Hội chứng đau nhức vùng sọ mặt: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Hội chứng đau nhức vùng sọ mặt là bệnh lý đau nhức liên quan đến các dây thần kinh cụ thể là dây thần kinh V, IX và X. Để tìm hiểu rõ hơn về hội chứng đau nhức vùng sọ mặt, mời bạn tham khảo bài viết sau từ Nhà thuốc Long Châu.

Hội chứng đau nhức vùng sọ mặt là gì?

Hội chứng đau nhức vùng sọ mặt là tổng hợp các bệnh lý gây cơn đau nhức vùng sọ mặt cụ thể là đáy sọ và vùng mặt. Cơn đau nhức vùng sọ mặt do hội chứng này gây nên đến từ rất nhiều nguyên nhân, đặc biệt là liên quan đến các dây thần kinh V, IX, X.

Dây thần kinh V có chức năng chi phối các cảm giác ở vùng xoang mặt, vùng mặt và da đầu, đáy sọ nói chung còn dây thần kinh IX và X có nhiệm vụ chi phối cảm giác tại vùng họng và tai. Tình trạng đau dây thần kinh V phổ biến hơn so với dây thần kinh IX và X.

Dây thần kinh V là dây thần kinh hỗn hợp. Các nhánh vận động của dây thần kinh này giữ nhiệm vụ chi phối tất cả các vùng cơ nhai còn các nhánh cảm giác lại chi phối cảm giác xảy ra trên vùng mặt và khoang miệng. Ngoại vi dây thần kinh V gồm có 3 nhánh chủ yếu với hai nhánh trên có các dây thần kinh cảm giác, nhánh thứ 3 đảm nhận các nhánh cảm giác và vận động.

Hội chứng đau nhức vùng sọ mặt thường xảy đến từ dây thần kinh V nhiều hơn hai dây thần kinh còn lại và bệnh thường gặp nhiều hơn ở người lớn tuổi, cụ thể là người trên 60 tuổi.

Hội chứng đau nhức vùng sọ mặt là các cơn đau mãn tính ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của người bệnh, dẫn đến mệt mỏi trong thời gian dài, suy giảm chất lượng cuộc sống một cách nặng nề. Triệu chứng ban đầu của hội chứng đau nhức vùng sọ mặt là các cơn đau nhức âm ỉ, cơn đau trong thời gian ngắn và tần suất thưa thớt. Đến khi bệnh nặng hơn, cơn đau dần tăng mức độ, độ dài và tần suất cơn đau xuất hiện.

Nguyên nhân gây hội chứng đau nhức vùng sọ mặt

Các nguyên nhân dẫn đến hội chứng đau nhức vùng sọ mặt bao gồm các nguyên nhân viêm, nhiễm trùng và khối u. Đây là những tổn thương trong vùng trung ương sọ não hoặc các dây thần kinh ngoại biên liên quan đến mạch máu, khối u bên trong sọ não, màng não và vùng hành não. 

Một số bệnh lý dẫn đến hội chứng đau nhức vùng sọ mặt gồm: Viêm xương, tắc mạch máu, phình mạch cảnh, viêm động mạch não mạn tính, khối u vòm mũi họng,… Bên cạnh đó, một số tác nhân dẫn đến tăng áp lực nội sọ và hội chứng đau nhức vùng sọ mặt gồm:

• Tai mũi họng: Lao, ung thư,…
• Mắt: Nhiễm trùng ổ mắt;
• Răng hàm mặt: Có thể kể đến như sâu răng, viêm nha chu, khối u vùng răng hàm mặt,…
• Chấn thương vùng mặt;
• Một số tác nhân khác: Rối loạn vận mạch vùng mặt có thể là nguyên nhân gây hội chứng đau nhức vùng sọ mặt, đau nhức đầu do tình trạng huyết áp, áp lực công việc hoặc thay đổi thói quen sinh hoạt,…

Triệu chứng nhận biết hội chứng đau nhức vùng sọ mặt

Triệu chứng của hội chứng đau nhức vùng sọ mặt có sự khác biệt ở các dây thần kinh khác nhau, cụ thể là:

Hội chứng đau nhức vùng sọ mặt do dây thần kinh sinh ba

Với những người mắc hội chứng đau nhức vùng sọ mặt do dây thần kinh sinh ba có thể xuất hiện một số triệu chứng như sau:

• Cơn đau nhức khó chịu ở vùng sọ mặt, cảm giác như dao đâm hoặc điện giật.
• Cơn đau tự phát, đột ngột xuất hiện khi chạm vào vùng mặt, sọ mặt hoặc khi nhai thức ăn, khi đánh răng,…
• Cơn đau nhức do hội chứng đau nhức vùng sọ mặt kéo dài nhiều ngày, thậm chí lên đến vài tuần hoặc vài tháng.
• Người bệnh bị đau liên tục kèm theo cảm giác nóng rát.
• Có cảm giác đau ở nhiều vùng thuộc dây thần kinh sinh ba gồm có má, vùng hàm, răng, nướu, môi hoặc mắt và trán.
• Cơn đau ảnh hưởng đến một bên khuôn mặt tại thời điểm nhất định.
• Cảm giác đau nhức tập trung vào một điểm cụ thể hoặc lan rộng đến nhiều vùng.

Hội chứng đau nhức vùng sọ mặt do dây thần kinh IX và V

Với trường hợp này bệnh nhân có thể nhận thấy một số dấu hiệu như:

• Cơn đau tương tự với cơn đau do hội chứng đau nhức vùng sọ mặt dây thần kinh sinh ba và đau theo cơn.
• Thường là cơn đau 1 bên, phổ biến nhất là bên trái.
• Đau dạng khu trú dưới dạng bệnh lý viêm tai hoặc viêm màng nhĩ.
• Cơn đau có thể kèm theo ho, tăng tiết nước bọt và rối loạn nhịp tim dẫn đến hạ huyết áp hoặc ngất xỉu.

Phương hướng điều trị hội chứng đau nhức vùng sọ mặt

Để điều trị tốt nhất hội chứng đau nhức vùng sọ mặt, bệnh nhân cần thăm khám, chẩn đoán và tìm ra nguyên nhân cụ thể. Các phương pháp điều trị hội chứng đau nhức vùng sọ mặt được bác sĩ cân nhắc, chỉ định dựa trên các tác nhân gây bệnh và biểu hiện cụ thể của bệnh nhân.

Điều trị bằng thuốc: Một số thuốc dùng để điều trị hội chứng đau nhức vùng sọ mặt bao gồm thuốc chống co giật, thuốc làm giãn cơ hoặc tiêm botox giúp bệnh nhân giảm thiểu cảm giác đau do dây thần kinh V mà thuốc uống không có hiệu quả.

Phẫu thuật: Một số trường hợp bị hội chứng đau nhức vùng sọ mặt nhất định cần được phẫu thuật để kiểm soát triệu chứng hoặc điều trị dứt điểm hội chứng này. Các dạng phẫu thuật đối với bệnh nhân mắc hội chứng đau nhức vùng sọ mặt bao gồm phẫu thuật giải nén vi mạch, phẫu thuật xạ hình não, tiêm glycerol, nén bóng hoặc dùng nhiệt tần số.

Phương pháp khác: Ngoài những phương pháp phổ biến nêu trên để chữa hội chứng đau nhức vùng sọ mặt, bác sĩ còn có thể chỉ định bệnh nhân tiến hành châm cứu, phục hồi sinh học hoặc trị liệu thần kinh cột sống kết hợp với liệu pháp dinh dưỡng để hỗ trợ chữa trị.

Nhìn chung, hội chứng đau nhức vùng sọ mặt có thể đến từ rất nhiều nguyên nhân khác nhau, mức độ nguy hiểm cũng khác nhau. Vì vậy để biết chính xác nhất mình mắc hội chứng đau nhức vùng sọ mặt do đâu, cách điều trị cụ thể như thế nào bạn nên đến bệnh viện uy tín, chất lượng, bác sĩ có chuyên môn cao.

Xem thêm: Hội chứng Goodpasture: Triệu chứng, chẩn đoán và phương pháp điều trị