Đầy bụng khó tiêu kéo dài: Nguyên nhân và biện pháp cải thiện hiệu quả

Đầy bụng khó tiêu là tình trạng rối loạn tiêu hóa thường gặp và có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Chứng đầy bụng khó tiêu kéo dài có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cách khắc phục triệu chứng này hiệu quả nhé!

Biểu hiện của chứng đầy bụng khó tiêu kéo dài

Đầy bụng khó tiêu là cảm giác bụng căng tức, trương phình kèm theo cơn đau âm ỉ sau khi ăn. Một số biểu hiện triệu chứng thường gặp khác của tình trạng này bao gồm:

Cảm giác nóng rát ở vùng thượng vị

Người bị đầy bụng khó tiêu có thể thường xuyên cảm thấy nóng rát ở vùng thượng vị, đặc biệt sau khi ăn hoặc uống. Cảm giác này dễ xuất hiện khi tiêu thụ rượu, thực phẩm giàu chất béo, đường, sữa hoặc các món ăn có gia vị kích thích như tiêu, ớt.

Đau bụng

Người bệnh có thể sẽ cảm thấy đau bụng, đặc biệt ở vùng thượng vị. Kèm theo cảm giác đầy hơi khó chịu, khiến hơi bị đẩy lên ngực. Tuy nhiên, sau khi đi đại tiện, tình trạng đầy hơi trướng bụng thường giảm bớt.

Buồn nôn và ợ chua

Người bệnh thường gặp cảm giác buồn nôn, ợ hơi, ợ chua và chướng bụng, đặc biệt vào buổi sáng. Tình trạng này thường xảy ra sau bữa ăn sáng. Một số người bị đầy bụng kèm buồn nôn, có thể nôn ngay sau bữa sáng và cảm thấy thoải mái hơn sau khi nôn. Nếu không được điều trị kịp thời, đầy bụng khó tiêu kéo dài có thể dẫn đến các vấn đề tiêu hóa khác như táo bón và nhiều bệnh lý liên quan.

Đầy bụng khó tiêu kéo dài nguyên nhân do đâu?

Tình trạng đầy bụng khó tiêu kéo dài xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng chủ yếu đến từ thói quen ăn uống thiếu khoa học và các bệnh lý về đường tiêu hóa. Nguyên nhân thường gặp nhất có thể kể đến như:

Thói quen ăn uống không lành mạnh

Việc tiêu thụ những thực phẩm không tốt cho sức khỏe hoặc ăn uống không đúng cách có thể làm tổn hại đến hệ tiêu hóa, làm tăng nặng lên cơ quan này và dẫn đến chứng đầy bụng khó tiêu. Chẳng hạn như thói quen ăn quá nhanh, nhai không kỹ, ăn không đúng giờ, nằm ngay sau khi ăn, thường xuyên tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu chất béo, dầu mỡ và các loại đồ uống có cồn như rượu bia,... đều dễ gây ra tình trạng khó tiêu, đầy bụng. Đặc biệt, thói quen vừa ăn vừa xem tivi hoặc ăn quá nhanh rất dễ gây chướng bụng, nhất là ở trẻ em.

Bệnh lý về đường tiêu hóa

Một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng đầy bụng khó tiêu kéo dài là do rối loạn tiêu hóa. Các yếu tố như nhiễm khuẩn Helicobacter Pylori (HP) – tác nhân gây viêm loét dạ dày, loạn khuẩn đường ruột, dư thừa acid dịch vị hay kém dung nạp lactose (có nhiều trong sữa) đều có thể làm giảm chức năng tiêu hóa, làm chậm quá trình tiêu hóa thức ăn dẫn đến chướng bụng và khó tiêu.

Bên cạnh đó, người mắc các bệnh lý như viêm loét dạ dày – tá tràng, trào ngược dạ dày – thực quản, viêm niêm mạc dạ dày,... sẽ làm ảnh hưởng đến khả năng co bóp của dạ dày khiến cho thức ăn không được tiêu hóa hiệu quả, gây đầy bụng. Ngoài ra, các bệnh lý về tuyến tụy, viêm gan, sỏi mật cũng có thể làm suy giảm chức năng gan-mật, giảm bài tiết mật và enzyme tiêu hóa, dẫn đến đầy bụng khó tiêu kéo dài.

Một số biện pháp khắc phục chứng đầy bụng khó tiêu kéo dài

Trong trường hợp nếu nguyên nhân gây đầy bụng khó tiêu kéo dài do các bệnh lý tại đường tiêu hóa, người bệnh cần phải tuân thủ theo chỉ định điều trị của bác sĩ. Đồng thời, có thể áp dụng một số biện pháp khắc phục sau:

Ăn chậm, nhai kỹ và ăn vừa đủ

Thói quen ăn chậm, nhai kỹ giúp giảm gánh nặng lên hệ tiêu hóa, nhưng thường bị nhiều người xem nhẹ. Việc nhai kỹ không chỉ giúp nghiền nhỏ thức ăn mà còn kích thích tiết dịch tiêu hóa từ tuyến nước bọt, dạ dày và ruột. Bên cạnh đó, không nên ăn quá no vì dạ dày chỉ có thể tiết ra một lượng dịch tiêu hóa nhất định. Khi ăn quá no, dạ dày sẽ tăng tiết axit, dễ gây đầy bụng, ợ chua và ợ nóng.

Tăng cường chất xơ trong chế độ ăn

Chất xơ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ hoạt động của hệ tiêu hóa và có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tổng thể. Thay vì sử dụng các thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh hay những món giàu chất béo dễ gây đầy bụng, hãy cố gắng xây dựng chế độ ăn giàu chất xơ mỗi ngày. Bởi chất xơ không chỉ giúp cải thiện tiêu hóa, giảm đầy bụng mà còn ngăn ngừa các bệnh lý như đái tháo đường, tim mạch, trĩ và ung thư trực tràng.

Mỗi ngày, cơ thể cần bổ sung khoảng 20 - 30 gram chất xơ. Nguồn chất xơ có thể tìm thấy trong các loại rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt,... Tuy nhiên, cần hạn chế một số loại rau như đậu đũa, súp lơ hay bắp cải vì có thể gây đầy bụng. Đồng thời, hãy uống đủ nước để hỗ trợ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón.

Thay đổi lối sống, tập thể dục và giảm căng thẳng

Duy trì lối sống lành mạnh và tập thể dục đều đặn giúp cải thiện chức năng tiêu hóa. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng vận động thường xuyên làm tăng khả năng tiêu hóa. Ngược lại, lười vận động dễ dẫn đến các vấn đề như béo phì, đau dạ dày và tiêu chảy. Đồng thời, tinh thần thường xuyên stress căng thẳng cũng có ảnh hưởng tiêu cực đến tiêu hóa, làm giảm lượng máu đến cơ quan tiêu hóa, gây đầy bụng có tiêu kéo dài.

Hạn chế lạm dụng thuốc kháng axit

Mặc dù axit dạ dày có tác dụng tiêu hóa thức ăn, nhưng khi tiết ra quá nhiều sẽ gây trào ngược dạ dày thực quản. Nhiều người tìm đến thuốc antacid để giảm nhanh triệu chứng khó chịu, nhưng nếu lạm dụng sẽ làm giảm axit trong dạ dày có thể gây đầy bụng khó tiêu.

Bổ sung men tiêu hóa

Men tiêu hóa từ thảo dược có thể giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng. Những người thường xuyên bị đầy bụng do thiếu men tiêu hóa có thể dùng sản phẩm này để giảm triệu chứng. Tuy nhiên, men tiêu hóa chỉ là giải pháp tạm thời và không thể thay thế điều trị bệnh lý nghiêm trọng. Do đó, tốt nhất là đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị hiệu quả.

Đầy bụng khó tiêu kéo dài khi nào nên gặp bác sĩ?

Người bệnh nên đi khám bác sĩ ngay khi gặp tình trạng đầy bụng khó tiêu kéo dài mà không có dấu hiệu thuyên giảm.

Trường hợp nếu bị đầy bụng khó tiêu do nguyên nhân sinh lý, tình trạng này thường tự khỏi sau vài giờ hoặc vài ngày mà không cần can thiệp y tế. Tuy nhiên, nếu đã áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà mà triệu chứng không thuyên giảm, có thể đây là dấu hiệu của bệnh lý liên quan đến tiêu hóa. Lúc này, người bệnh cần đến chuyên khoa Tiêu hóa để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.

Ngoài ra, nếu cảm giác đầy bụng khó tiêu kèm theo cơn đau dữ dội hoặc có các triệu chứng nghiêm trọng ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tổng thể, người bệnh cần đi khám ngay để tránh tình trạng bệnh tiến triển nặng hơn.

Tình trạng đầy bụng khó tiêu kéo dài thường xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Do đó, để khắc phục triệt để thì người bệnh nên đi khám ngay để được kiểm tra và có hướng điều trị phù hợp.