Hội chứng suy mòn Cachexia: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Hội chứng suy mòn Cachexia hay còn gọi là hội chứng suy giảm sức khỏe là biến chứng của các căn bệnh mãn tính. Theo thống kê, biến chứng này có thể dẫn đến 20% ca tử vong do ung thư ở Hoa Kỳ. Trong bài viết này, Nhà thuốc Long Châu sẽ cùng bạn tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hội chứng suy giảm sức khỏe Cachexia.

Hội chứng suy mòn Cachexia là gì?

Theo các chuyên gia, suy mòn là hội chứng đa yếu tố, được đặc trưng bởi sự suy giảm liên tục của khối lượng cơ xương (có thể hoặc không đi kèm tình trạng mất khối lượng mỡ). Hội chứng này không thể hồi phục hoàn toàn bằng hỗ trợ dinh dưỡng thông thường và có thể dẫn đến suy giảm chức năng tiến triển.

Các tình trạng y tế và bệnh lý tiềm ẩn hoặc bệnh lý đã có sẵn từ trước kích hoạt hệ thống miễn dịch của bệnh nhân, dẫn đến tình trạng dị hóa với cơ thể. Hội chứng suy mòn Cachexia gây rối loạn chuyển hóa, dẫn đến sụt cân mất kiểm soát, hao hụt cơ bắp, mất cơ xương, suy nhược cơ thể.

Theo thống kê, hội chứng Cachexia gặp ở ít nhất 50% bệnh nhân mắc ung thư tiến triển và khiến chất lượng cuộc sống của họ đã suy giảm lại càng suy giảm hơn.

Các loại hội chứng suy mòn Cachexia

Theo giới chuyên môn, có 3 loại hội chứng Cachexia gồm:

• Hội chứng Pre-cachexia khiến người bệnh bị giảm tới 5% trọng lượng cơ thể và đi kèm theo một bệnh lý. Người bệnh bị mất cảm giác ngon miệng, viêm và quá trình trao đổi chất bị thay đổi.
• Hội chứng Cachexia khiến người bệnh bị mất hơn 5% trọng lượng cơ thể chỉ trong khoảng 1 năm. Người bệnh xuất hiện các triệu chứng như: Giảm sức mạnh cơ bắp, giảm cảm giác thèm ăn, teo cơ, mệt mỏi, viêm.
• Hội chứng Refractory Cachexia gặp ở những bệnh nhân ung thư với các triệu chứng như giảm cơ, giảm cân, mất chức năng, không đáp ứng các phương pháp điều trị bệnh ung thư.

Hội chứng suy mòn gây ra bởi nguyên nhân nào?

Theo giới chuyên môn, nguyên nhân gây ra hội chứng suy mòn Cachexia là do có sự tương tác của nhiều yếu tố khác nhau trong cơ thể con người như: Gây phản ứng viêm, tăng phân hủy cơ bắp, ngăn chặn sự phát triển của cơ bắp, tăng trao đổi chất và tiêu hao năng lượng.

Hội chứng Cachexia thường xuất hiện ở giai đoạn cuối của các tình trạng sức khỏe nghiêm trọng như:

• Người mắc bệnh ung thư, nhất là ung thư tuyến tụy, ung thư phổi, ung thư dạ dày;
• Bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính;
• Bệnh nhân mắc bệnh suy thận mãn tính, suy tim sung huyết;
• Người mắc bệnh Crohn;
• Người mắc bệnh xơ nang;
• Bệnh nhân viêm khớp dạng thấp;
• Bệnh nhân HIV.

Thống kê của Hiệp hội Teo cơ, hội chứng Cachexia ảnh hưởng đến 5 - 15% người bệnh suy tim mãn tính hay bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, ảnh hưởng đến 60 - 80% người mắc bệnh ung thư giai đoạn tiến triển.

Triệu chứng của hội chứng suy mòn Cachexia

Người mắc hội chứng suy mòn Cachexia sẽ gặp phải các triệu chứng khá điển hình như:

• Bị sụt cân bất thường không rõ nguyên nhân mặc dù chế độ dinh dưỡng vẫn được duy trì như bình thường.
• Xảy ra tình trạng mất cơ liên tục dẫn đến teo cơ. Tuy nhiên, không phải bệnh nhân nào cũng gặp phải hội chứng này. Những người bị thừa cân béo phì khi mắc hội chứng này có thể trở về kích thước cơ thể trung bình.
• Bệnh nhân chán ăn, ăn không ngon miệng, không muốn ăn dù là món trước đây họ rất thích.
• Các chức năng trong cơ thể bị suy giảm nên người bệnh cảm thấy mệt mỏi, khó chịu, thiếu năng lượng. Tình trạng nghiêm trọng đến nỗi người bệnh khó có thể hoạt động như bình thường. Thậm chí việc thực hiện cả những việc vệ sinh cá nhân như đánh răng, mặc quần áo họ cũng gặp khó khăn.
• Ở những bệnh nhân này, tình trạng sưng phù khá phổ biến do lượng protein trong máu thấp. Khi đó, chất lỏng sẽ di chuyển vào các mô gây sưng, nhất là ở chân.

Hội chứng cachexia có điều trị được không?

Đến thời điểm hiện tại, không có loại thuốc nào hay phác đồ điều trị nào được cho là có hiệu quả trong điều trị hội chứng này dứt điểm. Tuy nhiên, vẫn có cách giúp người bệnh giảm triệu chứng của hội chứng suy mòn Cachexia như:

Tạo hứng thú trong việc ăn uống

Tạo cho người bệnh tâm lý vui tươi, phấn khởi trong các bữa ăn có thể bằng cách các thành viên trong gia đình cùng quây quần ngồi ăn cùng người bệnh. Trong bữa ăn, các thành viên nên cố gắng nói chuyện và duy trì không khí vui vẻ, tích cực. Người nấu ăn trong gia đình nên ưu tiên chế biến các món bệnh nhân thích, trang trí đẹp mắt để món ăn thêm hấp dẫn.

Chia nhỏ bữa ăn cho người bệnh

Với những bệnh nhân bị hao mòn sức khỏe luôn chán ăn, việc ăn nhiều vào 3 bữa chính sẽ không phù hợp bằng việc ăn các bữa ăn nhiều calo thành nhiều lần trong ngày. Để tăng lượng calo nạp vào cơ thể người bệnh, người nhà có thể ưu tiên chọn thực phẩm có hàm lượng dinh dưỡng và calo cao để nấu ăn. 

Gia đình cũng có thể giúp họ bổ sung năng lượng bằng các loại sữa cao năng lượng, đồ uống bổ sung sinh dưỡng. Những bữa ăn giàu calo chắc chắn không giúp họ khỏi bệnh hay khỏi hội chứng suy mòn sức khỏe. Tuy nhiên, các bữa ăn này có thể giúp làm chậm quá trình suy nhược cơ thể, giảm cảm giác yếu ớt, mệt mỏi.

Kích thích cảm giác thèm ăn cho người bệnh

Bệnh nhân mắc hội chứng suy mòn Cachexia có thể được bác sĩ tư vấn dùng các chất kích thích cảm giác thèm ăn như: Dronabinol, megestrol và glucocorticoids. Thuốc bổ kích thích ăn uống cũng có lợi cho người bệnh. Việc ăn uống ngon miệng, tích cực hơn không chỉ giúp làm chậm quá trình teo cơ hay suy nhược cơ thể mà còn tốt cho sức khỏe tinh thần của người bệnh.

Khuyến khích bệnh nhân tập thể dục nhẹ nhàng

Bệnh nhân nên được khuyến khích tập luyện, dù với bất kỳ hình thức nào. Tập thể dục dù nhẹ nhàng cũng có tác dụng giảm mệt mỏi, cải thiện chức năng cơ thể và góp phần duy trì, xây dựng khối cơ.

Người bị suy mòn sức khỏe nếu không được can thiệp điều trị kịp thời sẽ có thể bị rút ngắn tuổi thọ. Tình trạng teo cơ ở hội chứng này có thể đẩy nhanh tốc độ tử vong ở người bệnh. Theo các nghiên cứu, Cachexia có thể gây ra các biến chứng như: Giảm miễn dịch, giảm chất lượng cuộc sống, giảm đáp ứng điều trị bệnh có sẵn, không thể sống độc lập, khiến các triệu chứng bệnh mãn tính thêm nặng, suy giảm tuổi thọ.

Hội chứng suy mòn Cachexia được coi là tác dụng phụ hay biến chứng của một tình trạng y tế có sẵn hoặc tiềm ẩn. Vì vậy, để phòng ngừa hội chứng này, các bệnh mãn tính tiềm ẩn hoặc sẵn có cần được kiểm soát. Mỗi chúng ta có thể giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính có thể dẫn đến hội chứng Cachexia bằng lối sống tích cực, chế độ ăn uống khoa học, thói quen thăm khám sức khỏe định kỳ.