Mí mắt: Cấu tạo, chức năng và những bệnh lý thường gặp

Mí mắt có chức năng bảo vệ mắt khỏi các mối nguy hiểm bên ngoài và giữ cho mắt không bị khô. Bài viết này cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về cấu tạo, chức năng và các bệnh lý thường gặp liên quan đến mí mắt.

Mí mắt là gì? Cấu tạo của mí mắt

Mí mắt là lớp da mỏng bảo vệ cho mắt, che chắn mắt khỏi các tác động từ vật thể bên ngoài và ánh sáng, giúp giữ độ ẩm cho mắt và giúp bề mặt mắt được bôi trơn, tránh tình trạng khô mắt xảy ra. Mí mắt có nhiều hình dạng khác nhau, đặc trưng cho từng khu vực và quốc gia. Ở người châu Á, mí mắt được phân thành ba loại: Một mí, mí lót và hai mí, dựa vào sự hiện diện hoặc vị trí của nếp mí.

Mí mắt bao gồm mí trên và mí dưới, gặp nhau ở khóe mắt trong và ngoài. Khoảng hở giữa hai mí mắt được gọi là khe mi. Khi nhắm mắt, hai mí sẽ che phủ hoàn toàn mặt trước của nhãn cầu. Cấu tạo mí mắt bao gồm:

• Da mí mắt: Là một lớp da mỏng bao phủ mí mắt giúp bảo vệ mắt khỏi nhiễm trùng, trầy xước hay các rủi ro khác. Lớp da này rất mỏng, không có lớp mỡ bên dưới nên dễ bị sưng và bầm tím nếu bị tác động.
• Kết mạc: Đây là lớp bôi trơn vô hình của mắt, là lớp trong cùng của mí mắt. Kết mạc giúp giữ cho mắt luôn ẩm, giúp nhãn cầu dễ di chuyển hơn.
• Cơ nâng mí mắt: Bao gồm cơ trên và cư dưới có chức năng giúp đóng mở mí mắt (chớp mắt). Các cơ ở mí mắt trên và mí mắt dưới có chức năng hơi khác nhau nhưng tất cả đều có chung một mục đích là di chuyển mí mắt đến vị trí cần thiết để bảo vệ nhãn cầu.
• Sụn mí: Đây là bộ phận quan trọng của mí mắt, bao gồm sụn mí trên và sụn mí dưới, đóng vai trò cấu thành bờ mi trên và bờ mi dưới.
• Tuyến lệ: Nằm ở góc trên ngoài của mắt, tuyến lệ có chức năng sản xuất nước mắt, giúp bảo vệ và giữ ẩm cho mắt.
• Bờ mi: Đây là rìa ngoài của mí mắt, nơi có lông mi và các tuyến bã nhờn. Bờ mi rất quan trọng trong việc bảo vệ mắt khỏi bụi bẩn và ánh sáng mạnh. Các tuyến bờ mi sản xuất dầu tự nhiên, giúp duy trì độ ẩm cho mắt và ổn định lớp màng phim nước mắt.

Chức năng của mí mắt

Mi mắt hoạt động một cách tự nhiên và hiệu quả để bảo vệ và duy trì sức khỏe cho mắt. Khi gặp phải các tác nhân bên ngoài như bụi bẩn hoặc ánh sáng mạnh, mi mắt sẽ phản ứng tự động co lại để hạn chế lượng ánh sáng vào mắt, giúp giảm nguy cơ bị tổn thương. Trong trường hợp gặp phải các tác nhân gây kích ứng mạnh hơn, như chấn thương hoặc chất độc hại, mi mắt sẽ đóng lại để bảo vệ mắt khỏi những tác nhân này.

Mi mắt đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của mắt với nhiều chức năng quan trọng. Đầu tiên, mi mắt là hàng rào bảo vệ mắt khỏi các tác nhân bên ngoài, như bụi bẩn, ánh sáng mạnh và va chạm, giúp duy trì an toàn cho mắt.

Thứ hai, mi mắt giúp giữ ẩm cho mắt, nhờ vào nước mắt được sản xuất bởi tuyến lệ và các chất nhầy từ tuyến bờ mi. Cuối cùng, mi mắt cũng giúp điều chỉnh lượng ánh sáng đi vào mắt; khi gặp ánh sáng mạnh, mi mắt sẽ co lại để hạn chế ánh sáng, từ đó giúp chúng ta nhìn rõ hơn. 

Những bệnh lý về mí mắt thường gặp

Thông thường, mi mắt đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ nhãn cầu. Tuy nhiên, khi mi mắt gặp vấn đề sức khỏe, chức năng này cũng bị ảnh hưởng. Do đó, cần phải tiến hành điều trị để khôi phục sức khỏe cho mi mắt. Dưới đây là những bệnh lý về mi mắt thường gặp:

Lẹo mắt

Lẹo mắt là một ổ sưng cấp tính ở mi mắt, thường do nhiễm khuẩn cục bộ. Hầu hết các trường hợp lẹo đều liên quan đến sự tắc nghẽn và nhiễm trùng của nang lông cùng với các tuyến lân cận. Có hai loại lẹo là lẹo ngoài, xuất hiện ở bờ của lông mi và lẹo trong do hình thành ở một trong các tuyến dầu nhỏ bên trong mí mắt, trong đó lẹo ngoài thường gặp hơn.

Lẹo mắt thường tự khỏi sau vài ngày mà không cần điều trị đặc hiệu. Sau khoảng 4 - 6 ngày, mủ của lẹo sẽ vỡ ra và các triệu chứng như đau, nhức sẽ giảm dần. Tuy nhiên, nếu lẹo mắt to không có dấu hiệu thuyên giảm sau một tuần, gây khó khăn trong việc nhìn, tiết nhiều nước mắt, cảm thấy đau hoặc khó chịu, người bệnh nên đi khám bác sĩ để được điều trị kịp thời.

Viêm bờ mi mắt

Viêm bờ mi mắt là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở khu vực bờ mi, gây triệu chứng sưng, đỏ, đau và ngứa ngáy. Viêm bờ mi có thể do vi khuẩn, nấm hoặc ký sinh trùng gây ra. Mặc dù không ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực, nhưng đây là một bệnh mạn tính có thể làm giảm chất lượng cuộc sống, vì vậy cần phải được điều trị kịp thời bằng thuốc để ngăn ngừa biến chứng.

Mi quặm

Quặm mi là hiện tượng bờ mi cuộn vào trong, dẫn đến lông mi cọ xát vào nhãn cầu, gây ra đỏ mắt, kích ứng và trầy xước giác mạc. Tình trạng này khiến người mắc cảm thấy khó chịu và đau nhức. Nếu không được điều trị kịp thời, quặm mi có thể làm tăng nguy cơ viêm loét giác mạc, dẫn đến sẹo ở giác mạc. Quặm mi có thể được loại bỏ dễ dàng, nhưng việc xác định và điều trị triệt để nguyên nhân là điều cần thiết. Nếu không, lông mi sẽ tiếp tục mọc ngược vào và gây tổn thương cho mắt.

Sụp mí mắt

Sụp mí mắt là tình trạng bờ mí trên sa xuống thấp hơn vị trí bình thường khi nhìn thẳng. Mí mắt có thể sụp với nhiều mức độ khác nhau, ảnh hưởng đến một bên hoặc cả hai bên, với sự sụp có thể cân xứng hoặc không. Điều này có thể gây khó chịu cho người bệnh khi họ phải cố gắng nâng mí để nhìn rõ.

Mí mắt có cấu tạo và chức năng đa dạng, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì sức khỏe của mắt. Nhận biết và hiểu rõ các bệnh lý thường gặp liên quan đến mí mắt sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe cho đôi mắt. Nếu gặp phải những triệu chứng bất thường, hãy tìm đến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời, đảm bảo đôi mắt luôn khỏe mạnh và sáng đẹp.