Rumination Disorder (rối loạn nhai lại): Nhận biết và điều trị

Rumination Disorder là một dạng rối loạn ăn uống có thể gặp phải ở bất kỳ ai, nhưng phổ biến nhất là ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Nếu không có phương pháp điều trị kịp thời, chứng rối loạn nhai lại có thể dẫn đến nhiều biến chứng tâm thần nguy hiểm khác.

Rumination Disorder ở trẻ là gì?

Hiện tượng rối loạn nhai lại (Rumination Disorder) là một dạng rối loạn ăn uống thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Khi trẻ mắc phải hiện tượng nhai lại, phần thức ăn đã tiêu hóa sẽ bị nôn lên và sau đó lại bị nhai lại. Trong hầu hết các trường hợp, trẻ sẽ nuốt phần thức ăn này, nhưng một số trẻ có thể nhổ nó ra. Nếu các biểu hiện của hiện tượng nhai lại xuất hiện hàng ngày và kéo dài ít nhất một tháng mà trước đó trẻ chưa từng mắc phải, trẻ sẽ được chẩn đoán là mắc hiện tượng nhai lại. Các biểu hiện này thường xảy ra trong khi trẻ đang ăn hoặc ngay sau khi ăn.

Mặc dù phổ biến ở trẻ em nhưng Rumination Disorder là tình trạng có thể gặp phải ở cả người lớn và trẻ em.

Triệu chứng của rối loạn nhai lại

Các dấu hiệu của tình trạng rối loạn nhai lại thường bao gồm:

• Hành động nhai lại diễn ra một cách dễ dàng, tự động, không cần cố gắng ợ thức ăn lên;
• Cảm giác giảm đau bụng khi nhai lại thức ăn;
• Cảm giác đầy bụng;
• Hơi thở có mùi hôi;
• Cảm giác buồn nôn;
• Sụt cân không cố ý.

Rối loạn này có thể phát triển ở cả người lớn và trẻ em. Nếu bạn hoặc con bạn có các dấu hiệu của rối loạn nhai lại, hãy đi khám bác sĩ.

Phân biệt Rumination Disorder với các tình trạng khác

Rối loạn nhai lại không phải là một dạng của các rối loạn ăn uống như chứng cuồng ăn, nhưng nó có mối liên kết với những vấn đề này. Theo DSM-V, để chẩn đoán rối loạn nhai lại, các tiêu chí sau cần được đáp ứng:

• Trào ngược thức ăn ít nhất trong một tháng. Thức ăn có thể bị trào ngược ra ngoài, nhai lại hoặc nuốt lại.
• Trào ngược không do vấn đề y tế gây ra, chẳng hạn như các vấn đề về tiêu hóa.
• Trào ngược không liên quan đến các rối loạn ăn uống khác, như chứng chán ăn tâm thần, chứng rối loạn ăn uống vô độ hoặc chứng cuồng ăn.
• Nếu trào ngược xảy ra cùng với các vấn đề trí tuệ hoặc phát triển khác, thì các triệu chứng phải đủ nghiêm trọng để cần hỗ trợ y tế.

Rối loạn nhai lại có sự khác biệt so với triệu chứng của trào ngược axit và GERD:

• Trong trào ngược axit, axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra cảm giác nóng rát ở ngực và có vị chua hoặc đắng.
• Trong rối loạn nhai lại, thức ăn thường được trào ngược ngay sau khi ăn, không gây ra cảm giác chua hoặc đắng.
• Trào ngược axit thường xảy ra vào ban đêm, trong khi rối loạn nhai lại thường xảy ra ngay sau khi ăn.

Các triệu chứng của rối loạn nhai lại không được giảm bớt bằng các phương pháp điều trị cho trào ngược axit và GERD.

Nguyên nhân gây ra chứng rối loạn nhai lại

Nguyên nhân gây ra Rumination Disorder vẫn chưa được các nhà nghiên cứu hiểu rõ hoàn toàn.

Mặc dù việc nôn trớ (hay rối loạn nhai lại ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ) được cho là không chủ ý, những hành động cần thiết để nôn ra có thể là do học được. Ví dụ, một người mắc chứng rối loạn nhai lại có thể không có ý thức về việc học cách thư giãn cơ bụng. Việc co cơ hoành cũng có thể dẫn đến trào ngược. Để hiểu rõ hơn về tình trạng này, cần phải có nhiều nghiên cứu hơn.

Các yếu tố rủi ro

Rối loạn nhai lại có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, nhưng nó thường thấy nhiều nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ em có thiểu năng trí tuệ.

Một số nguồn cho thấy chứng rối loạn nhai lại có khả năng ảnh hưởng đến phụ nữ nhiều hơn, nhưng cần có thêm nghiên cứu để xác nhận điều này.

Các yếu tố khác có thể tăng nguy cơ mắc chứng rối loạn nhai lại ở cả trẻ em và người lớn bao gồm:

• Mắc một căn bệnh cấp tính;
• Mắc các bệnh tâm thần;
• Gặp phải các rối loạn tâm thần;
• Trải qua cuộc phẫu thuật lớn;
• Trải qua các sự kiện căng thẳng trong cuộc sống.

Để xác định cách những yếu tố này đóng vai trò trong việc gây ra chứng rối loạn nhai lại cần phải có nhiều nghiên cứu hơn.

Chẩn đoán rối loạn nhai lại

Bác sĩ sẽ tiến hành thăm hỏi kỹ lưỡng về bệnh sử của bệnh nhân. Qua việc trò chuyện và quan sát hành vi nhai lại, kết hợp với việc thăm khám, bác sĩ có thể đưa ra chẩn đoán.

Để xác định chẩn đoán chính xác hơn, có thể tiến hành một số xét nghiệm. Đo áp lực và nhu động thực quản độ phân giải cao (HRM) hoặc đo kháng trở thực quản có thể được thực hiện để phát hiện tình trạng tăng áp lực trong ổ bụng.

Ngoài ra, các xét nghiệm khác có thể được thực hiện để loại trừ các bệnh lý khác, bao gồm:

• Nội soi thực quản dạ dày tá tràng: Nội soi giúp bác sĩ quan sát cấu trúc của đường tiêu hóa và loại trừ các bệnh lý do tắc nghẽn. Nếu cần, có thể thực hiện sinh thiết để đánh giá thêm thương tổn.
• Nghiệm pháp làm trống dạ dày: Thử nghiệm này giúp xác định thời gian cần thiết để làm trống dạ dày.

Làm thế nào để điều trị chứng rối loạn này?

Trước hết, việc bác sĩ phải xác định chẩn đoán và loại trừ các bệnh lý tương tự là quan trọng. Phụ thuộc vào tuổi tác và khả năng hiểu biết của bệnh nhân, các phương pháp khác nhau sẽ được áp dụng.

Liệu pháp hành vi

Đối với những bệnh nhân không gặp vấn đề về nhận thức, liệu pháp thay đổi thói quen có thể được áp dụng. Bệnh nhân sẽ được hướng dẫn làm thế nào để nhận biết và kiểm soát hành động nhai lại, cũng như làm thế nào để hít thở bằng cơ bụng trong những tình huống đó. Bằng cách này, sự di chuyển của cơ hoành khi hô hấp sẽ ngăn chặn sự co bóp ở bụng và hành động nhai lại.

Phản ứng sinh học

Phản ứng sinh học cũng là một phần quan trọng của liệu pháp hành vi. Bệnh nhân sẽ được hướng dẫn làm thế nào để chống lại hành động nhai lại thông qua các bài tập hít thở.

Đối với trẻ sơ sinh, liệu pháp chủ yếu dựa vào vai trò của cha mẹ. Cha mẹ sẽ được đào tạo và hướng dẫn để giúp trẻ và tạo ra môi trường thuận lợi để cải thiện tình trạng nhai lại.

Điều trị dùng thuốc

Nếu rối loạn nhai lại thường xuyên gây tổn thương cho thực quản, thuốc ức chế bơm Proton có thể được sử dụng. Loại thuốc này giúp làm giảm tiết acid dạ dày, giảm nguy cơ viêm loét thực quản.

Một số bệnh nhân có thể được điều trị bằng thuốc giúp giãn dạ dày sau khi ăn. Phương pháp này có thể hữu ích trong một số trường hợp.

Qua bài viết này của Nhà thuốc Long Châu, có thể thấy Rumination Disorder là hành vi nhai lại thức ăn một cách không tỉnh táo. Nếu không được điều trị, các triệu chứng và biến chứng có thể dẫn đến trầm cảm và các vấn đề tâm lý khác. Khi có bất kỳ nghi ngờ hoặc nhận thấy các dấu hiệu của hành vi nhai lại thức ăn, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức.

Xem thêm:

• Rối loạn tâm thần chia sẻ (Shared psychotic disorder) là gì?
• Các rối loạn sự thích ứng thường gặp và cách nhận biết