Ngộ độc thủy ngân ở nhiệt kế có nguy hiểm không?

Nhiệt kế thủy ngân là một công cụ phổ biến để đo nhiệt độ cơ thể và nó được sử dụng rộng rãi trong các gia đình ở Việt Nam. Một điều quan trọng cần lưu ý là nhiệt kế này được làm từ thủy tinh, do đó rất dễ vỡ. Vậy ngộ độc thủy ngân ở nhiệt kế có nguy hiểm không? Làm thế nào để nhận biết và xử lý tình huống này? Hãy cùng Long Châu tìm hiểu thông tin dưới đây để biết cách tự bảo vệ bản thân.

Thủy ngân bên trong nhiệt kế có gây độc không?

Thủy ngân là một loại kim loại lỏng, không mùi và có màu trắng bạc, có thể bay hơi chậm ở nhiệt độ khoảng 25^oC. Mỗi nhiệt kế thường chứa khoảng 0.61g thủy ngân.

Khi thủy ngân chuyển sang dạng khí, nó trở thành chất độc hại với cơ thể. Thủy ngân trong nhiệt kế thường là thủy ngân nguyên chất, nên độc tính của nó cao hơn. Dạng này ít được hấp thụ qua đường tiêu hóa và da, vì vậy nếu vô tình nuốt phải thủy ngân, người ta không cần quá lo lắng vì nó có thể được đào thải ra khỏi cơ thể một cách an toàn.

Ngộ độc thủy ngân từ nhiệt kế xảy ra khi lượng thủy ngân hấp thụ vào cơ thể vượt quá 4 - 5mmol/lít hoặc trên 1.6 mcg/kg/ngày. Khi người nuốt phải thủy ngân, đặc biệt là khi họ đang mắc bệnh đường tiêu hóa, thì có nguy cơ gây ra ngộ độc thủy ngân cấp tính do lượng thủy ngân hấp thụ vào máu tăng lên.

Nếu người ta hít phải thủy ngân trực tiếp, đặc biệt là trẻ em, thì rất nguy hiểm. Khi nhiệt kế bị vỡ, thủy ngân có thể phát tán vào không khí, tăng nguy cơ hít phải thủy ngân.

Ngộ độc thủy ngân ở nhiệt kế có nguy hiểm không?

Lý do mà việc hít phải hơi thủy ngân trong không khí được cho là rất nguy hiểm là vì nó có thể gây tổn thương cho nhiều cơ quan trong cơ thể. Điều nghiêm trọng hơn là nó còn có thể gây tổn thương cho hệ thần kinh trung ương, răng, cơ quai hàm, và có thể gây khuyết tật cho thai nhi.

Vậy ngộ độc thủy ngân ở nhiệt kế có nguy hiểm không? Nếu bị ngộ độc thủy ngân ở nhiệt kế sẽ có những biểu hiện sau:

• Cảm giác hơi miệng như có mùi kim loại;
• Cảm giác chóng mặt, đau đầu nặng nề, buồn nôn và nôn mửa;
• Cảm thấy toàn thân mệt mỏi;
• Bụng cảm thấy lạnh;
• Bắt đầu ho có đờm và khó thở;
• Da trở nên tái nhợt;
• Răng lợi sưng đỏ, niêm mạc miệng bị tổn thương và xuất huyết;
• Xuất hiện các triệu chứng như mẩn ngứa, viêm da dị ứng (thường xuyên xuất hiện ở đùi, nách, cổ và mặt);
• Khó ngủ;
• Tâm trạng không ổn định, cảm thấy hoảng loạn.

Cách xử lý khi bị ngộ độc thủy ngân ở nhiệt kế

Sơ cứu tại nhà

Nếu xảy ra tình huống không may là nhiệt kế thủy ngân bị vỡ, bạn cần phải ngay lập tức đưa trẻ em ra khỏi khu vực đó, đóng cửa kín để ngăn thủy ngân lan ra bên ngoài, và sau đó tiến hành làm sạch thủy ngân một cách an toàn, cụ thể như sau:

• Khi nhiệt kế thủy ngân vỡ, thủy ngân sẽ chảy ra và tạo thành những hạt nhỏ trên sàn nhà. Để xử lý tình huống này, bạn cần đeo găng tay và dùng băng dính hoặc một miếng thẻ mỏng để thu gom những hạt thủy ngân. Bạn cũng có thể dùng một chai nhựa trống để hút hạt thủy ngân lên.
• Sau khi lau sạch sàn bằng một miếng giẻ ẩm, bạn nên riêng lẻ bỏ những hạt thủy ngân và miếng giẻ vào một túi rồi kín chặt. Đừng đổ thủy ngân vào cống để tránh gây ô nhiễm nguồn nước.
• Không nên dùng máy để hút thủy ngân trong nhiệt kế vì thủy ngân trong đó là dạng nguyên chất. Nếu hút, thủy ngân sẽ bốc hơi nhanh chóng do tạo ra nhiệt. Nếu hít phải, có nguy cơ bị ngộ độc thủy ngân từ nhiệt kế, điều này rất nguy hiểm.
• Nếu tình cờ nuốt phải thủy ngân lỏng, hãy uống nhiều nước và đợi đến khi đến cơ sở y tế để kiểm tra và điều trị.
• Nếu tiếp xúc với thủy ngân qua da, cần rửa sạch vùng da đó bằng xà phòng hoặc nước muối sinh lý và thay quần áo ngay. Quần áo cần phải được ngâm trong nước lạnh và nước xà phòng ở nhiệt độ 70 - 80^oC trong khoảng 20 phút trước khi được rửa bằng nước.
• Cần đảm bảo rằng dụng cụ thu dọn và bọc thủy ngân phải được đóng gói kín trong túi nilon và được đánh dấu bên ngoài để người khác biết để tránh tiếp xúc vô tình và đảm bảo an toàn khi xử lý.

Can thiệp y tế

Hiện tại, chưa có phương pháp nào thích hợp để loại bỏ chất độc thủy ngân từ nhiệt kế tại nhà. Do đó, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, quan trọng nhất là khi có dấu hiệu của ngộ độc, người bệnh cần đến cơ sở y tế ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị để ngăn ngừa các biến chứng tiềm ẩn.

Dựa vào các triệu chứng lâm sàng, tình trạng hô hấp và tuần hoàn cùng với kết quả các xét nghiệm ngộ độc thủy ngân từ nhiệt kế, bác sĩ sẽ đánh giá mức độ nhiễm độc của bệnh nhân để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Làm gì để tránh ngộ độc khi thủy ngân trong nhiệt kế bị vỡ?

Khi nhiệt kế thủy ngân vỡ, thủy ngân sẽ tràn ra và tạo thành những hạt thủy ngân tròn trên mặt đất. Để tránh nguy cơ ngộ độc khi thủy ngân bay hơi, việc quan trọng nhất là nhanh chóng dẫn trẻ em và người thân đến một khu vực an toàn. Sau đó, họ nên thay quần áo, đeo găng tay cao su và khẩu trang y tế trước khi bắt đầu làm sạch thủy ngân.

• Để thu gom thủy ngân, bạn có thể sử dụng que bông ướt hoặc giấy mỏng để lấy thủy ngân ra khỏi bề mặt. Sau đó, đặt các hạt thủy ngân vào một lọ thủy tinh và đậy kín nắp. Khi thu gom thủy ngân, hãy nhẹ nhàng vì nếu cố gắng quá mạnh có thể làm cho các hạt thủy ngân bị nghiền nát, tạo ra những hạt nhỏ khó kiểm soát.
• Nếu có thể, bạn nên sử dụng một chút bột lưu huỳnh vì lưu huỳnh có thể phản ứng với thủy ngân và tạo thành các hợp chất khó bay hơi hơn, giúp giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm. Trong trường hợp không có lưu huỳnh, bạn có thể thay thế bằng lòng đỏ trứng gà, cũng có tác dụng tương tự.
• Khi thu hồi thủy ngân, lọ chứa thủy ngân cần được đậy kín, bọc nhiều lớp nilon, dán băng dính và ghi chú rõ bằng nhãn ở bên ngoài trước khi bỏ vào thùng rác phân loại. Tuyệt đối không nên đổ thủy ngân đã thu hồi xuống cống rãnh vì có thể gây ô nhiễm nguồn nước.
• Quần áo bị dính thủy ngân cần phải loại bỏ, nếu muốn sử dụng lại thì cần giặt kỹ. Có thể ngâm trong nước lạnh trong 30 phút, sau đó ngâm trong nước xà phòng ấm từ 77 - 80 độ trong 30 phút, và sau đó ngâm trong nước nóng hơn chứa hóa chất trong 20 phút. Cuối cùng, xả bằng nước lạnh.
• Đưa trẻ đến các cơ sở y tế để theo dõi và điều trị khi trẻ có dấu hiệu ngộ độc thủy ngân hoặc nuốt phải thủy ngân.

Như vậy, ngộ độc thủy ngân ở nhiệt kế có nguy hiểm không? Câu trả lời là có! Ngộ độc thủy ngân ở nhiệt kế có thể gây hại nặng nề cho sức khỏe. Do đó, khi sử dụng loại nhiệt kế này, cần phải cẩn thận và có kiến thức về cách phòng tránh và xử lý ngộ độc thủy ngân khi cần thiết, nhằm bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình.

Xem thêm:

• Thủy ngân trong nhiệt kế có độc không?
• Hướng dẫn sử dụng nhiệt kế cho trẻ sơ sinh chính xác
• Nhiệt kế kẹp nách là gì? Các loại nhiệt kế kẹp nách phổ biến