Phác đồ điều trị viêm dạ dày mạn tính và cách phòng ngừa

Viêm dạ dày mạn tính là một trong những căn bệnh dai dẳng và nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Đừng bỏ lỡ bài viết này nếu bạn quan tâm đến nguyên nhân, triệu chứng, phác đồ điều trị viêm dạ dày mạn tính và biện pháp phòng ngừa bệnh này.

Tổng quan về viêm dạ dày

Hầu hết mọi người hiểu viêm dạ dày là cảm giác khó chịu ở dạ dày sau khi ăn, đôi khi kèm theo buồn nôn hoặc nôn mửa. Một số người cũng cho rằng viêm dạ dày cũng giống như chứng khó tiêu. Nói một cách chính xác, viêm dạ dày là một thuật ngữ y học đặc biệt. Khi bác sĩ kiểm tra mô dạ dày và phát hiện niêm mạc dạ dày bị tổn thương hoặc bị viêm thì sẽ chẩn đoán đó là viêm dạ dày.

Theo mức độ khởi phát lâm sàng, bệnh thường có thể được chia thành hai loại chính:

• Viêm dạ dày cấp tính: Bệnh đặc trưng bởi sự ăn mòn nhiều lần ở niêm mạc dạ dày thường đi kèm với chảy máu niêm mạc dạ dày và có thể kèm theo sự hình thành các vết loét nông thoáng qua.
• Viêm dạ dày mạn tính: Bệnh được chia thành hai loại là viêm dạ dày không teo và viêm dạ dày teo.

Nguyên nhân gây viêm dạ dày mạn tính

Trước khi tìm hiểu phác đồ điều trị viêm dạ dày mạn tính thì chúng ta cần biết nguyên nhân gây viêm dạ dày mạn tính là gì?

Yếu tố sinh học

Vi khuẩn gây bệnh viêm dạ dày mạn tính chính là Helicobacter pylori (HP), và hơn 90% bệnh nhân viêm dạ dày mạn tính bị nhiễm HP.

Yếu tố miễn dịch

Sự khởi phát của một số bệnh viêm dạ dày mạn tính có liên quan đến yếu tố miễn dịch và có thể phát hiện được kháng thể tế bào thành trong huyết thanh của bệnh nhân.

Yếu tố vật lý

Sự kích thích lâu dài của niêm mạc dạ dày bởi các yếu như thức ăn lạnh hoặc quá nóng, thức ăn thô, trà đặc, cà phê đậm, rượu mạnh và thức ăn cay có thể gây tổn thương nhiều lần cho niêm mạc dạ dày và gây viêm dạ dày mạn tính.

Yếu tố hóa học

Hút thuốc là một trong những nguyên nhân gây viêm dạ dày mạn tính. Chất nicotine trong thuốc lá có thể ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu của niêm mạc dạ dày, làm rối loạn chức năng của cơ thắt môn vị, gây trào ngược dịch mật. Sử dụng lâu dài các thuốc chống viêm không steroid có thể làm hỏng hàng rào bảo vệ niêm mạc dạ dày.

Triệu chứng của viêm dạ dày mạn tính

Các triệu chứng của viêm dạ dày khác nhau ở mỗi người và các triệu chứng của các loại viêm dạ dày khác nhau cũng khác nhau. Dưới đây là một số triệu chứng viêm dạ dày phổ biến:

• Đau hoặc khó chịu ở vùng bụng trên: Hầu hết các cơn đau bụng trên đều không đều và không liên quan gì đến chế độ ăn uống. Cơn đau thường là đau lan tỏa vùng bụng trên, đau âm ỉ, đau chướng bụng,...
• Bụng trên đầy hơi và cảm giác no sớm: Một số bệnh nhân sẽ cảm thấy chướng bụng, đặc biệt là sau bữa ăn, kèm theo cảm giác no rõ rệt. Nguyên nhân thường là do thức ăn bị giữ lại trong dạ dày, làm chậm quá trình làm rỗng và khó tiêu.
• Ợ hơi, trào ngược axit và buồn nôn: Lượng khí trong dạ dày tăng lên và được thải ra ngoài qua thực quản, tạm thời làm giảm cảm giác đầy bụng trên. Trào ngược axit là do sự tiết axit dạ dày tăng lên. Kèm theo đó là các triệu chứng khác như khô miệng, hôi miệng.
• Những bệnh nhân khác bị viêm dạ dày teo nặng có thể bị sụt cân, viêm lưỡi và tiêu chảy; bệnh nhân bị viêm dạ dày tự miễn có thể kèm theo thiếu máu.
• Một số bệnh nhân có thể bị teo tuyến niêm mạc dạ dày và dị sản ở giai đoạn sau, tiếp theo là tân sinh nội mô, có liên quan chặt chẽ đến ung thư dạ dày.

Các triệu chứng của viêm dạ dày có thể tương tự như các bệnh khác. Nếu xảy ra các triệu chứng trên, nên đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Phác đồ điều trị viêm dạ dày mạn tính

Mục tiêu của điều trị viêm dạ dày mạn tính là loại bỏ nguyên nhân, giảm triệu chứng, cải thiện mô học niêm mạc dạ dày, cải thiện chất lượng cuộc sống và ngăn ngừa tái phát và biến chứng.

Phác đồ điều trị viêm dạ dày mạn tính bằng thuốc

Cơ sở điều trị viêm dạ dày mạn tính là điều trị theo nguyên nhân, biểu hiện lâm sàng của bệnh nhân và tăng khả năng bảo vệ niêm mạc và thúc đẩy quá trình chữa lành niêm mạc bị tổn thương.

Điều trị nguyên nhân

• Viêm dạ dày mạn tính do HP dương tính: Nếu phát hiện Helicobacter pylori dương tính thì nên dùng kháng sinh diệt trừ HP. Phác đồ điều trị diệt trừ được khuyến cáo hiện nay là phác đồ ba thuốc hoặc bốn thuốc có bismuth.
• Viêm dạ dày mạn tính kèm trào ngược dịch mật: Điều trị bằng thuốc tăng nhu động và/hoặc các chất bảo vệ niêm mạc dạ dày liên kết với axit mật.
• Viêm dạ dày mạn tính do thuốc: Đánh giá xem bệnh nhân có thể dừng các loại thuốc liên quan hay không dựa trên mục đích điều trị của thuốc. PPI là thuốc được lựa chọn để ngăn ngừa và điều trị tổn thương đường tiêu hóa liên quan đến NSAID.

Điều trị triệu chứng

• Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày: Bismuth subcitrate, sucralfate, gel nhôm hydroxit,...
• Thuốc kháng axit dạ dày: Natri bicarbonate, nhôm hydroxit, thuốc đối kháng thụ thể H2, thuốc ức chế bơm proton (PPI) có thể là giảm axit, giảm cảm giác nóng rát ở vùng bụng trên hoặc đau bụng trên.
• Thuốc giảm đau: Nếu bệnh nhân bị đau và cần dùng thuốc giảm đau, hãy thử sử dụng các loại thuốc giảm đau như acetaminophen (paracetamol) thay vì thuốc chống viêm không steroid.
• Thuốc hỗ trợ tiêu hóa: Các triệu chứng khó tiêu có thể được cải thiện bằng cách sử dụng các chế phẩm enzym tiêu hóa, chẳng hạn như hợp chất pancreatin, chế phẩm pepsin và chế phẩm sinh học.

Phác đồ điều trị viêm dạ dày mạn tính bằng phẫu thuật

Khi viêm dạ dày teo mạn tính đi kèm với chứng loạn sản nghiêm trọng, có thể xem xét điều trị nội soi hoặc điều trị bằng phẫu thuật bằng phương pháp nội soi dạ dày. Phương pháp này là phương pháp điều trị xâm lấn tối thiểu, các tổn thương được loại bỏ dần dần bằng phương pháp nội soi dạ dày.

Phòng ngừa viêm dạ dày mạn tính quan trọng hơn điều trị

Việc nuôi dưỡng dạ dày là rất quan trọng, nếu chỉ tuân thủ phác đồ điều trị viêm dạ dày mạn tính bằng thuốc mà không thay đổi thói quen ăn uống thì bệnh viêm dạ dày mạn tính có thể không bao giờ khỏi được. Chìa khóa để ngăn chặn và phòng ngừa viêm dạ dày mạn tính tái phát là tránh các yếu tố gây kích ứng niêm mạc dạ dày. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến để ngăn ngừa viêm dạ dày:

• Bệnh nhân viêm dạ dày mạn tính nên chú ý đến thói quen ăn uống của mình, ăn nhiều thực phẩm dễ tiêu hóa bằng cách sử dụng các phương pháp nấu nướng như hấp, luộc, om, hầm để thức ăn mềm. Chọn rau, trái cây tươi để thúc đẩy quá trình hấp thu sắt. Bạn nên ăn ít thực phẩm gây kích ứng như thực phẩm quá chua và cay, thực phẩm sống, đồ lạnh, khó tiêu. Nên tránh hút thuốc và uống rượu.
• Xây dựng thói quen làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, ăn 3 bữa đúng giờ, không ăn quá no, không nhịn đói lâu ngày, không thức khuya và giữ ấm bụng.
• Giữ tâm trạng vui vẻ. Nếu bạn bị căng thẳng, trầm cảm về mặt tinh thần trong thời gian dài rất dễ gây ra rối loạn chức năng hệ thần kinh, từ đó dẫn đến rối loạn chức năng đường tiêu hóa, thiếu máu cục bộ niêm mạc, rối loạn vận động và bài tiết dẫn đến các bệnh về đường tiêu hóa khác nhau.

Tóm lại, bên cạnh việc dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ thì việc ngăn ngừa bệnh viêm dạ dày có thể bắt đầu từ cuộc sống hàng ngày. Chỉ bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa toàn diện, chúng ta mới có thể ngăn ngừa hiệu quả sự xuất hiện của bệnh viêm dạ dày.