Hoàn thành chương trình Thạc sĩ Dinh dưỡng tại Trường Đại học Y Hà Nội. Ngoài ra, bác sĩ có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực khám sàng lọc tiêm chủng, bác sĩ đã đóng góp tích cực vào công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Thạc sĩ - Bác sĩMai Đại Đức Anh
Hoàn thành chương trình Thạc sĩ Dinh dưỡng tại Trường Đại học Y Hà Nội. Ngoài ra, bác sĩ có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực khám sàng lọc tiêm chủng, bác sĩ đã đóng góp tích cực vào công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Ợ chua là một triệu chứng về tiêu hóa xảy ra khi acid từ dạ dày trào ngược lên thực quản gây nên sự khó chịu cho bệnh nhân. Ợ chua thường không nguy hiểm, không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và không khó để điều trị. Tuy nhiên, nếu triệu chứng này kéo dài hoặc không hết dù đã uống thuốc, bệnh nhân nên tái khám vì có thể đó là dấu hiệu của một bệnh nghiêm trọng hơn.
Ợ chua là triệu chứng khi acid trong dạ dày trào ngược lên thực quản, gây cảm giác nóng rát ở vùng ngực phía sau xương ức và có thể xuất hiện vị đắng trong cổ họng hoặc miệng.
Thông thường, thức ăn qua thực quản sẽ chuyển xuống dạ dày. Giữa 2 bộ phận này có cơ vòng dưới thực quản, cơ này sẽ đóng lại khi thức ăn được vận chuyển đến dạ dày. Khi cơ vòng dưới thực quản không hoạt động bình thường, acid và thức ăn từ dạ dày bị trào ngược trở lại thực quản, gây kích thích thực quản và xuất hiện các triệu chứng ợ chua.
Các triệu chứng của chứng ợ chua có thể từ hơi khó chịu đến cực kỳ khó chịu:
Triệu chứng phổ biến nhất là cảm giác nóng rát ở ngực và cổ họng.
Cảm giác chua, đắng trong miệng.
Đau sau xương ức và cơn đau này trở nên nặng hơn sau khi ăn, khi nằm hoặc cúi xuống.
Ho hoặc khàn giọng.
Các triệu chứng của ợ chua có thể bắt đầu ngay sau khi ăn và kéo dài từ vài phút đến vài giờ hoặc lâu hơn.
Ợ chua tuy không nghiêm trọng nhưng có thể gây có chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân nếu triệu chứng này kéo dài.
Bên cạnh đó, ợ chua có thể đi kèm với một số tình trạng tiêu hóa khác như viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày - thực quản.
Thông thường ợ chua có thể điều trị tại nhà và không gây nên biến chứng gì. Tuy nhiên, nếu ợ chua đi kèm với khó nuốt, khó ăn hoặc tần suất trên 2 lần/tuần và không cải thiện khi điều trị thì có thể bạn đang mắc phải một bệnh lý khác như trào ngược dạ dày - thực quản (GERD),... Tình trạng này nếu kéo dài có thể dẫn đến viêm thực quản, Barrett thực quản…
Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.
Ợ chua xảy ra khi acid từ dạ dày trào ngược lên thực quản, thường là do:
Cơ vòng dưới thực quản không hoạt động bình thường.
Thói quen ăn uống (ăn quá no, ăn quá nhiều dầu mỡ, nằm ngay khi vừa ăn xong…).
Do bị kích ứng bởi một số thực phẩm (thức uống có gas, chocolate, thức ăn quá chua cay, thức ăn cứng, thức ăn nhiều dầu mỡ, rượu bia…).
Hút thuốc lá có thể làm tăng tình trạng ợ chua bằng cách làm suy yếu cơ vòng thực quản dưới - cơ chịu trách nhiệm ngăn axit dạ dày trào ngược lên thực quản. Nicotin trong thuốc lá cũng kích thích sản xuất axit dạ dày, làm tăng nguy cơ trào ngược. Việc từ bỏ hút thuốc không chỉ giúp giảm triệu chứng ợ chua mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể, đặc biệt là sức khỏe đường hô hấp và tim mạch.
Để giảm nguy cơ ợ chua khi ăn uống, người bệnh nên ăn chậm, nhai kỹ và tránh ăn quá no. Việc chia nhỏ bữa ăn thành nhiều lần trong ngày cũng giúp giảm áp lực lên dạ dày. Người bệnh nên tránh ăn ngay trước khi đi ngủ, ít nhất là 2-3 giờ sau khi ăn, để đảm bảo thức ăn được tiêu hóa và giảm nguy cơ trào ngược axit. Uống nước đúng cách, tránh uống quá nhiều nước trong khi ăn cũng có thể giúp giảm ợ chua.
Một số loại thực phẩm có thể làm tăng nguy cơ ợ chua bao gồm thực phẩm chiên rán, thức ăn cay nóng, các sản phẩm từ sữa có chất béo cao, và thức ăn chứa nhiều axit như cam, chanh, cà chua. Ngoài ra, các đồ uống có cồn, cà phê và nước ngọt có ga cũng làm tăng sự sản xuất axit dạ dày, từ đó làm tăng nguy cơ bị ợ chua và trào ngược axit.
Ợ chua có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ, đặc biệt là khi triệu chứng xuất hiện vào ban đêm. Cảm giác nóng rát ở ngực và trào ngược axit lên cổ họng có thể khiến người bệnh khó ngủ, gián đoạn giấc ngủ hoặc thậm chí tỉnh giấc giữa đêm. Tình trạng mất ngủ kéo dài do ợ chua không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn gây mệt mỏi, suy nhược và ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc.
Hạn chế ăn khuya là cần thiết để tránh ợ chua vì khi ăn trước khi đi ngủ, dạ dày không có đủ thời gian để tiêu hóa thức ăn, làm tăng nguy cơ axit trào ngược lên thực quản. Khi nằm xuống ngay sau khi ăn, lực hấp dẫn không hỗ trợ việc giữ thức ăn trong dạ dày, từ đó dẫn đến tình trạng ợ chua và trào ngược axit. Việc duy trì khoảng cách giữa bữa ăn cuối cùng và thời gian đi ngủ giúp dạ dày tiêu hóa thức ăn hiệu quả và giảm nguy cơ trào ngược.