Prolactin cao có gây vô sinh không? Những điều cần biết về hormone này

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu sâu hơn về hormone Prolactin và trả lời cho câu hỏi Prolactin cao có gây vô sinh không. Hy vọng bài viết sẽ cung cấp các thông tin cần thiết cho bạn nhé!

Tổng quan về hormone prolactin

Prolactin, còn được gọi là luteotropic hormone hoặc luteotropin, là một hormone peptide quan trọng được sản xuất bởi thùy trước tuyến yên, nằm ở não bộ. Hormone này có trọng lượng phân tử khoảng 22 - 23 kDa. Prolactin được lưu trữ trong các nang tuyến yên và được giải phóng vào máu khi cần thiết.

Chức năng chính của Prolactin là kích thích sản xuất sữa ở phụ nữ sau khi sinh. Hormone này hoạt động bằng cách liên kết với các thụ thể trên tế bào tuyến vú, kích thích sản xuất các protein sữa như casein và lactose. Ngoài ra, Prolactin còn có một số chức năng khác trong cơ thể, bao gồm:

• Điều hòa chức năng sinh sản: Prolactin giúp ức chế việc rụng trứng và chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ trong khi cho con bú. Ở nam giới, Prolactin tham gia vào quá trình sản xuất tinh trùng.
• Điều hòa hệ miễn dịch: Prolactin có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch bằng cách kích thích hoạt động của các tế bào miễn dịch.
• Điều hòa sự trao đổi chất: Prolactin có thể tham gia vào việc điều hòa lượng đường trong máu và cân nặng cơ thể.
• Ảnh hưởng đến tâm trạng và hành vi: Prolactin có thể đóng vai trò trong việc điều hòa tâm trạng, lo âu và hành vi.

Việc sản xuất Prolactin được điều hòa bởi nhiều yếu tố, bao gồm:

• Dopamine: Dopamine là một chất dẫn truyền thần kinh hoạt động như chất ức chế Prolactin. Nồng độ dopamine cao sẽ ức chế việc sản xuất Prolactin, trong khi nồng độ dopamine thấp sẽ kích thích sản xuất Prolactin.
• Estrogen: Estrogen là một hormone thúc đẩy sản xuất Prolactin. Nồng độ estrogen cao sẽ kích thích việc sản xuất Prolactin, trong khi nồng độ estrogen thấp sẽ ức chế sản xuất Prolactin.
• Thyrotropin-releasing hormone (TRH): TRH là một hormone kích thích sản xuất Prolactin. TRH hoạt động bằng cách liên kết với các thụ thể trên thùy trước tuyến yên.

Tình trạng nồng độ hormone Prolactin tăng cao

Tăng Prolactin máu là tình trạng nồng độ hormone Prolactin trong máu cao hơn mức bình thường. Nồng độ Prolactin trong cơ thể thay đổi tùy thuộc vào giới tính, độ tuổi và các yếu tố khác. Nồng độ Prolactin thường cao hơn ở phụ nữ mang thai và cho con bú.

Nồng độ Prolactin bình thường:

• Phụ nữ không mang thai: 5 - 25 ng/mL;
• Phụ nữ mang thai: 10 - 200 ng/mL;
• Nam giới: 5 - 15 ng/mL.

Nguyên nhân và các yếu tố dẫn đến nồng độ Prolactin tăng cao

Nồng độ Prolactin cao có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

Nguyên nhân sinh lý

• Phụ nữ mang thai và cho con bú: Nồng độ Prolactin tăng cao trong thai kỳ để kích thích sản xuất sữa mẹ. Sau khi sinh, nồng độ Prolactin sẽ giảm dần nhưng có thể vẫn cao hơn mức bình thường trong vài tuần.
• Kích thích núm vú: Việc kích thích núm vú, bao gồm cả quan hệ tình dục, có thể làm tăng Prolactin tạm thời.
• Căng thẳng: Căng thẳng có thể kích thích tuyến yên sản xuất Prolactin.
• Ngủ: Nồng độ Prolactin cao nhất vào buổi sáng và thấp nhất vào buổi tối.
• Chế độ ăn uống: Ăn nhiều thịt có thể làm tăng Prolactin tạm thời.

Nguyên nhân bệnh lý

• U tuyến yên: U tuyến yên, đặc biệt là u tuyến yên nhỏ, là nguyên nhân phổ biến nhất gây tăng Prolactin. U tuyến yên là khối u lành tính phát triển trên tuyến yên, nằm ở não. U tuyến yên có thể sản xuất ra quá nhiều Prolactin.
• Rối loạn trục hạ đồi - tuyến yên: Trục hạ đồi - tuyến yên là hệ thống kiểm soát việc sản xuất Prolactin. Rối loạn trục này có thể dẫn đến tăng Prolactin.
• Suy giáp: Suy giáp có thể làm giảm khả năng bài tiết Prolactin của cơ thể, dẫn đến tăng Prolactin trong máu.
• Bệnh gan và thận: Bệnh gan và thận có thể ảnh hưởng đến khả năng bài tiết Prolactin, dẫn đến tăng Prolactin trong máu.
• Một số bệnh lý khác: Một số bệnh lý khác như xơ gan, suy thận mạn, tổn thương tủy sống cũng có thể dẫn đến tăng Prolactin.

Nguyên nhân do thuốc

Một số loại thuốc có thể làm tăng Prolactin, bao gồm thuốc chống loạn thần, thuốc hạ huyết áp, thuốc an thần và thuốc giảm đau.

Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng có thể ảnh hưởng đến nồng độ Prolactin, bao gồm:

• Tuổi tác: Nồng độ Prolactin có thể giảm theo độ tuổi.
• Giới tính: Nam giới thường có nồng độ Prolactin thấp hơn nữ giới.
• Cân nặng: Người béo phì có thể có nồng độ Prolactin cao hơn người bình thường.

Nếu bạn lo lắng về nồng độ Prolactin của mình, bạn nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị thích hợp.

Dấu hiệu của nồng độ Prolactin cao

Dấu hiệu của nồng độ Prolactin cao có thể khác nhau ở mỗi người, tùy thuộc vào giới tính và mức độ tăng Prolactin. Tuy nhiên, một số dấu hiệu phổ biến bao gồm:

Ở phụ nữ

• Rối loạn kinh nguyệt: Kinh nguyệt không đều, chu kỳ kinh kéo dài hoặc ngắn hơn bình thường. Vô kinh (không có kinh nguyệt trong 3 tháng hoặc hơn). Kinh ra nhiều hoặc ít hơn bình thường.
• Tiết sữa khi không mang thai hoặc cho con bú (galactorrhea): Có thể tiết sữa từ một hoặc cả hai vú. Sữa có thể trong, trắng đục hoặc vàng. Có thể chảy sữa tự nhiên hoặc cần bóp vú mới ra.
• Các triệu chứng khác: Đau đầu, mụn trứng cá, rụng tóc, giảm ham muốn tình dục, khô âm đạo, buồn nôn, nôn, mệt mỏi, lo lắng, trầm cảm.

Ở nam giới

• Giảm ham muốn tình dục;
• Rối loạn cương dương;
• Giảm số lượng và chất lượng tinh trùng;
• Vú to;
• Tiết sữa từ vú;
• Mệt mỏi;
• Giảm khối cơ.

Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người có nồng độ Prolactin cao đều có các triệu chứng này. Một số người có thể không có bất kỳ triệu chứng nào. Nếu có dấu hiệu nào kể trên, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và điều trị phù hợp.

Prolactin cao có gây vô sinh không?

Prolactin cao có gây vô sinh không? Prolactin cao có thể gây vô sinh, đặc biệt ở phụ nữ. Nồng độ Prolactin cao ảnh hưởng đến chức năng buồng trứng, dẫn đến rối loạn rụng trứng, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, vô kinh, giảm sản xuất estrogen và progesterone, dẫn đến thiếu hụt 2 hormone này, làm ảnh hưởng đến khả năng làm tổ của trứng trong tử cung, gây ra vô sinh. 

Còn đối với nam giới, nồng độ Prolactin cao ảnh hưởng đến chức năng tinh hoàn, dẫn đến giảm sản xuất testosterone, giảm chất lượng tinh trùng, rối loạn cương dương. Ngoài ra, Prolactin cao cũng làm giảm ham muốn tình dục ở cả nam và nữ, ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không phải tất cả phụ nữ hoặc nam giới có nồng độ Prolactin cao đều bị vô sinh. Khả năng sinh sản còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như tuổi tác, sức khỏe tổng thể, chất lượng trứng/tinh trùng,... Việc điều trị Prolactin cao thường giúp cải thiện khả năng sinh sản.

Những biến chứng khác của tăng Prolactin

Nồng độ Prolactin cao có thể gây ra một số biến chứng khác ở cả nam và nữ, nếu không được điều trị kịp thời. Dưới đây là một số biến chứng phổ biến:

• Loãng xương: Prolactin cao có thể làm giảm mật độ khoáng chất trong xương, dẫn đến loãng xương và tăng nguy cơ gãy xương.
• Ung thư vú: Một số nghiên cứu cũng cho thấy Prolactin cao có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú.
• Giảm ham muốn tình dục.
• Rối loạn cương dương.
• Đau đầu.
• Rối loạn thị lực.
• Mệt mỏi.
• Trầm cảm.

Mức độ nghiêm trọng của các biến chứng do nồng độ Prolactin cao gây ra phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm mức độ tăng Prolactin, thời gian tăng Prolactin và tình trạng sức khỏe tổng thể của bạn. Việc điều trị Prolactin cao thường có thể giúp ngăn ngừa hoặc cải thiện các biến chứng trên.

Kiểm soát Prolactin và cải thiện sức khỏe tổng thể

Kiểm soát mức prolactin trong máu là một trong những yếu tố quan trọng để cải thiện sức khỏe tổng thể. Kết hợp điều trị với việc thực hiện các xét nghiệm định kỳ sẽ giúp duy trì sức khỏe tổng thể ở mức tối ưu, đảm bảo chất lượng cuộc sống tốt hơn. Dưới đây là một số phương pháp kiểm soát prolactin và cải thiện sức khỏe tổng thể:

Điều trị bằng thuốc

• Đồng vận dopamine: Đây là loại thuốc thường được sử dụng để điều trị nồng độ Prolactin cao bằng cách giảm sản xuất Prolactin. Các loại đồng vận dopamine phổ biến bao gồm: Bromocriptine (Parlodel), cabergoline (Dostinex), pergolide (Pergonal).
• Thuốc tránh thai: Thuốc tránh thai có chứa estrogen và progestin cũng có thể giúp hạ thấp mức Prolactin ở một số phụ nữ.
• Metformin: Metformin là thuốc thường được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường loại 2. Tuy nhiên, nó cũng có thể giúp hạ thấp Prolactin ở một số phụ nữ, đặc biệt là những phụ nữ béo phì hoặc mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).

Phẫu thuật

Phẫu thuật có thể được thực hiện để loại bỏ u tuyến yên nếu việc dùng thuốc không hiệu quả. Việc phẫu thuật thường được thực hiện qua đường mũi hoặc trán.

Điều trị các bệnh lý khác

Nếu nồng độ Prolactin cao do bệnh lý khác gây ra, việc điều trị bệnh lý đó có thể giúp giảm nồng độ Prolactin. Ví dụ, nếu nồng độ Prolactin cao do suy giáp, việc điều trị thay thế hormone tuyến giáp có thể giúp hạ thấp Prolactin.

Thay đổi lối sống

Một số thay đổi lối sống cũng có thể giúp kiểm soát Prolactin, bao gồm:

• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, protein nạc. Hạn chế ăn thịt đỏ, thực phẩm chế biến sẵn và đồ ngọt.
• Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày một tuần.
• Giảm căng thẳng: Tìm cách để giảm căng thẳng trong cuộc sống, chẳng hạn như yoga, thiền.
• Ngủ đủ giấc: Ngủ 7 - 8 tiếng mỗi đêm.
• Tránh sử dụng các chất kích thích: Hạn chế hoặc tránh sử dụng rượu bia, thuốc lá và ma túy.

Theo dõi sức khỏe

Đi khám bác sĩ thường xuyên để kiểm tra sức khỏe tổng thể và theo dõi nồng độ Prolactin. Hãy nhớ chia sẻ bất kỳ thay đổi nào về sức khỏe hoặc tác dụng phụ của thuốc với bác sĩ.

Trên đây là thông tin trả lời cho câu hỏi liệu Prolactin cao có gây vô sinh không. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để tìm ra phương pháp phù hợp nhất với bạn. Kiên trì thực hiện các biện pháp kiểm soát Prolactin sẽ giúp bạn cải thiện sức khỏe tổng thể và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Xem thêm:

• Các bệnh về máu và cách nhận biết sớm để điều trị
• Prolactin máu thấp cảnh báo điều gì? Có nguy hiểm không?