Nhận biết chứng rối loạn nhân cách kịch tính

Rối loạn nhân cách kịch tính là một loại rối loạn nhân cách trong đó người bệnh thường có xu hướng thể hiện cảm xúc và hành vi một cách cực kỳ kịch tính và mạnh mẽ để thu hút sự chú ý từ người khác.

Chứng rối loạn nhân cách kịch tính là gì?

Rối loạn nhân cách kịch tính là một dạng rối loạn tâm thần thuộc nhóm B (cảm xúc và bốc đồng) rối loạn nhân cách, có những đặc điểm như sau:

Hình ảnh bản thân bị bóp méo: Những người mắc rối loạn nhân cách kịch tính thường có một cách nhìn không chính xác về bản thân. Họ có thể coi mình là trung tâm của mọi sự chú ý và coi thường hoặc đánh giá cao quá mức khả năng của mình.

Tự trọng phụ thuộc vào sự chấp nhận từ người khác: Họ thường đặt lòng tự trọng của mình dựa vào việc được người khác chú ý, khen ngợi hoặc công nhận. Sự tự tin của họ không được xây dựng từ bên trong mà phụ thuộc hoàn toàn vào sự đánh giá của người khác.

Sự cần thiết cần phải được chú ý đến: Những người này thường có nhu cầu cấp thiết muốn thu hút sự chú ý của người khác và thường sử dụng những hành vi kịch tính hoặc cầu hôn để thu hút sự chú ý và quan tâm.

Biểu hiện cảm xúc kịch tính và thất thường: Họ có thể thường xuyên biểu hiện cảm xúc mạnh mẽ và thất thường, từ sự hạnh phúc tới sự giận dữ và cảm thấy bất an. Tuy nhiên, chỉ khi những đặc điểm này trở nên quá cố định và ảnh hưởng đến chức năng sống hàng ngày của họ hoặc gây ra cảm giác đau khổ thì rối loạn này mới được xác định.

Rối loạn nhân cách kịch tính có thể gây ra những vấn đề trong các mối quan hệ xã hội, nghề nghiệp và cá nhân, và có thể cần sự can thiệp từ các chuyên gia tâm lý để giúp họ hiểu và quản lý các cảm xúc và hành vi của mình một cách hiệu quả hơn.

Nhận biết chứng rối loạn nhân cách kịch tính

Bệnh nhân mắc rối loạn nhân cách kịch tính thường đòi hỏi phải là trung tâm của sự chú ý và thường trải qua cảm giác trầm cảm khi họ không còn được chú ý như mong muốn. Họ thường có tính cách sống động, kịch tính, và nhiệt tình, thường tán tỉnh và quyến rũ người mới quen.

Những bệnh nhân này thường diện đồ và thái độ một cách không thích hợp và thường gây ra sự khiêu khích, không chỉ trong các tình huống không thích hợp mà còn ở nhiều bối cảnh khác nhau như nơi làm việc và trường học. Vì mong muốn tạo dựng ấn tượng với người khác thông qua vẻ ngoài của họ, họ thường quan tâm đến việc tự trang điểm và ăn mặc.

Sự biểu lộ cảm xúc của họ thường không ổn định và bị phóng đại. Họ có xu hướng nói một cách kịch tính, thể hiện quan điểm mạnh mẽ, nhưng thiếu các sự kiện hoặc bằng chứng cụ thể để hỗ trợ ý kiến của họ.

Bệnh nhân với rối loạn nhân cách kịch tính thường dễ bị ảnh hưởng bởi người khác và thị hiếu của thời đại. Họ có xu hướng quá tin tưởng vào những người có thẩm quyền và nghĩ rằng họ có thể giải quyết mọi vấn đề. Họ thường coi mối quan hệ của mình là gần gũi hơn so với thực tế. Họ luôn khao khát sự mới mẻ và dễ dàng chán nản. Vì vậy, họ thường thay đổi công việc và bạn bè của họ một cách thường xuyên. Sự hài lòng của họ thường bị trì hoãn, điều này làm cho họ cảm thấy không thoải mái, và hành động của họ thường được thúc đẩy bởi việc đạt được sự hài lòng ngay lập tức.

Quan hệ tình cảm và tình dục có thể khó khăn đối với bệnh nhân rối loạn nhân cách kịch tính. Mặc dù họ thường không nhận thức được điều này, họ thường đóng vai trò của nạn nhân. Họ có thể cố gắng kiểm soát đối tác của mình thông qua sự quyến rũ hoặc thao túng cảm xúc trong khi trở nên rất phụ thuộc vào họ.

Phương pháp điều trị chứng rối loạn nhân cách kịch tính

Nguyên tắc chung trong điều trị rối loạn nhân cách kịch tính tương tự như nguyên tắc điều trị cho các loại rối loạn nhân cách khác.

Hiệu quả của liệu pháp nhận thức - hành vi và liệu pháp dược lý trong điều trị rối loạn nhân cách kịch tính vẫn chưa được hiểu rõ.

Các phương pháp điều trị tâm lý động, tập trung vào xung đột tiềm ẩn, có thể được áp dụng. Bác sĩ điều trị có thể bắt đầu bằng cách khuyến khích bệnh nhân thay đổi lời nói thành hành động, từ đó, giao tiếp với người khác một cách ít kịch tính hơn. Bác sĩ điều trị cũng có thể giúp bệnh nhân nhận ra rằng hành vi kịch tính của họ không phải là cách thích hợp để thu hút sự chú ý và kiểm soát lòng tự trọng của mình.

Phương pháp tâm lý trị liệu hỗ trợ là một phương pháp khuyến khích, trấn an và không gây áp lực trong việc điều trị chứng rối loạn nhân cách kịch tính.

Mục tiêu của tâm lý trị liệu hỗ trợ:

• Giảm sự căng thẳng về mặt cảm xúc.
• Cải thiện lòng tự trọng.
• Phát triển và rèn luyện các kỹ năng ứng phó.

Tâm lý trị liệu tâm động học:

Tâm lý trị liệu tâm động học hay còn được biết đến là liệu pháp tập trung vào bản thân, nhằm giúp người bệnh nhận ra các động cơ tiềm ẩn dẫn đến hành vi tiêu cực và phát triển những cách lành mạnh hơn để cải thiện và duy trì lòng tự trọng. Mục tiêu khác của phương pháp này bao gồm:

• Giải quyết các xung đột tiềm ẩn và vô thức gây ra hành vi không lành mạnh.
• Khuyến khích hành vi ít kịch tính hơn và phát triển kỹ năng giao tiếp hiệu quả.

Thuốc:

Mặc dù không nên dựa vào thuốc là phương pháp điều trị chính, nhưng người bệnh có thể tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế về việc sử dụng thuốc để giảm các triệu chứng phụ thuộc, như trầm cảm và lo âu, thường đi kèm với các chứng rối loạn nhân cách.

Ứng phó:

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng kết hợp phương pháp chánh niệm có thể giúp giảm các triệu chứng phổ biến đối với những người mắc chứng rối loạn nhân cách kịch tính, bao gồm các phản ứng cảm xúc và tính bốc đồng. Một số phương pháp chánh niệm mà người bệnh có thể thử gồm:

Thiền chánh niệm:

Giảm căng thẳng dựa trên chánh niệm: Bao gồm các buổi hoạt động nhóm hàng tuần và các bài tập chánh niệm hàng ngày tại nhà, bao gồm cả yoga và thiền định.

Một trong những thách thức lớn nhất của chứng rối loạn nhân cách kịch tính là nhận ra vấn đề. Mặc dù một số cơ chế ứng phó đã giúp người bệnh tồn tại, nhưng họ có thể hình thành các cách sống lành mạnh hơn và quản lý căng thẳng tốt hơn khi trưởng thành.

Sự biến động liên tục trong cảm xúc do nhu cầu được người khác công nhận và trấn an có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Nếu có các dấu hiệu và triệu chứng của chứng rối loạn nhân cách kịch tính, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia y tế và hỗ trợ từ gia đình và bạn bè. Điều này giúp người bệnh phát triển lòng tự tin và cải thiện mối quan hệ xã hội.

Xem thêm:

• Nhận biết chứng rối loạn hỗn hợp lo âu và trầm cảm
• Rối loạn hoang tưởng gây hệ lụy gì?