Gastrin hormone là gì? Vai trò của gastrin hormone

Gastrin có vai trò trong việc giữ cho niêm mạc dạ dày khỏe mạnh bằng cách kích thích sự tăng trưởng và tái tạo của nó. Nó cũng có thể ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan tiêu hóa khác như túi mật và tuyến tụy.

Gastrin hormone là gì?

Gastrin được phát hiện và đề xuất lần đầu vào năm 1905 bởi nhà sinh lý học người Anh John Sydney Edkins, và quá trình phân lập đầu tiên bắt đầu vào năm 1964 bởi Hilda Tracy và Roderic Alfred Gregory tại Đại học Liverpool. Cấu trúc hoá học của gastrin đã được xác định vào năm 1964.

Được biết đến như một hormone peptide, gastrin chịu trách nhiệm chính trong việc kích thích sự phát triển của niêm mạc dạ dày, tăng cường nhu động dạ dày và kích thích bài tiết axit hydrochloric (HCl) vào dạ dày. Nó được sản xuất và lưu trữ trong các tế bào G (G-cells) của hang vị dạ dày và tế bào tụy đảo Langerhans, và được giải phóng chủ yếu dưới tác động của peptide GRP ở dạ dày.

Gastrin kích thích giải phóng histamines từ các tế bào giống enterochromaffin bằng cách kết nối với các thụ thể cholecystokinin B. Đồng thời, nó ức chế bơm K + / H + ATPase ở màng đáy của tế bào parietal, làm tăng giải phóng H + vào khoang dạ dày. Sự giải phóng của gastrin được kích thích bởi các peptide trong lòng dạ dày.

Gastrin cũng được kích thích để tiết ra nhiều hơn sau khi tiêu thụ peptide, axit amin hoặc khi có các vấn đề về sức khỏe ở dạ dày và tăng pH dạ dày. Ngược lại, somatostatin làm giảm quá trình giải phóng này và giảm pH dạ dày thông qua phản ứng phản hồi âm tính.

Trong máu, gastrin liên quan mật thiết với sự bài tiết acid HCl, quan trọng để chuyển đổi pepsinogen không hoạt động thành pepsin hoạt động, giúp phân huỷ và tiêu hoá protein trong dạ dày. Nó cũng thúc đẩy việc giải phóng cobalamin (vitamin B12) từ protein mang R có trong nước bọt. Gastrin trong máu tồn tại dưới 2 dạng: Gắn với gốc sunfat hoặc không gắn với sulfat.

Quá trình sinh lý của gastrin hormone

Sự tổng hợp Gastrin

Sự tổng hợp của gastrin diễn ra qua một loạt các bước phức tạp bắt đầu từ sản xuất tại các tế bào G của tá tràng, hang vị và môn vị của dạ dày. Sau đó, gastrin được tiết vào máu. Quá trình này bao gồm các giai đoạn sau:

Bước đầu tiên là quá trình phiên mã gen polypeptide mã hóa gastrin, tạo ra một loại chuỗi peptide đặc biệt gọi là preprogastrin. Preprogastrin sau đó được chuyển thành progastrin, một tiền chất trung gian không hoạt động.

Tiếp theo, progastrin được chuyển hóa thành các dạng hoạt động của gastrin thông qua sự tác động của các enzyme hoạt hoá. Các dạng hoạt động này bao gồm:

• Gastrin-34, cũng được gọi là "gastrin lớn".
• Gastrin-17, hay "gastrin nhỏ".
• Gastrin-14, còn được biết đến là "minigastrin".

Ngoài các dạng tự nhiên của gastrin, còn có một dạng được tổng hợp nhân tạo gọi là pentagastrin. Pentagastrin được tạo ra bằng cách ghép năm chuỗi axit amin cuối cùng của gastrin vào một cấu trúc phân tử mới, tạo ra một dạng có cấu trúc tương tự như gastrin.

Quá trình tổng hợp này là quan trọng để duy trì cân bằng của gastrin trong cơ thể và đảm bảo rằng nó hoạt động một cách hiệu quả trong việc điều chỉnh chức năng của dạ dày và tá tràng.

Sự kích thích giải phóng Gastrin

Sự kích thích giải phóng gastrin là quá trình quan trọng trong việc điều chỉnh hàm lượng gastrin trong cơ thể, và nó xảy ra dưới sự tác động của một số yếu tố khác nhau. Các yếu tố này bao gồm:

Sự căng của hang vị dạ dày: Một trong những yếu tố chính kích thích giải phóng gastrin là sự căng của hang vị dạ dày. Khi có thức ăn nhập vào dạ dày, hang vị bắt đầu căng trở lại, tạo ra một sự kích thích mạnh mẽ cho tế bào G để giải phóng gastrin.

Kích thích từ dây thần kinh X: Dây thần kinh , thông qua trung gian là bombesin thần kinh hoặc GRP (peptide thụ thể phản ứng với gastrin) ở người, có thể gửi tín hiệu kích thích tế bào G để tạo ra gastrin.

Sự hiện diện của protein đã tiêu hóa: Một số protein trong thức ăn, sau khi tiêu hóa một phần, có thể kích thích tế bào G để giải phóng gastrin. Đặc biệt axit amin, loại protein này, có khả năng kích thích mạnh mẽ tế bào G để sản xuất gastrin.

Tăng canxi máu: Một số nghiên cứu cho thấy rằng tăng canxi trong máu cũng có thể gây kích thích cho tế bào G để sản xuất và giải phóng gastrin. Cơ chế chính xác của sự kích thích này vẫn đang được nghiên cứu, nhưng có thể liên quan đến các thụ thể cảm giác canxi.

Những yếu tố này cùng đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh hàm lượng gastrin trong cơ thể, đảm bảo rằng quá trình tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng diễn ra một cách hiệu quả.

Ức chế giải phóng Gastrin

Quá trình giải phóng gastrin cũng bị ức chế bởi một số yếu tố khác nhau, bao gồm:

Sự hiện diện của axit dạ dày: Một yếu tố quan trọng ức chế sự giải phóng gastrin là sự hiện diện của axit trong dạ dày, chủ yếu là axit hydrochloric (HCl) mà dạ dày tiết ra. Khi axit này tăng lên, nó gửi tín hiệu phản xạ điều hoà theo cơ chế feedback âm đến tế bào G, làm giảm quá trình sản xuất và giải phóng gastrin.

Somatostatin: Hormone somatostatin, được sản xuất bởi các tế bào δ (delta) trong dạ dày và tụy, cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ức chế sự giải phóng gastrin. Somatostatin là một chất ức chế tổng hợp và giải phóng gastrin từ các tế bào G.

Các hormone khác: Ngoài somatostatin, một số hormone khác cũng có thể ức chế sự giải phóng gastrin. Các hormone này bao gồm secretin, GIP (Gastroinhibitory), VIP (vasoactive intestinal peptide), glucagon và calcitonin. Mỗi loại hormone này đều có tác động ức chế đặc biệt đến quá trình sản xuất và giải phóng gastrin từ tế bào G.

Những yếu tố này hoạt động cùng nhau để điều chỉnh hàm lượng gastrin trong dạ dày và cơ thể, đảm bảo sự cân bằng giữa sự kích thích và ức chế trong quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng.

Vai trò của gastrin hormone

Hormone này tham gia vào quá trình tiêu hóa thông qua nhiều cơ chế khác nhau. Trong quá trình tiêu hóa thức ăn, Gastrin đóng vai trò quan trọng bằng cách kích thích dạ dày để tiết ra axit dạ dày. Sự tiết axit này giúp phân hủy protein từ thức ăn và cung cấp điều kiện cho quá trình hấp thụ các loại vitamin và khoáng chất cần thiết.

Ngoài ra, Gastrin còn có tác dụng như một chất khử trùng, giúp tiêu diệt các vi khuẩn gây bệnh xâm nhập vào dạ dày qua thức ăn. Bằng cách này, nó giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng trong ruột và duy trì sự cân bằng vi sinh vật trong hệ thống tiêu hóa.

Gastrin cũng có thể ảnh hưởng đến túi mật, khiến nó co bóp mạnh hơn và tăng sản xuất mật. Sự tiết mật tăng cùng với sản xuất enzym tiêu hóa từ tuyến tụy giúp trong quá trình tiêu hóa thức ăn trong ruột non. Enzyme mật và enzym từ tuyến tụy giúp phân huỷ chất dinh dưỡng thành các dạng dễ hấp thụ hơn, đảm bảo quá trình tiêu hóa diễn ra hiệu quả và cung cấp năng lượng cho cơ thể.