Nguyên nhân gây ra tình trạng trẻ bị táo bón nặng

Táo bón nặng là tình trạng khi trẻ gặp khó khăn trong việc đi tiêu, thậm chí không thể đi tiêu trong một thời gian dài, có thể kéo dài đến vài ngày hoặc thậm chí cả tuần. Trong trường hợp này, phân của trẻ thường trở nên cứng và khó điều khiển, gây ra cảm giác đau rát hoặc không thoải mái trong quá trình đi tiêu.

Nguyên nhân gây ra tình trạng trẻ bị táo bón nặng

Táo bón không chỉ là một tình trạng không thoải mái mà còn có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe đáng lo ngại cho trẻ em. Điều này xảy ra khi phân di chuyển chậm trong lòng đại tràng, dẫn đến việc phân bị hấp thu quá nhiều nước, khiến cho phân trở nên khô, cứng, hoặc có hình dạng tròn như phân dê. Đối với trẻ em, dấu hiệu của táo bón có thể là đi tiêu ít hơn mức bình thường. Đối với trẻ sơ sinh, đi tiêu ít hơn 2 lần mỗi ngày, và đối với trẻ đang bú mẹ, ít hơn 3 lần mỗi tuần, còn đối với trẻ lớn, ít hơn 2 lần mỗi tuần, đều được coi là có triệu chứng táo bón.

Tình trạng táo bón ở trẻ em không chỉ gây ra những vấn đề về sức khỏe thể chất mà còn ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ. Việc phải rặn nhiều khi đi tiêu có thể gây ra đau rát, nứt hậu môn, chảy máu hậu môn hoặc sa trực tràng, tạo ra một trải nghiệm không thoải mái và khiến trẻ có thể sợ hãi hoặc ám ảnh về việc đi đại tiện. Những biến chứng này có thể khiến việc đi tiêu của trẻ trở nên khó khăn hơn, làm tăng thêm sự lo lắng và căng thẳng.

Nguyên nhân gây ra tình trạng táo bón ở trẻ em có thể rất đa dạng. Trong số đó, nguyên nhân thực thể, mặc dù hiếm gặp nhưng lại rất nghiêm trọng, chiếm 5% trong số nguyên nhân gây táo bón. Đây thường là do các dị tật bẩm sinh như phình đại tràng (bệnh Hirschsprung), suy giáp (bệnh Myxoedeme), hoặc bệnh Down. Các nguyên nhân khác có thể bao gồm nứt hậu môn, trĩ, co thắt hậu môn, bại liệt, hoặc các vấn đề về cột sống. Đặc biệt, chế độ ăn uống không đúng cũng có thể góp phần vào tình trạng táo bón ở trẻ em, như việc ăn quá nhiều chất đạm, uống ít nước, thiếu chất xơ, hoặc sử dụng các loại thuốc như thuốc giảm ho có codein, thuốc chống động kinh, và thuốc chống co giật. Yếu tố tâm lý cũng có thể góp phần vào tình trạng táo bón, khiến cho trẻ cảm thấy sợ hãi hoặc ngại đi đại tiện.

Cải thiện tình trạng táo bón cho trẻ

Tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể gây ra táo bón ở trẻ em, có những phương pháp xử trí phù hợp để cải thiện vấn đề này. Dưới đây là những nguyên tắc quan trọng mà các bậc cha mẹ nên nắm vững để giúp trẻ tránh khỏi tình trạng táo bón:

Bổ sung nước cho trẻ:

• Trẻ dưới 6 tháng tuổi thường chỉ cần bú mẹ và không cần phải uống nước thêm. Tuy nhiên, nếu bé bị táo bón do chế độ ăn của mẹ thiếu chất xơ, nên bổ sung khoảng 100 – 200 ml nước mỗi ngày.
• Trẻ từ 6 đến 12 tháng tuổi nên uống khoảng 200 – 300 ml nước mỗi ngày.

• Trẻ từ 1 đến 3 tuổi cần uống khoảng 500 – 600 ml nước mỗi ngày.
• Trẻ từ 3 đến 5 tuổi cần uống khoảng 1000 ml nước mỗi ngày.
• Trẻ trên 10 tuổi nên uống lượng nước tương tự như người lớn, từ 1,5 đến 2,2 lít mỗi ngày.

Thực hiện chế độ dinh dưỡng cân đối:

• Bao gồm đầy đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng trong bữa ăn hàng ngày và bổ sung nhiều rau xanh và trái cây.
• Chọn các loại rau có tính nhuận tràng như khoai lang, rau mồng tơi, rau dền, và thêm chúng vào cháo hoặc bát mì cho trẻ.

Tăng cường sử dụng nước rau quả:

• Uống nước rau quả mỗi ngày từ 3 đến 4 lần.
• Khi nấu bột hoặc cháo, thêm rau đã xay nhuyễn vào để tăng lượng chất xơ cho trẻ.

Bổ sung trái cây vào chế độ ăn:

• Bao gồm các loại trái cây như bưởi, chuối, đu đủ, thanh long, cam, quýt vào khẩu phần ăn hàng ngày của trẻ.
• Hạn chế cho trẻ ăn trái cây có vị chát như ổi, hồng xiêm.

Dinh dưỡng phù hợp với lứa tuổi:

• Nếu trẻ bị táo bón do uống sữa bò, hãy pha sữa loãng hơn hoặc thêm nước cháo nấu với rau củ quả từ 5 tháng tuổi trở lên.

Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ:

• Nếu thay đổi chế độ ăn không cải thiện tình trạng táo bón, có thể sử dụng một số loại thuốc như dầu Parafin, magie sunfat, hoặc cốm vi sinh để cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột.
• Thụt tháo là biện pháp cuối cùng và chỉ nên thực hiện theo chỉ định của bác sĩ.

Thúc đẩy nhu động ruột cho trẻ:

• Xoa bụng theo chiều kim đồng hồ từ 3 đến 4 lần mỗi ngày để kích thích nhu động ruột.
• Hình thành thói quen đại tiện đúng giờ, thường là sau bữa ăn.

Chú ý đến vệ sinh và các vấn đề liên quan:

• Rửa sạch hậu môn và sử dụng dung dịch natri bạc 2% nếu trẻ bị nứt hậu môn.

Theo dõi và điều trị các bệnh đi kèm như thiếu máu, còi xương, suy dinh dưỡng để trẻ hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả.

Các biện pháp trên sẽ giúp giảm tình trạng táo bón ở trẻ và cải thiện chất lượng cuộc sống của chúng. Tuy nhiên, nếu trẻ có triệu chứng nặng hoặc không có cải thiện sau khi áp dụng các biện pháp trên, việc tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ là cần thiết để có phương pháp điều trị phù hợp nhất cho trường hợp cụ thể của trẻ. Đồng thời, việc duy trì một chế độ dinh dưỡng lành mạnh và thúc đẩy hoạt động thể chất cũng rất quan trọng trong việc duy trì sức khỏe toàn diện cho trẻ.

Trẻ bị táo bón nặng phải làm sao?

Tình trạng táo bón có thể nặng hoặc nhẹ, và đôi khi trẻ có thể gặp phải tình trạng táo bón kéo dài, đặc biệt khi trẻ bị táo bón nặng, điều này làm nhiều phụ huynh lo lắng và thắc mắc về cách xử trí. Trong trường hợp này, thực hiện thụt tháo cho trẻ thường được coi là biện pháp cuối cùng có thể thực hiện tại nhà. Tuy nhiên, trước khi quyết định thực hiện thụt tháo cho trẻ, bố mẹ cần nắm vững những lưu ý quan trọng sau:

• Chỉ thụt tháo theo hướng dẫn của bác sĩ: Việc thụt tháo cho trẻ cần phải được chỉ định và hướng dẫn cẩn thận bởi bác sĩ chuyên khoa.

• Sử dụng nước ấm kết hợp với Glycerin hoặc mật ong: Lượng nước thụt tháo cần phải phù hợp, khoảng 30 - 40ml đối với trẻ nhỏ dưới 1 tuổi và 100 – 250 ml đối với trẻ từ một tuổi trở lên.
• Thụt tháo một cách cẩn thận: Không nên thụt tháo quá mạnh hoặc quá nhiều lần vì điều này có thể gây tổn thương cho hậu môn của trẻ.
• Tránh lạm dụng thụt tháo: Không nên sử dụng thụt tháo quá thường xuyên hoặc dùng làm biện pháp duy nhất để giải quyết tình trạng táo bón của trẻ, vì điều này có thể gây ra các vấn đề khác như giãn đại tràng sigma và trực tràng, và làm mất phản xạ đại tiện tự nhiên của trẻ.
• Các dấu hiệu cần đưa trẻ đến bác sĩ: Nếu tình trạng táo bón của trẻ kéo dài hơn một tuần mà không có sự cải thiện, hoặc nếu tình trạng táo bón bắt đầu từ khi trẻ mới sinh, hoặc táo bón gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như gầy sút, suy dinh dưỡng, bệnh nôn ói, thì bố mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ ngay lập tức.
• Bổ sung dinh dưỡng cho trẻ: Bố mẹ nên bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ như Selen, Crom, Vitamin B1 và B6, Gừng, chiết xuất quả sơ ri (vitamin C), và đặc biệt là kẽm sinh học để cải thiện vị giác và hỗ trợ hệ miễn dịch của trẻ.

Những lưu ý trên giúp bố mẹ hiểu rõ hơn về việc thụt tháo cho trẻ bị táo bón nặng và giúp giảm thiểu nguy cơ gặp phải các vấn đề sức khỏe khi áp dụng biện pháp này.