Phù phổi: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Triệu chứng phù phổi có thể xuất hiện đột ngột hoặc tiến triển theo thời gian. Điều trị phù phổi tùy thuộc vào nguyên nhân nhưng thường cần bổ sung oxy và thuốc. Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị phù phổi cấp được chúng tôi trình bày trong bài viết dưới đây.

Nguyên nhân gây phù phổi

Phù phổi là sự tích tụ bất thường của “chất lỏng trong phổi”. Chất lỏng tích tụ trong phổi có thể dẫn đến khó thở, ho ra bọt và chất nhầy lỏng, thở khò khè, tức ngực và khó thở. Phù phổi có thể đe dọa tính mạng và cần được điều trị y tế ngay lập tức.

Nguyên nhân gây phù phổi có thể được chia thành hai nhóm: Do tim và không do tim.

Phù phổi do tim

Phù phổi do tim có nghĩa là chất lỏng tích tụ trong phổi của bạn do vấn đề về tim. Nguyên nhân phổ biến nhất của phù phổi do tim là suy tim sung huyết. Khi tim trái ngừng bơm máu bình thường, máu sẽ chảy ngược vào các mạch máu trong phổi. Khi áp lực trong mạch máu tăng lên, chất lỏng sẽ bị đẩy vào các phế nang trong phổi. Suy tim sung huyết dẫn đến phù phổi có thể do:

• Bệnh cơ tim;
• Van tim bị hở hoặc thu hẹp;
• Huyết áp cao;
• Loạn nhịp tim;
• Viêm cơ tim;
• Tràn dịch màng ngoài tim.

Phù phổi không do tim

Phù phổi không do tim xảy ra khi các bệnh khác khiến chất dịch tích tụ trong phổi của bạn. Nguyên nhân không phải do lưu lượng máu đến phổi của bạn tăng lên do sự hỗ trợ từ các vấn đề về tim. Thay vào đó, các mạch máu trong phổi của bạn bị viêm hoặc tổn thương, các mạch máu sau đó bị rò rỉ và chất lỏng đi vào các phế nang. Hội chứng suy hô hấp ở người trưởng thành (ARDS) là tên gọi chung khác của chứng phù phổi không do tim. Trong ARDS, viêm là vấn đề chính, với các nguyên nhân bao gồm:

• Viêm phổi;
• Nhiễm trùng huyết;
• Viêm tụy;
• Bệnh gan;
• Thuốc;
• Chảy máu não hoặc phù não;
• Chấn thương phổi liên quan đến truyền máu. Truyền máu có thể gây quá tải dịch trong cơ thể tâm thất trái, dẫn đến phù phổi.

Triệu chứng của phù phổi là gì?

Triệu chứng của phù phổi khá đa dạng và tùy thuộc vào nguyên nhân gây phù phổi. Triệu chứng của phù phổi bao gồm:

• Khó thở hoặc khó thở cực độ, trầm trọng hơn khi hoạt động hoặc khi nằm;
• Cảm giác ngột ngạt trở nên trầm trọng hơn khi nằm xuống;
• Ho đờm có bọt và có thể có máu trong đó;
• Nhịp tim nhanh, không đều, đánh trống ngực;
• Lo lắng, bồn chồn hoặc cảm giác có điều gì đó tồi tệ sắp xảy ra;
• Da lạnh, ẩm ướt;
• Thở khò khè hoặc thở hổn hển;
• Mệt mỏi;
• Sưng ở chân và bàn chân;
• Khò khè.

Làm thế nào để chẩn đoán phù phổi?

Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn có thể bị phù phổi, họ có thể thực hiện kiểm tra thể chất cơ bản và lắng nghe phổi của bạn bằng ống nghe để tìm kiếm:

• Nhịp tim tăng lên;
• Thở nhanh;
• Ran ẩm;
• Tiếng thổi tim.

Bác sĩ cũng có thể tìm kiếm một số dấu hiệu trên cơ thể bạn. Chúng có thể bao gồm:

• Phù ở chân và bụng của bạn;
• Da xanh tím, tái;
• Da lạnh, ẩm ướt.

Bác sĩ có thể thảo luận về các triệu chứng và hỏi về bệnh sử của bạn. Họ có thể yêu cầu xét nghiệm bổ sung nếu họ tin rằng bạn có dịch trong phổi. Các xét nghiệm được sử dụng trong chẩn đoán phù phổi bao gồm:

• Công thức máu toàn bộ;
• Siêu âm tim;
• Chụp X-quang ngực;
• Xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ oxy;
• Điện tâm đồ (ECG) để tìm các vấn đề về nhịp tim hoặc dấu hiệu của cơn đau tim.

Điều trị phù phổi như thế nào?

Phù phổi là một tình trạng nghiêm trọng cần được điều trị nhanh chóng. Bệnh nhân bị phù phổi cần nhập viện, sau đó thực hiện loại bỏ hết dịch ra khỏi phổi bằng liệu pháp oxy và thuốc.

Liệu pháp oxy

Oxy có thể là phương pháp điều trị đầu tiên cho tình trạng này, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng. Bác sĩ sẽ cung cấp oxy thông qua mặt nạ, ống thông mũi... Bác sĩ theo dõi mức oxy, đôi khi có thể cần hỗ trợ thở bằng máy như máy thở cơ học hoặc máy cung cấp áp lực đường thở dương.

Thuốc

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và nguyên nhân gây phù phổi, việc điều trị có thể bao gồm một hoặc nhiều loại thuốc sau:

• Thuốc lợi tiểu: Thuốc lợi tiểu, chẳng hạn như furosemide (Lasix), làm giảm áp lực do chất lỏng dư thừa trong tim và phổi.
• Thuốc huyết áp: Những điều này giúp kiểm soát huyết áp cao hoặc thấp, có thể xảy ra khi bị phù phổi. Ví dụ về các loại thuốc như vậy là nitroglycerin (Nitromist, Nitrostat, những loại khác) và nitroprusside (Nitropress).
• Thuốc tăng co bóp: Loại thuốc này được tiêm qua đường tĩnh mạch cho những người đang nằm viện vì suy tim nặng. Các thuốc này giúp cải thiện chức năng bơm của tim và duy trì huyết áp.
• Morphine: Chất gây nghiện này có thể được dùng bằng đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch để giảm khó thở và lo lắng.

Cách chăm sóc bệnh nhân phù phổi

Dưới đây là một số điều bạn có thể áp dụng khi chăm sóc bệnh nhân bị phù phổi:

• Thay đổi lối sống là một phần quan trọng đối với sức khỏe tim mạch và có thể giúp điều trị một số dạng phù phổi.
• Giữ huyết áp trong tầm kiểm soát. Đối với bệnh cao huyết áp, hãy uống thuốc theo chỉ định và kiểm tra huyết áp thường xuyên.
• Quản lý các tình trạng bệnh khác và giải quyết các tình trạng bệnh lý tiềm ẩn. Ví dụ, kiểm soát lượng glucose nếu bạn mắc bệnh tiểu đường.
• Tránh nguyên nhân gây ra tình trạng phù phổi của bạn. Đừng hút thuốc, việc ngừng hút thuốc luôn là một ý tưởng lành mạnh.
• Ăn ít muối vì muối giúp cơ thể giữ nước. Ở một số người bị tổn thương tâm thất trái, quá nhiều muối có thể gây suy tim sung huyết. Chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp giảm lượng muối bằng cách chỉ ra cách xác định hàm lượng muối trong thực phẩm và tạo ra một chế độ ăn giàu dinh dưỡng, ngon miệng. Nhìn chung, hầu hết mọi người nên tiêu thụ ít hơn 2.300 miligam muối mỗi ngày. Chọn một chế độ ăn uống lành mạnh, một chế độ ăn uống lành mạnh bao gồm nhiều trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt.
• Hạn chế chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, đường bổ sung và natri. Quản lý cân nặng, thậm chí thừa cân một chút cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Nhưng giảm cân dù chỉ một lượng nhỏ cũng có thể làm giảm huyết áp, cholesterol và giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
• Tập thể dục thường xuyên: Người trưởng thành khỏe mạnh nên dành ít nhất 150 phút hoạt động aerobic vừa phải hoặc 75 phút hoạt động aerobic mạnh mỗi tuần hoặc kết hợp cả hai. Nếu bạn không quen tập thể dục, hãy bắt đầu từ từ và tăng cường dần dần.

Phù phổi là một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng. Nếu bị phù phổi cấp tính, bạn cần được điều trị ngay. Tiên lượng của bệnh phù phổi phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng của trường hợp của bạn và tốc độ điều trị của bạn. Với việc điều trị ngay lập tức, cơ hội phục hồi của bạn sẽ cao hơn.