Sơ cứu bị bỏng nên làm gì?

Bỏng là một loại tổn thương đối với da hoặc các mô khác của cơ thể do tiếp xúc với nhiệt độ cao, hóa chất, điện, ma sát hoặc bức xạ. Khi da hoặc các mô khác của cơ thể tiếp xúc với các nguồn nhiệt độ cao hoặc các chất gây ảnh hưởng, có thể xảy ra bỏng, gây ra các tổn thương từ nhẹ đến nặng. 

Bỏng là gì?

Bệnh bỏng hay còn gọi là phỏng, là một loại chấn thương phổ biến có thể xảy ra do nhiệt, điện, hóa chất, ma sát hoặc bức xạ. Đây không chỉ là cảm giác nóng rát trên da, mà còn có thể làm hại đến tế bào da xung quanh, gây tổn thương nghiêm trọng.

Da là lớp bảo vệ đầu tiên của cơ thể, và bỏng có thể phá hủy sự bảo vệ này. Mọi loại bỏng, nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt là liên quan đến nhiễm trùng.

Các biến chứng thường gặp của bỏng bao gồm:

Nhiễm trùng: Đây là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của bỏng. Khi da bị tổn thương, vi khuẩn có thể dễ dàng xâm nhập và gây ra nhiễm trùng. Nếu không điều trị kịp thời, nhiễm trùng có thể lan rộng và gây ra vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe.

Sưng phù: Khi bị bỏng, các mô da có thể phản ứng bằng cách phồng lên và gây ra sưng phù. Điều này không chỉ gây đau đớn và không thoải mái mà còn có thể làm giảm khả năng di chuyển và hoạt động của vùng bị tổn thương.

Tổn thương dây thần kinh và mạch máu: Bỏng có thể ảnh hưởng đến dây thần kinh và các mạch máu ở vùng tổn thương, gây ra đau đớn, giảm cảm giác, hoặc thậm chí làm suy giảm sự hoạt động của các cơ bị tổn thương.

Sẹo: Nếu không được điều trị và chăm sóc đúng cách, vết bỏng có thể dẫn đến việc hình thành sẹo. Sẹo có thể gây ra vấn đề về thẩm mỹ và cảm giác tự tin của người bị tổn thương.

Tình trạng tâm lý: Bỏng không chỉ gây ra tổn thương về thể chất mà còn có thể ảnh hưởng đến tâm lý của người bị tổn thương. Sự đau đớn và sự không thoải mái có thể gây ra căng thẳng và lo lắng, đặc biệt là trong quá trình điều trị và phục hồi.

Vì vậy, việc chăm sóc và điều trị bỏng đúng cách là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng và đảm bảo sự phục hồi hoàn toàn của vùng da bị tổn thương.

Sơ cứu bị bỏng nên làm gì?

Khi gặp phải tình trạng bỏng, việc đầu tiên và quan trọng nhất là xử lý vết thương một cách cẩn thận và hiệu quả. Dưới đây là một số biện pháp cơ bản để sơ cứu bị bỏng nên làm gì?

Rửa vết thương với nước lạnh:

• Đầu tiên, bạn cần rửa vùng da bị bỏng dưới vòi nước lạnh trong khoảng 20 phút.
• Rửa nhẹ nhàng giúp làm giảm cơn đau, ngăn ngừa nhiễm trùng, và kích thích quá trình lành vết thương.

Chườm lạnh:

• Sử dụng túi chườm lạnh hoặc tấm khăn ướt để chườm lên vùng da bị bỏng trong khoảng thời gian từ 5 đến 15 phút.
• Tránh sử dụng quá lạnh vì có thể làm tổn thương da hơn và làm chậm quá trình phục hồi.

Bôi thuốc kháng sinh hoặc mỡ kháng nhiễm:

• Khi có các nốt phồng rộp hoặc vỡ, bạn có thể sử dụng thuốc mỡ hoặc kem kháng nhiễm trùng như Bacitracin hoặc Neosporin để ngăn ngừa nhiễm trùng và giảm đau rát.

Sử dụng gel nha đam:

• Nghiên cứu đã chỉ ra rằng nha đam có thể giúp làm dịu vết bỏng và thúc đẩy quá trình lành vết thương.
• Bôi một lớp gel nha đam trực tiếp lên vùng da bị bỏng để giảm đau và kích thích quá trình phục hồi.

Sử dụng mật ong:

• Mật ong có tính chất kháng viêm và kháng khuẩn tự nhiên, giúp làm dịu vùng da bị bỏng và ngăn ngừa nhiễm trùng.
• Thoa mật ong lên vùng da bị tổn thương và đặt miếng gạc lên để ngăn chặn nhiễm trùng và giảm đau.

Tránh ánh nắng mặt trời và tiếp xúc với chỗ da bị bỏng:

• Đảm bảo che chắn vùng da bị bỏng khi ra ngoài, vì da sẽ trở nên nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời.
• Tránh chạm vào chỗ da bị bỏng để không gây tổn thương thêm và nguy cơ nhiễm trùng.

Sử dụng thuốc giảm đau:

• Nếu cảm thấy đau đớn, bạn có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen hoặc naproxen.
• Đảm bảo tuân thủ liều lượng và hướng dẫn sử dụng trên nhãn thuốc.

Nhớ rằng, trong trường hợp bỏng nặng hoặc không chắc chắn về cách xử lý, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp và an toàn nhất.

Điều trị bỏng hiệu quả

Nguyên tắc điều trị bệnh bỏng phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra bỏng cũng như độ nặng của vết thương:

Bỏng nhẹ: Thường có thể được điều trị tại nhà bằng các loại thuốc không kê đơn hoặc sử dụng cây lô hội. Việc này thường dẫn đến sự lành nhanh chóng của vết thương.

Bỏng nghiêm trọng: Sau sơ cứu ban đầu, điều trị tiếp theo thường bao gồm sử dụng thuốc, băng vết thương, trị liệu và đôi khi cần phẫu thuật. Mục tiêu của điều trị là giảm đau, loại bỏ mô chết, ngăn ngừa nhiễm trùng, giảm sẹo, phục hồi chức năng và cung cấp liệu pháp tâm lý.

Bỏng nặng: Đối với những trường hợp nghiêm trọng hơn, có thể sử dụng các phương pháp điều trị như:

Truyền dịch: Truyền dịch để tránh mất nước và suy cơ quan.

Thuốc giảm đau: Thuốc giảm đau như morphin và các thuốc chống lo âu để giảm đau và lo lắng do quá trình điều trị bỏng.

Kem và thuốc mỡ: Giúp giữ vết thương ẩm, giảm đau, ngăn ngừa nhiễm trùng và kích thích quá trình lành vết thương.

Gạc: Giúp tạo ra môi trường ẩm ướt, chống lại nhiễm trùng và hỗ trợ việc lành vết thương.

Sử dụng thuốc chống nhiễm trùng: Như kháng sinh tiêm trực tiếp vào tĩnh mạch để ngăn ngừa nhiễm trùng.

Vắc xin uốn ván: Nên tiêm vắc xin này để ngăn ngừa uốn ván sau khi bị bỏng.

Vật lý trị liệu: Đặc biệt quan trọng nếu diện tích vùng bị bỏng lớn hoặc bị ảnh hưởng đến khớp. Các bài tập vật lý trị liệu giúp tăng sự linh hoạt và sức mạnh của cơ, trong khi lao động trị liệu hỗ trợ cho các hoạt động sinh hoạt hàng ngày.

Ngoài ra, đối với những vết bỏng lớn, có thể cần các thủ thuật bổ sung sau phẫu thuật như hỗ trợ hô hấp, đặt ống nuôi ăn dạ dày, hoặc thậm chí là phẫu thuật thẩm mỹ để đảm bảo việc lành vết thương và phục hồi chức năng đầy đủ của các cơ quan bị ảnh hưởng.