơ thể không có thời gian để phục hồi và tập trung. Điều này sẽ khiến bạn gặp khó khăn trong việc tập trung và tăng cường sự phối hợp giữa các hoạt động.
• Giảm ham muốn tình dục: Bạn có thể trải qua sự giảm ham muốn tình dục khi tập luyện quá mức.

Ảnh hưởng của việc vận động quá mức

Dưới đây là một số hệ lụy của việc vận động và tập thể dục quá mức mà bạn có thể tham khảo như:

Ảnh hưởng đến tim mạch

Các chuyên gia đã chỉ ra rằng, việc tập luyện các môn thể thao đòi hỏi có sức bền thường xuyên có thể gây "ngộ độc tim" và tác động lâu dài đến cấu trúc cơ tim.

Điều này sẽ là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng nhịp tim bất thường (arrhythmia) và làm tăng nguy cơ đột quỵ do trụy tim. Một nghiên cứu công bố năm 2013 của Tạp chí Tim mạch châu Âu cho thấy việc tập thể dục quá sức có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tim mạch, đặc biệt là ở những người có tiền sử gia đình về nhịp tim bất thường.

Suy giảm hệ miễn dịch

Khi tập thể dục quá mức cơ thể bị áp lực về mặt thể chất, cortisol sẽ được tiết ra tại tuyến thượng thận. Loại hormone này có thể gây suy giảm hệ miễn dịch, làm giảm khả năng đối phó với vi khuẩn và virus. Bởi hormone này sẽ kích thích sản sinh glucose mới (gluconeogenesis) tại gan. Đồng thời hỗ trợ quá trình phân giải protein trong cơ diễn ra hiệu quả hơn.

Về nguyên tắc, điều này hoàn toàn tốt nhưng mới đây, nhà khoa học đã chứng minh những bất lợi mà cortisol mang lại thậm chí còn nhiều hơn những lợi ích của nó mang lại. Cortisol sẽ gây ức chế hệ miễn dịch giúp làm giảm tình trạng sưng tấy nhưng lại khiến người có lượng cortisol cao phải đối mặt với nguy cơ mắc bệnh.

Sức khỏe xương ngày càng yếu đi

Việc vận động quá mức có thể làm suy yếu sức khỏe xương khớp. Mức cao cortisol ảnh hưởng xấu đến sự tái tạo mô xương, gây nguy cơ đau ốm cao và rủi ro gãy xương tăng lên. Khi hormone cortisol xuất hiện trong máu, các mô xương bị phân hủy sẽ nhiều hơn mô xương được tích lũy. Điều này sẽ làm tăng nguy cơ rạn/nứt xương và dẫn đến các bệnh lý về xương khớp như viêm khớp, loãng xương. Đây sẽ là nỗi ám ảnh đối với người tập thể thao quá mức khi về già.

Tác động đến sức khỏe tâm thần

Theo nghiên cứu, người vận động quá mức thường có chỉ số sinh hóa tương tự như người mắc trầm cảm mãn tính. Người bị trầm cảm và người vận động quá mức đều có sự thay đổi trong quá trình tiết serotonin, dẫn đến các triệu chứng như cáu gắt, mất ngủ và động lực kém. Nguy cơ mắc trầm cảm ở người tập luyện quá sức cũng tăng lên.

Như vậy, việc vận động quá mức không chỉ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe thể chất mà còn đến sức khỏe tinh thần. Nếu gặp bất kỳ triệu chứng trên, cần dừng tập luyện để cơ thể phục hồi và lập kế hoạch tập luyện hợp lý nhằm tận dụng lợi ích của việc vận động.

Hy vọng những chia sẻ từ bài viết trên đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những dấu hiệu nhận biết việc tập thể dục quá mức nhé! Để đảm bảo sức khỏe và tránh những tác động tiêu cực của việc vận động quá sức, hãy lắng nghe cơ thể và tạo ra một chế độ tập luyện cân bằng và phù hợp với khả năng và mục tiêu của bạn. Luôn nhớ rằng sự cân nhắc và sự cân bằng là chìa khóa để duy trì một lối sống lành mạnh và tận hưởng lợi ích của việc vận động.