Ghẻ vùng kín là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Ghẻ vùng kín không chỉ gây khó chịu mà còn có nguy cơ lây lan nhanh qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả và ngăn ngừa biến chứng.

Ghẻ vùng kín là gì?

Ghẻ ở vùng kín là tình trạng da bị nhiễm ký sinh trùng Sarcoptes scabiei. Loài cái ghẻ siêu nhỏ này đào hang dưới lớp sừng của da, gây ngứa ngáy dữ dội kèm theo các tổn thương da như mẩn đỏ, mụn nước hoặc sẩn cục. Khu vực vùng kín bao gồm cơ quan sinh dục, bẹn đùi và kẽ mông là những vị trí dễ mắc ghẻ do có độ ẩm cao và thường xuyên cọ xát.

Ngoài ra, bệnh cũng có thể xuất hiện ở các vùng da mỏng khác như quanh rốn, bụng dưới, nách, kẽ ngón tay hoặc mặt trước cổ tay.

Bệnh ghẻ không thể tự khỏi nếu không có sự can thiệp điều trị kịp thời. Khi người bệnh gãi mạnh do ngứa, các vết trầy xước có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn tụ cầu vàng hoặc liên cầu khuẩn xâm nhập, dẫn đến nhiễm trùng da nghiêm trọng. Ở những người có hệ miễn dịch suy yếu, ghẻ có thể tiến triển thành thể ghẻ vảy (ghẻ Nauy), với số lượng ký sinh trùng lên đến hàng triệu con trên cơ thể hoặc hơn 4700 con trên mỗi gram da, gây tổn thương da lan rộng và khó điều trị.

Thời gian ủ bệnh của ghẻ dao động từ 2 - 6 tuần, trung bình là 3 tuần đối với người lần đầu nhiễm bệnh. Trong trường hợp tái nhiễm, các triệu chứng có thể xuất hiện chỉ sau 1 - 3 ngày. Những người sống trong môi trường đông đúc, chật hẹp hoặc điều kiện vệ sinh kém có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Vì vậy, việc nhận diện sớm và điều trị kịp thời đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và ngăn chặn bệnh lây lan.

Nguyên nhân gây bệnh ghẻ vùng kín

Ghẻ vùng kín là một bệnh da liễu do ký sinh trùng gây ra, có khả năng lây lan nhanh và gây khó chịu nghiêm trọng cho người mắc phải. Việc hiểu rõ nguyên nhân và yếu tố nguy cơ sẽ giúp chủ động phòng tránh và điều trị bệnh hiệu quả.

Do ký sinh trùng ghẻ

Nguyên nhân chính gây ghẻ vùng kín là ký sinh trùng Sarcoptes scabiei, hay còn gọi là cái ghẻ. Loại ký sinh trùng này đào hang dưới da, đẻ trứng và gây ra tình trạng ngứa ngáy dữ dội kèm theo các tổn thương da như mẩn đỏ, mụn nước hoặc sẩn cục.

Ghẻ có thể lây lan từ người sang người thông qua tiếp xúc trực tiếp với da hoặc gián tiếp qua các vật dụng cá nhân như giường nệm, chăn mền, quần áo hay khăn tắm. Khi ra khỏi cơ thể người, cái ghẻ có thể sống trong môi trường bên ngoài khoảng 3 ngày. Đặc biệt, quan hệ tình dục là con đường lây nhiễm ghẻ vùng kín phổ biến nhất do tiếp xúc da kề da kéo dài.

Các yếu tố nguy cơ

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ghẻ ở vùng kín bao gồm:

• Tiếp xúc trực tiếp hoặc có hoạt động tình dục với người bị ghẻ.
• Vệ sinh cá nhân kém, không giữ gìn không gian sống sạch sẽ hoặc dùng chung vật dụng với người nhiễm bệnh.
• Hệ miễn dịch suy giảm, đặc biệt ở người già, trẻ em hoặc những người có bệnh lý nền làm giảm sức đề kháng.

Nhận biết sớm nguyên nhân và yếu tố nguy cơ sẽ giúp giảm thiểu khả năng lây lan cũng như nâng cao hiệu quả điều trị bệnh ghẻ vùng kín.

Dấu hiệu nhận biết bị ghẻ vùng kín

Ghẻ vùng kín là một bệnh da liễu phổ biến do ký sinh trùng Sarcoptes scabiei gây ra, có thể ảnh hưởng đến cả nam giới, nữ giới và trẻ em. Việc nhận biết sớm các triệu chứng sẽ giúp kiểm soát bệnh kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.

Bệnh ghẻ thường biểu hiện với các triệu chứng đặc trưng sau:

• Ngứa dữ dội, đặc biệt vào ban đêm do ký sinh trùng hoạt động mạnh.
• Xuất hiện rãnh ghẻ dài từ 1-10mm do cái ghẻ đào hầm dưới da, có màu xám hoặc đen, hơi nhô cao và thường có mụn nước nhỏ ở cuối đường rãnh.
• Sẩn cục màu nâu hoặc đỏ, có đường kính từ 3-5mm, có thể gây ngứa hoặc không. Thường gặp ở vùng bẹn, nách hoặc bộ phận sinh dục.
• Xuất hiện mụn nước nhỏ hoặc vết xước da do cào gãi, làm tăng nguy cơ bội nhiễm.

Dấu hiệu nhận biết ở nam giới

Ở nam giới, bệnh ghẻ thường xuất hiện tại dương vật, bìu, kẽ mông hoặc mặt trong đùi. Đặc biệt, săng ghẻ dễ bị nhầm lẫn với săng giang mai nếu không được thăm khám bởi bác sĩ chuyên khoa.

Dấu hiệu nhận biết ở nữ giới

Ở nữ giới, tổn thương ghẻ thường xuất hiện quanh âm hộ, quầng vú và núm vú. Bệnh có thể gây ngứa dữ dội kèm theo rãnh ghẻ, sẩn cục hoặc mụn nước trên da.

Dấu hiệu nhận biết ở trẻ em

Triệu chứng ghẻ ở trẻ em tương tự như người lớn nhưng sẩn cục thường xuất hiện nhiều ở dương vật, âm hộ và nách. Trẻ có hệ miễn dịch yếu dễ gặp biến chứng như ghẻ vảy hoặc nhiễm trùng da. Đặc biệt, ghẻ có thể lan lên mặt, điều hiếm gặp ở người lớn.

Nhận biết các dấu hiệu bệnh ghẻ vùng kín sớm sẽ giúp điều trị hiệu quả và ngăn chặn nguy cơ lây lan.

Ghẻ ở vùng kín có nguy hiểm không?

Mặc dù không đe dọa trực tiếp đến tính mạng nhưng nếu không được điều trị kịp thời bệnh có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Biến chứng có thể gặp phải:

Chàm hóa

Do ngứa kéo dài người bệnh thường xuyên gãi khiến da xuất hiện nhiều tổn thương, hình thành các mụn nước tập trung thành từng đám.

Lichen hóa

Lớp da vùng tổn thương trở nên dày hơn bình thường do ma sát liên tục trong thời gian dài.

Bội nhiễm

Vi khuẩn như tụ cầu vàng và liên cầu khuẩn có thể xâm nhập qua vết thương hở gây mụn nước, mụn mủ kèm phù nề và tăng nguy cơ nhiễm trùng da.

Viêm cầu thận cấp

Mặc dù hiếm gặp nhưng trẻ em bị ghẻ bội nhiễm nhiều lần nếu không điều trị đúng cách có thể đối mặt với nguy cơ viêm cầu thận cấp.

Việc điều trị sớm không chỉ giúp giảm nguy cơ biến chứng mà còn ngăn chặn sự lây lan của bệnh trong cộng đồng. Nếu có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh ghẻ vùng kín người bệnh nên thăm khám sớm để có hướng điều trị phù hợp.

Hướng dẫn điều trị ghẻ vùng kín hiệu quả

Ghẻ vùng kín là bệnh da liễu gây nhiều khó chịu do ngứa ngáy và tổn thương da kéo dài. Việc điều trị cần được thực hiện đúng cách để loại bỏ ký sinh trùng Sarcoptes scabiei và ngăn ngừa lây lan.

Hiện nay có hai phương pháp điều trị chính là sử dụng thuốc bôi và thuốc uống, kết hợp với việc chăm sóc da đúng cách. Bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ điều trị dựa trên thể bệnh ghẻ (ghẻ thông thường hay ghẻ Nauy) mức độ nghiêm trọng và tình trạng sức khỏe của người bệnh.

Sử dụng thuốc bôi

Thuốc bôi là phương pháp điều trị chính, giúp tiêu diệt cái ghẻ và giảm triệu chứng ngứa. Các loại thuốc phổ biến gồm:

Kem permethrin 5%

Được sử dụng cho trẻ từ 2 tháng tuổi, phụ nữ mang thai và cho con bú. Khi bôi có thể gây cảm giác châm chích hoặc ngứa nhẹ.

Mỡ lưu huỳnh

An toàn cho trẻ dưới 2 tuổi, phụ nữ mang thai và cho con bú nhưng có mùi khó chịu và có thể làm khô da.

Kem crotamiton 10%

Giúp giảm ngứa nhưng hiệu quả tiêu diệt cái ghẻ không cao nên thường được dùng hỗ trợ sau điều trị.

Các thuốc khác

Lindane 1%, benzyl benzoate 10% hay gamma benzen cũng có thể được bác sĩ chỉ định tùy trường hợp. Việc sử dụng thuốc cần tuân thủ hướng dẫn chuyên môn để tránh tác dụng phụ và tăng hiệu quả điều trị.

Thuốc uống

Thông thường thuốc bôi là đủ để điều trị bệnh ghẻ vùng kín. Tuy nhiên, nếu bệnh tiến triển nặng hoặc không đáp ứng với thuốc bôi bác sĩ có thể kê đơn ivermectin đường uống để tiêu diệt ký sinh trùng. Trong trường hợp có bội nhiễm vi khuẩn cần kết hợp với kháng sinh uống.

Ngoài ra, thuốc kháng histamin thường được chỉ định để giảm ngứa và hạn chế tình trạng cào gãi gây tổn thương da.

Chăm sóc da và vệ sinh cá nhân

Bên cạnh việc dùng thuốc người bệnh cần thực hiện các biện pháp vệ sinh để tránh tái nhiễm và lây lan bệnh:

• Tắm rửa sạch sẽ hàng ngày bằng xà phòng sát khuẩn đặc biệt chú ý vùng da bị tổn thương.
• Giặt giũ quần áo, chăn mền, ga giường bằng nước nóng và phơi dưới ánh nắng mặt trời.
• Hạn chế tiếp xúc trực tiếp hoặc dùng chung vật dụng cá nhân với người khác.

Điều trị ghẻ ở vùng kín cần kiên trì và thực hiện đúng hướng dẫn y khoa để đạt hiệu quả cao nhất. Nếu có dấu hiệu bệnh người bệnh nên thăm khám sớm để tránh biến chứng và giảm nguy cơ lây nhiễm cho cộng đồng.

Biện pháp phòng ngừa ghẻ vùng kín

Ghẻ vùng kín là bệnh da liễu dễ lây lan qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp. Để bảo vệ bản thân và ngăn ngừa sự lây nhiễm trong cộng đồng cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa sau:

Vệ sinh cá nhân sạch sẽ

Tắm rửa hàng ngày bằng xà phòng diệt khuẩn, đặc biệt chú ý vệ sinh vùng kín để loại bỏ nguy cơ ký sinh trùng xâm nhập.

Khám và điều trị sớm

Khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc ghẻ như ngứa dữ dội về đêm hoặc xuất hiện các nốt mẩn đỏ cần đến cơ sở y tế để thăm khám và điều trị kịp thời.

Tránh tiếp xúc với người mắc bệnh

Không quan hệ tình dục hoặc tiếp xúc da kề da với người bị ghẻ vì bệnh có thể lây truyền nhanh chóng.

Không dùng chung đồ cá nhân

Hạn chế sử dụng chung quần áo, khăn tắm, ga giường hoặc vật dụng cá nhân với người khác để tránh nguy cơ lây nhiễm.

Chủ động cách ly khi mắc bệnh

Nếu bị ghẻ người bệnh cần hạn chế tiếp xúc với người xung quanh và tuân thủ điều trị để tránh lây lan.

Việc tuân thủ các biện pháp phòng ngừa không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn góp phần kiểm soát sự lây lan của bệnh trong cộng đồng.

Ghẻ vùng kín là bệnh ngoài da có khả năng lây lan cao nhưng có thể kiểm soát tốt nếu được phát hiện và điều trị đúng cách. Việc giữ gìn vệ sinh cá nhân, tránh tiếp xúc với người mắc bệnh và tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ sẽ giúp giảm nguy cơ tái phát. Nếu xuất hiện triệu chứng nghi ngờ, người bệnh nên đi khám sớm để được chẩn đoán và can thiệp kịp thời. Chủ động phòng ngừa và điều trị không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn góp phần hạn chế sự lây lan của bệnh trong cộng đồng.