Động mạch đốt sống và thiểu năng tuần hoàn máu não

Động mạch đốt sống là một trong hai hệ thống động mạch não chính, có nhiệm vụ nuôi dưỡng não bộ. Vì vậy xơ vữa động mạch này thường có nguy cơ cao gây ra thiểu năng tuần hoàn máu não, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm khác. Trong bài viết này, hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu chi tiết hơn về thiểu năng tuần hoàn máu não trong hệ động mạch đốt sống thân nền, để biết cách điều trị và phòng ngừa bệnh nhé!

Động mạch đốt sống là gì?

Động mạch đốt sống còn được gọi là tuyến đường chính trong hệ thống mạch máu của cổ, xuất phát từ động mạch dưới đòn. Các dòng máu từ mỗi bên cổ đi lên bên trên, hội tụ tại vùng hộp sọ để tạo thành động mạch đốt sống. Với trách nhiệm là nguồn cung cấp máu cho phần trên của tủy sống, thân não, tiểu não và não sau, động mạch đốt sống đóng vai trò quan trọng trong hệ thống tuần hoàn.

Động mạch đốt sống và thiểu năng tuần hoàn máu não

Thiểu năng tuần hoàn não là một tình trạng phổ biến ở người trưởng thành trên 50 tuổi, thường xuất hiện với các triệu chứng như đau đầu, đau cổ gáy và cảm giác chóng mặt. Nguyên nhân chính của bệnh thường là do xơ vữa động mạch, có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ nhồi máu não hệ sống nền nếu không được điều trị kịp thời.

Não được cung cấp máu bởi hai hệ thống chính: Hệ động mạch cảnh ở phía trước, chi phối phần lớn bán cầu đại não và hệ đốt sống thân nền ở phía sau. Trong đó, hệ động mạch cảnh có khả năng tự điều chỉnh tốt hơn nhờ vào mạng lưới phong phú từ tuần hoàn bàng hệ, giảm thiểu rủi ro của thiểu năng tuần hoàn não. Tuy nhiên, hệ động mạch đốt sống thân nền nhận được chỉ 10% lượng máu so với hệ động mạch cảnh, do đó, tỉ lệ gặp vấn đề thiểu năng tuần hoàn trong hệ này cao hơn.

Thiểu năng tuần hoàn não trong hệ động mạch đốt sống thân nền thường do xơ vữa động mạch gây ra, tập trung ở nơi động mạch bắt nguồn từ não. Khi kết hợp với những yếu tố như huyết áp thấp, người bệnh có thể có những triệu chứng rõ rệt của bệnh. Ngoài ra, thoái hóa cột sống cổ cũng có thể góp phần vào tình trạng này, tùy thuộc vào mức độ thoái hóa và sự chèn ép động mạch đốt sống.

Dấu hiệu nhận biết và chẩn đoán thiểu năng tuần hoàn máu não

Nhóm người cao tuổi và những người phải làm việc trí óc nhiều thường dễ bị thiểu năng tuần hoàn não. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, với tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng trầm trọng và áp lực từ công việc cũng như cuộc sống ngày càng gia tăng, nhiều nguyên nhân như cường độ làm việc và học tập cao, chế độ ăn uống không lành mạnh, thói quen ít vận động, và lơ là về sức khỏe đã khiến cho bệnh này xuất hiện ở người trẻ hơn.

Ở mức độ nhẹ, thiểu năng tuần hoàn não có thể gây ra những triệu chứng như chóng mặt, mệt mỏi, trí nhớ kém, khó tập trung, và khó kiểm soát cảm xúc, ảnh hưởng đến công việc và mối quan hệ xã hội.

Các phương pháp đánh giá bao gồm:

• Đo lưu huyết não và siêu âm Doppler mạch máu ngoại sọ để đánh giá dòng máu đến não.
• Sử dụng các kỹ thuật như chụp gamma mạch não và chụp cộng hưởng từ để kiểm tra hiệu quả của việc tưới máu não.
• Đánh giá tình trạng xơ vữa động mạch bằng cách sử dụng các phương pháp chụp MSCT động mạch não, chụp X-quang, và xét nghiệm chức năng đông máu và mỡ máu.

Can thiệp động mạch đốt sống để điều trị thiểu năng tuần hoàn máu não

Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, các bác sĩ sẽ lên kế hoạch điều trị phù hợp. Dưới đây là một số phương pháp thường được sử dụng để điều trị thiểu năng tuần hoàn não:

Điều trị nội khoa

Bác sĩ sẽ lựa chọn loại thuốc phù hợp dựa trên cơ chế gây bệnh. Đây có thể là thuốc uống hoặc tiêm. Một số loại thuốc có thể giãn mạch não, cung cấp oxy cho não và tăng cường lưu thông máu.

Trong y học cổ truyền, có những loại thuốc như hoạt huyết dưỡng não hoặc từ các chiết xuất tự nhiên như cây bạch quả cũng có hiệu quả. Tuy nhiên, việc sử dụng bất kỳ loại thuốc nào cũng cần có sự hướng dẫn của bác sĩ. Tránh tự ý sử dụng thuốc để tránh gặp phải các vấn đề không mong muốn.

Điều trị ngoại khoa

Khi bệnh nhân phát triển biến chứng của thiểu năng tuần hoàn não, bác sĩ thường sẽ đề xuất can thiệp động mạch đốt sống từ bên ngoài. Phương pháp này thường được sử dụng khi bệnh nhân mắc bệnh do xơ vữa động mạch cảnh trong hoặc do động mạch đốt sống thân nền.

• Trong trường hợp do động mạch cảnh trong gây ra, thường sẽ tiến hành phẫu thuật khai thông động mạch.
• Đối với tình trạng do động mạch đốt sống thân nền, các bác sĩ thường sẽ tiến hành phẫu thuật khai thông động mạch, loại bỏ huyết khối, bắc cầu, hoặc đặt stent.

Trong phẫu thuật đặt stent, bác sĩ thường chọn lối vào từ động mạch đùi hoặc cánh tay. Stent được sử dụng để mở rộng động mạch và thường được ưu tiên vì khả năng chống đỡ tốt.

Sau khi thực hiện phẫu thuật, bệnh nhân cần được đánh giá tình trạng và mạch máu được kiểm tra. Phương pháp đặt stent có tỷ lệ thành công cao nhưng cũng có thể gặp phải các biến chứng như tai biến mạch máu não, co thắt mạch hoặc chảy máu.

Các chuyên gia khuyến nghị rằng để điều trị bệnh một cách hiệu quả, cần phải xác định nguyên nhân cơ bản và kết hợp các phương pháp cải thiện triệu chứng. Do đó, khi có dấu hiệu nghi ngờ, việc tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia chuyên môn là rất quan trọng.

Phòng ngừa thiểu năng tuần hoàn máu não

Thiểu năng tuần hoàn máu não là một tình trạng nguy hiểm và có nguy cơ để lại nhiều biến chứng nếu điều trị không kịp thời. Vậy nên tốt nhất bạn cần chủ động phòng ngừa thiểu năng tuần hoàn máu não thông qua chế độ sinh hoạt lành mạnh hằng ngày:

• Ăn nhiều rau xanh, hải sản, ngũ cốc, hạt, thịt đỏ và trái cây để máu lưu thông tốt đến não.
• Tránh thức ăn nhanh và thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ.
• Không nên ngồi làm việc liên tục quá 2 tiếng, cần nghỉ ngơi mỗi giờ.
• Tập thể dục thường xuyên và kiểm soát căng thẳng để giữ tinh thần sảng khoái.
• Kiểm tra sức khỏe thường xuyên để phát hiện sớm vấn đề và tránh những biến chứng nguy hiểm.

Nhà thuốc Long Châu hy vọng bài viết trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn về thiểu năng tuần hoàn máu não liên quan đến động mạch đốt sống. Tóm lại, xơ vữa động mạch đốt sống có thể dẫn đến thiểu năng tuần hoàn máu não, một trong các bệnh lý nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao. Để phòng ngừa bệnh, cần duy trì lối sống lành mạnh, cân bằng giữa nghỉ ngơi và làm việc.