Dị vật mũi nguy hiểm hay không? Cách xử trí như thế nào?

Thông thường việc xảy ra hiện trạng dị vật mũi rất thường xuyên, tuy nhiên không phải ai cũng biết cách xử trí đúng là như thế nào để tránh các biến chứng về niêm mạc mũi. Nguy hiểm hơn nếu như không lấy ra đúng cách dẫn đến đẩy dị vật vào sâu hơn gây tổn thương sâu hoặc thậm chí bít tắc đường thở.

Dấu hiệu bị dị vật mũi

Dị vật mũi là bất kỳ vật thể nào bị mắc kẹt trong hốc mũi, gây ra cảm giác không thoải mái hoặc tắc nghẽn. Có thể là các vật liệu như bông, giấy, đậu, hạt, sỏi, hạt hoa quả, côn trùng, hoặc bất kỳ vật thể nào khác có thể lọt vào mũi trong các tình huống khác nhau. Dị vật mũi có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng nếu không được loại bỏ đúng cách, bao gồm việc gây tổn thương cho mũi và hệ thống hô hấp. Dị vật mũi có thể xuất hiện ở những đối tượng như trẻ nhỏ, người sa sút trí tuệ và bệnh nhân mắc bệnh tâm thần.

Triệu chứng của dị vật mũi có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng và cần được chú ý và xử lý kịp thời. Một trong những biểu hiện phổ biến là chảy máu mũi, một dấu hiệu rõ ràng của tổn thương niêm mạc mũi do dị vật gây ra. Điều này thường xảy ra khi dị vật có cạnh sắc hoặc khi bệnh nhân cố sức đẩy mũi hoặc khi cha mẹ xử lý dị vật một cách không đúng cách. Việc chảy máu mũi không chỉ gây khó chịu cho trẻ mà còn có thể khiến họ cảm thấy buồn nôn.

Khó thở cũng là một triệu chứng đáng chú ý. Khoang mũi thông thường kết nối với phía sau họng miệng, do đó, dị vật trong mũi có thể bị đẩy xuống họng, gây ra sự cản trở cho đường hô hấp. Các triệu chứng của khó thở có thể rất đa dạng, bao gồm rít, ngạt, và khó thở.

Ngoài ra, nếu dị vật không được loại bỏ, có thể dẫn đến nhiễm trùng. Điều này có thể gây phù nề và tắc nghẽn mũi, và trong một số trường hợp, mủ có thể chảy ra từ mũi với mùi hôi thối. Nếu không được điều trị kịp thời, nhiễm trùng có thể lan sang các vùng lân cận như viêm loét mũi và viêm mũi xoang.

Việc loại bỏ dị vật sớm là cực kỳ quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng tiềm ẩn và đảm bảo sức khỏe tai mũi họng. Đồng thời, việc quan sát và nhận biết các triệu chứng này là cần thiết để xác định liệu trẻ có bị dị vật mũi hay không và đưa ra biện pháp xử lý phù hợp.

Chẩn đoán dị vật mũi

Để chẩn đoán và xử lý dị vật trong mũi, việc đưa trẻ đến cơ sở y tế để được bác sĩ chuyên khoa kiểm tra và điều trị là rất quan trọng. Khi kiểm tra, người bệnh sẽ được yêu cầu nằm ngửa và bác sĩ sẽ sử dụng đèn soi để tìm kiếm và xác định vị trí của dị vật trong mũi. Nếu nghi ngờ về việc dị vật đã đi sâu vào trong khoang mũi, bác sĩ có thể yêu cầu chụp CT để đánh giá rõ hơn. Trong một số trường hợp, việc kiểm tra vùng đầu cổ của trẻ cũng là cần thiết, vì dị vật có thể xuất hiện ở cả lỗ tai hay hai lỗ mũi.

Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể, bác sĩ sẽ lựa chọn kỹ thuật thích hợp để loại bỏ dị vật. Các phương pháp này có thể bao gồm sử dụng ống mềm hút dị vật, nhíp dài hoặc các dụng cụ có móc hoặc quai ở đầu.

Sau khi dị vật được loại bỏ, cần được khám lại sau khoảng 1 tuần để đảm bảo không có triệu chứng bất thường nào khác. Tuy nhiên, nếu có triệu chứng như chảy nước mũi liên tục, chảy máu hoặc cảm thấy khó chịu, cần đưa người bệnh tái khám bác sĩ sớm nhất có thể để kịp xử lý tránh các biến chứng.

Hướng dẫn cách xử trí dị vật mũi

Nguyên tắc điều trị khi gặp tình trạng có dị vật ở mũi là phải lấy ra càng sớm càng tốt, cách nhanh nhất ngay khi gặp tình trạng này là soi lấy dị vật sớm để ngăn chặn các biến chứng tiềm ẩn. Sau khi lấy được dị vật ra, tiếp theo điều trị các biến chứng nếu có. Đối với một số trường hợp nguy hiểm hay dị vật có hình dáng đặc biệt thì cần nhập viện để các chuyên gia y tế xử lý. Cần phải nhập viện để tiến hành gây mê lấy dị vật trong các trường hợp sau:

• Dị vật mũi nằm sâu trong mũi: Khi gặp tình trạng này tránh người bệnh cố gắng móc ra, vì khi làm như vậy vô tình sẽ khiến dị vật bị đẩy vào sâu hơn gây nguy hiểm
• Dị vật có móc: Đối với các dị vật có góc cạnh hay hình dạng sắc nhọn nếu cố gắng lấy ra có thể gây trầy xước bên trong mũi dẫn đến nhiễm trùng.
• Dị vật xuyên thấu: Khó có thể nhận thấy được các dị vật này, nếu không cẩn thận có thể vô tình đẩy dị vật vào sâu bên trong
• Người bệnh không hợp tác: Trong trường hợp người gặp dị vật mũi ở trẻ nhỏ hay người sa sút trí tuệ, thông thường sẽ quấy khóc không hợp tác để lấy dị vật. Đặc biệt ở phản xạ khóc hay quấy có thể khiến vật thể càng lúc càng tụt vào sâu hơn. Đối với đối tượng bệnh nhân này cần đưa đến bệnh viện sớm để can thiệp gây mê loại bỏ dị vật.
• Chảy máu mũi xảy ra ở lần lấy dị vật đầu tiên: Khi gặp các tình trạng chảy máu mũi, có thể đã gặp tổn thương bên trong mũi, cần phải nhập viện xử lý sớm

Đối với các trường hợp cấp cứu, như dị vật có chứa chất ăn mòn như cục pin điện tử, việc soi và loại bỏ dị vật càng sớm càng tốt để ngăn ngừa loét hoặc tổn thương mũi nghiêm trọng. Kỹ thuật soi lấy dị vật mũi bao gồm việc nhỏ mũi với lidocaine 2-4% và xylometazoline 0,5% để giảm đau và phù nề, sử dụng các dụng cụ chuyên dụng như banh mũi, đèn clar, bộ nội soi tai mũi họng. Khi đã xác định vị trí của dị vật, sử dụng dụng cụ lấy chuyên dụng để lấy dị vật ra khỏi mũi.

Điều trị bằng thuốc sau thủ thuật và cách vệ sinh như sau:

• Paracetamol có thể được sử dụng để giảm đau sau khi thực hiện thủ thuật lấy dị vật.
• Nhỏ mũi, rửa mũi với Natriclorua 0,9%.
• Việc nhỏ mũi và rửa mũi với dung dịch nước muối sinh lý giúp làm sạch và giảm vi khuẩn trong mũi, hỗ trợ quá trình phục hồi sau khi loại bỏ dị vật.
• Nếu có biểu hiện nhiễm khuẩn mũi hoặc khi có chảy máu mũi, việc sử dụng kháng sinh uống có thể được áp dụng để ngăn ngừa hoặc điều trị nhiễm trùng.

Nếu có biến chứng sau khi loại bỏ dị vật, cần thực hiện các biện pháp điều trị phù hợp để giảm thiểu sự lây lan và tăng cường quá trình phục hồi của mũi và các cơ quan xung quanh.

Đối với trẻ nhỏ, giám sát chặt chẽ khi chơi và hạn chế sử dụng đồ chơi có chi tiết nhỏ giúp ngăn chặn nguy cơ dị vật mũi. Ngoài ra, giáo dục về nguy hiểm của việc đưa dị vật vào mũi và nếu vô tình gặp trường hợp này cần báo cho người lớn ngay. Cần giải thích về nguy cơ tổn thương và tạo ra quy tắc không đưa dị vật vào mũi, và đối với trường hợp dị vật ở vị trí quá sâu hay hình dáng đặc biệt cần đến cơ sở y tế gần nhất để xử trí kịp thời.