Tốt nghiệp đại học Khoa Dược. Có kinh nghiệm hơn 10 năm trong lĩnh vực Dược phẩm, tư vấn thuốc và thực phẩm chức năng. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Mặc định
Lớn hơn
Nôn trớ và trào ngược đều là những hiện tượng liên quan đến hệ tiêu hóa, gây khó chịu cho người bệnh, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Tuy nhiên, chúng có sự khác biệt rõ rệt về nguyên nhân cũng như triệu chứng. Nôn trớ là hiện tượng thức ăn và dịch vị từ dạ dày trào ngược ra ngoài qua miệng, trong khi đó trào ngược dạ dày thực quản (GERD) xảy ra khi axit dạ dày lên thực quản gây cảm giác bỏng rát. Việc phân biệt nôn trớ và trào ngược giúp bạn có thể áp dụng phương pháp điều trị hiệu quả và đúng cách.
Nôn trớ và trào ngược là hai vấn đề tiêu hóa phổ biến, nhưng đôi khi bị nhầm lẫn với nhau. Tuy cả hai đều liên quan đến việc thức ăn hoặc dịch vị từ dạ dày thoát ra ngoài, nhưng chúng có nguyên nhân và biểu hiện khác nhau. Phân biệt nôn trớ và trào ngược sẽ giúp bạn xử lý các triệu chứng một cách chính xác và cải thiện sức khỏe.
Nôn trớ thường xảy ra sau khi ăn và có thể gây cảm giác khó chịu, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ. Tình trạng này không kéo dài và thường chỉ là một phản ứng tự nhiên của cơ thể khi dạ dày chứa thức ăn quá nhiều hoặc quá đầy. Đối với trẻ em, nôn trớ có thể là một phần của quá trình phát triển hệ tiêu hóa, do đó cha mẹ không cần quá lo lắng trừ khi nó trở thành vấn đề thường xuyên hoặc có sự thay đổi bất thường về số lượng hoặc tần suất.
Mặc dù nôn trớ có thể khiến trẻ cảm thấy khó chịu, nhưng thông thường nó không gây hại và sẽ tự hết khi hệ tiêu hóa của trẻ dần trưởng thành. Tuy nhiên, nếu trẻ gặp phải nôn trớ kèm theo các triệu chứng khác như sốt, quấy khóc kéo dài, hoặc mất nước, thì cần được kiểm tra y tế.
Ngược lại, trào ngược dạ dày thực quản (GERD) không chỉ đơn giản là một cảm giác khó chịu mà còn có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng và kéo dài hơn. Một trong những triệu chứng đặc trưng của GERD là cảm giác nóng rát ở ngực, khiến người bệnh cảm thấy khó chịu và không thể tập trung vào công việc hay các hoạt động thường ngày. Cảm giác này thường xuất hiện sau khi ăn hoặc khi nằm xuống, vì lúc này cơ vòng giữa dạ dày và thực quản dễ bị giãn mở, tạo điều kiện cho dịch vị trào ngược lên.
Nếu không được điều trị, trào ngược dạ dày thực quản có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm loét thực quản, hẹp thực quản hoặc thậm chí là các vấn đề hô hấp như viêm phổi do thức ăn và axit dạ dày xâm nhập vào đường hô hấp. Các tác động này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và yêu cầu điều trị y tế lâu dài để kiểm soát tình trạng bệnh.
Sau khi đã nắm được triệu chứng của nôn trớ và trào ngược, vậy làm sao phân biệt nôn trớ và trào ngược?
Nôn trớ là một phản xạ tự nhiên của cơ thể, đặc biệt phổ biến ở trẻ nhỏ, thường xuất hiện trong những tháng đầu đời khi hệ tiêu hóa còn chưa phát triển hoàn thiện. Nôn trớ xảy ra khi thức ăn, dịch vị dạ dày hoặc chất lỏng từ dạ dày bị đẩy lên và thoát ra ngoài qua miệng mà không có cảm giác đau đớn hay khó chịu.
Ở trẻ nhỏ, nôn trớ có thể xảy ra sau khi bú hoặc ăn, do cơ vòng giữa thực quản và dạ dày chưa hoàn thiện và dễ bị giãn. Tuy nhiên, hiện tượng này thường tự hết khi trẻ lớn lên, cơ thể phát triển và hệ tiêu hóa trưởng thành. Các bậc phụ huynh thường không cần lo lắng nếu tình trạng nôn trớ không đi kèm với các triệu chứng nghiêm trọng.
Trong khi đó, trào ngược dạ dày thực quản (GERD) lại là một tình trạng bệnh lý có thể kéo dài và tái đi tái lại. Đây là tình trạng khi cơ vòng giữa thực quản và dạ dày không đóng kín đúng cách, khiến dịch vị và axit dạ dày trào ngược lên thực quản. Trào ngược dạ dày thực quản không chỉ gây cảm giác khó chịu mà còn có thể dẫn đến các triệu chứng nghiêm trọng hơn như ợ chua, đau ngực, cảm giác nóng rát ở vùng thượng vị hoặc ho khan kéo dài.
Trào ngược có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi, từ trẻ em đến người lớn và nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến những biến chứng tại hệ tiêu hóa hoặc các vấn đề hô hấp. Trái ngược với nôn trớ, GERD là một tình trạng cần sự can thiệp y tế để điều trị và kiểm soát.
Sau khi đã phân biệt phân biệt nôn trớ và trào ngược, việc hiểu rõ nguyên nhân cũng như các yếu tố nguy cơ dẫn tới các triệu chứng này cũng là những thông tin vô cùng hữu ích. Nôn trớ thường xảy ra ở trẻ nhỏ do hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, đặc biệt trong những tháng đầu đời. Nôn trớ cũng có thể xuất hiện khi trẻ ăn quá no hoặc ăn nhanh, khiến dạ dày quá tải. Tình trạng này thường giảm dần khi trẻ lớn lên và hệ tiêu hóa phát triển.
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) có nguyên nhân phức tạp hơn và liên quan đến các yếu tố như thừa cân, chế độ ăn uống không lành mạnh (thực phẩm cay nóng, dầu mỡ, cồn, cafein) và yếu tố di truyền. Thừa cân tạo áp lực lên dạ dày, dễ gây trào ngược. Thực phẩm kích thích làm giãn cơ vòng thực quản, tạo điều kiện cho axit dạ dày trào ngược lên thực quản. Nếu có người thân trong gia đình mắc GERD, nguy cơ phát triển bệnh này ở thế hệ sau cao hơn.
Nôn trớ ở trẻ nhỏ thường không cần điều trị y tế nghiêm trọng vì đây là hiện tượng tự nhiên, phần lớn sẽ tự hết khi trẻ lớn lên và hệ tiêu hóa phát triển hoàn thiện. Tuy nhiên, để kiểm soát tình trạng này và giảm bớt sự khó chịu cho trẻ, phụ huynh có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản.
Đầu tiên, việc thay đổi chế độ ăn uống của trẻ, chẳng hạn như cho trẻ ăn ít hơn mỗi lần, nhưng ăn thường xuyên hơn, sẽ giúp giảm áp lực lên dạ dày và giảm nguy cơ nôn trớ. Thêm vào đó, sau khi ăn, cha mẹ nên giữ cho trẻ ở tư thế thẳng đứng trong khoảng 30 phút để giúp thức ăn tiêu hóa dễ dàng hơn và hạn chế hiện tượng trào ngược.
Việc theo dõi sức khỏe của trẻ cũng rất quan trọng, nếu tình trạng nôn trớ kéo dài hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng như mất nước hoặc đau bụng, phụ huynh nên đưa trẻ đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Đối với trào ngược dạ dày thực quản (GERD), điều trị sẽ phức tạp hơn và thường bao gồm việc sử dụng thuốc giảm axit để kiểm soát mức độ axit trong dạ dày, giúp giảm tình trạng trào ngược và giảm các triệu chứng. Các loại thuốc phổ biến bao gồm thuốc ức chế bơm proton (PPI) và thuốc kháng histamine H2, giúp giảm tiết axit dạ dày.
Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc chỉ là một phần trong quá trình điều trị. Để điều trị GERD hiệu quả, người bệnh cũng cần phải thay đổi lối sống, đặc biệt là nên có chế độ ăn uống khoa học. Việc tránh các thực phẩm kích thích như đồ ăn cay, thức uống có cồn, hoặc các loại đồ uống có ga là rất cần thiết.
Ngoài ra, người bệnh cũng nên tránh ăn quá no hoặc nằm ngay sau bữa ăn, vì điều này có thể làm tăng nguy cơ trào ngược. Thói quen duy trì cân nặng khỏe mạnh và tập thể dục đều đặn cũng góp phần quan trọng trong việc phòng ngừa và kiểm soát GERD.
Trên đây là cách phân biệt nôn trớ và trào ngược cùng những thông tin liên quan. Hy vọng bạn đọc đã tìm được cho mình thông tin hữu ích.
Dược sĩ Đại họcNguyễn Thị Hồng Nhung
Tốt nghiệp đại học Khoa Dược. Có kinh nghiệm hơn 10 năm trong lĩnh vực Dược phẩm, tư vấn thuốc và thực phẩm chức năng. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.