Sa trực tràng kiểu túi là gì? Triệu chứng và cách điều trị

Sa trực tràng kiểu túi là bệnh lý thường gặp ở phụ nữ trung niên, nguyên nhân do ảnh hưởng bởi quá trình sinh đẻ hoặc lão hóa. Tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng sẽ khiến người bệnh cảm thấy khó chịu và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày. Vậy nguyên nhân gây bệnh này là gì? Triệu chứng và cách điều trị ra sao?

Tìm hiểu về sa trực tràng kiểu túi

Ở nữ giới, âm đạo và trực tràng được ngăn cách bởi một rào chắn vững chắc của mô xơ, gọi là màng cơ. Khi màng cơ bị suy yếu sẽ tạo ra một túi phình hướng về phía âm đạo. Hiện tượng này trong y khoa gọi là sa trực tràng kiểu túi hay thoát vị thành trực tràng, có tên tiếng Anh là Rectocele.

Sa trực tràng thường xảy ra do tuổi tác, quá trình sinh nở và sự sa nhão của sàn chậu. Theo thống kê, có khoảng 20 - 80% các chị em phụ nữ đến khám tại các cơ sở y tế điều trị bệnh sàn chậu bị sa trực tràng kiểu túi. Khoảng 1% người bệnh xuất hiện triệu chứng táo bón kéo dài do sa trực tràng kiểu túi.

Hiện tượng này thường xảy ra ở hai nhóm đối tượng chính. Nhóm thứ nhất là thiếu nữ trong khoảng từ 16 đến 20 tuổi, chủ yếu bị bệnh do bẩm sinh với các biểu hiện như khó đi đại tiện, thời gian rặn đại tiện kéo dài. Nhóm thứ hai là phụ nữ ở độ tuổi trung niên, đã sinh đẻ qua đường âm đạo nhiều lần.

Nguyên nhân gây ra bệnh sa trực tràng kiểu túi

Theo các chuyên gia, sa trực tràng kiểu túi thường xuất hiện do sự suy yếu của sàn chậu. Nguyên nhân khiến cấu trúc vùng chậu bị suy yếu là do việc cắt bỏ tầng sinh môn khi sinh con qua đường âm đạo hoặc do tác động của tuổi tác.

Trong quá trình sinh nở, phần đầu của thai nhi khi đi qua âm đạo có thể làm tổn thương dây chằng và màng cơ ở vách ngăn giữa trực tràng và âm đạo. Điều sẽ dễ gây ra giãn căng và phình về phía âm đạo.

Ngoài ra, tình trạng táo bón kéo dài, ho mãn tính hay thường xuyên lao động nặng cũng có thể làm suy yếu sàn chậu và nguy cơ khiến bệnh tiến triển cao. Bên cạnh đó, còn có một số yếu tố nguy cơ khác như:

• Di truyền: Một số người có các mô liên kết ở vùng xương chậu bị yếu từ khi mới sinh. Điều này có thể làm tăng khả năng phát triển sa trực tràng kiểu túi sau này.
• Tuổi tác: Càng lớn tuổi, các cơ quan trong cơ thể cũng sẽ ngày càng yếu dần đi. Các cơ ở thành trực tràng cũng không ngoại lệ, chúng cũng sẽ bị suy yếu và dẫn đến tình trạng phình giãn.
• Béo phì: Trọng lượng cơ thể tăng nhanh cũng sẽ gây áp lực lên các mô sàn chậu, làm cho nó yếu dần đi và tăng nguy cơ mắc bệnh.

Biểu hiện triệu chứng của bệnh sa trực tràng kiểu túi

Ở giai đoạn đầu của bệnh, kích thước của khối thoát vị thành trực tràng thường khá nhỏ và có thể không gây ra bất kỳ biểu hiện triệu chứng nào. Tuy nhiên, nếu bệnh tiến triển trong thời gian dài có thể gây ra các triệu chứng như:

• Xuất hiện khối nằm trong âm đạo, có thể nhìn thấy rõ khi đi đại tiện;
• Luôn cảm thấy căng tức ở vùng trực tràng;
• Đi cầu khó khăn, táo bón trong thời gian dài. Người bệnh thường phải rặn mạnh hoặc thậm chí phải dùng tay đè ép vào âm đạo và vùng tầng sinh môn để có thể đi tiêu;
• Luôn có cảm giác đi cầu không hết phân mà vẫn còn bị sót lại trong trực tràng;
• Cảm thấy đau dữ dội và khó chịu khi quan hệ tình dục;
• Trong trường hợp bệnh trở nặng, có thể gây ra chảy máu âm đạo hoặc thậm chí là sa trực tràng ra khỏi cửa âm đạo.

Bên cạnh đó, nhiều chị em phụ nữ bị sa âm đạo có thể cũng gặp tình trạng thoát vị của các cơ quan vùng chậu khác như bàng quang hoặc sa tử cung...

Cách điều trị bệnh sa trực tràng kiểu túi

Dựa trên các triệu chứng và mức độ tiến triển bệnh mà các bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị nội khoa hay phẫu thuật.

Giảm triệu chứng sa trực tràng kiểu túi bằng phương pháp nội khoa

Đối với những trường hợp có kích thước khối sa nhỏ hơn 2cm thường sẽ được chỉ định điều trị nội khoa. Người bệnh sẽ cần điều chỉnh lại lối sống sinh hoạt, chế độ ăn uống và có thể kết hợp sử dụng thuốc để giúp kiểm soát các triệu chứng của bệnh. Cụ thể như sau:

Trong chế độ ăn uống:

• Uống đủ nước, khoảng 2 - 2,5 lít mỗi ngày sẽ giúp thúc đẩy quá trình tiêu hóa thức ăn. Từ đó sẽ làm phân lỏng và dễ đào thải ra ngoài hơn, hạn chế nguy cơ bị táo bón;
• Tăng cường bổ sung chất xơ trong chế độ ăn hàng ngày để làm mềm phân, giảm táo bón và hỗ trợ quá trình đi tiêu thuận lợi hơn. Một số thực phẩm giàu chất xơ có thể là rau xanh, các loại đậu và ngũ cốc nguyên hạt;
• Thực hiện ăn chậm, nhai kỹ để tiêu hóa hiệu quả hơn. Tránh ăn vội vàng hoặc ăn quá no.

Trong sinh hoạt và lối sống hàng ngày:

• Tránh ngồi xổm hoặc đứng quá lâu, vận động hoặc nâng vác vật quá nặng, rặn mạnh khi đi cầu... để làm giảm bớt áp lực lên khung sàn chậu;
• Duy trì thói quen tập luyện thể thao với các bài tập giúp củng cố sức mạnh của sàn chậu, giúp ngăn ngừa nguy cơ khiến bệnh tiến triển nặng hơn;
• Kiểm soát cân nặng ở mức hợp lý thông qua việc duy trì chế độ ăn uống khoa học và luyện tập thể dục thường xuyên;
• Điều trị dứt điểm tình trạng ho mãn tính, hạn chế để bệnh kéo dài hoặc tái phát liên tục.

Ngoài những thay đổi trên, một số trường hợp có thể được bác sĩ chỉ định sử dụng thuốc nhuận tràng để giúp kiểm soát táo bón và cải thiện việc đi tiêu. Tuy nhiên, thuốc này chỉ nên sử dụng trong thời gian ngắn. Bởi, việc dùng trong thời gian dài có thể gây nghiện và nhiều tác dụng phụ có hại cho sức khỏe.

Lưu ý rằng thông tin về thuốc điều trị trên chỉ mang tính tham khảo. Người bệnh cần thăm khám và có sự chỉ định của bác sĩ trước khi dùng. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc về dùng khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

Phẫu thuật điều trị sa trực tràng kiểu túi

Trong trường hợp điều trị nội khoa không đạt hiệu quả như mong muốn hoặc tình trạng bệnh trở nặng, sẽ được chỉ định phẫu thuật. Các bác sĩ có thể tiến hành thực hiện phẫu thuật qua đường hậu môn, ngã âm đạo hoặc qua tầng sinh môn. Mục tiêu của phẫu thuật là sửa chữa những tổn thương ở vùng âm đạo, củng cố màng cơ hoặc cắt bỏ một phần trực tràng dài.

Tỷ lệ thành công của phương pháp phẫu thuật phẫu thuật phụ thuộc vào phương pháp sử dụng:

• Phẫu thuật qua ngã âm đạo: Thường có tỷ lệ thành công từ 60 - 90% và có khoảng 18 - 24% có nguy cơ tái phát bệnh trở lại.
• Phẫu thuật đặt miếng vá: Tỷ lệ người bệnh chữa khỏi bệnh hoàn toàn khá cao, khoảng 93 - 100%.
• Phẫu thuật qua ngã hậu môn: Số người bệnh được điều trị khỏi chiếm khoảng 93 - 100%.

Sau phẫu thuật, người bệnh có thể gặp phải một số biến chứng như chảy máu, nhiễm trùng tại vết mổ, đau kéo dài, dính âm đạo và hẹp trực tràng. Để giảm mức độ rủi ro và cho hiệu quả phục hồi tốt, người bệnh cần phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ về việc nghỉ ngơi, chăm sóc vết thương, chế độ ăn uống và luyện tập hàng ngày.

Sa trực tràng kiểu túi thường gặp ở phụ nữ do ảnh hưởng bởi yếu tố tuổi tác và quá trình sinh nở. Tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng các triệu chứng của bệnh có thể khiến người bệnh cảm thấy khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Vì vậy, nếu thấy có dấu hiệu nghi ngờ, người bệnh hãy đến ngay các đơn vị uy tín để được thăm khám và có hướng điều trị hiệu quả.

Xem thêm: 

• Sa trực tràng ở trẻ em là gì? Có nguy hiểm không?
• Sa trực tràng và trĩ có giống nhau không? Cách phân biệt
• Bệnh sa trực tràng có nguy hiểm không?