Sốc điện ngoài lồng ngực và 3 bước thực hiện trong cấp cứu

Bất kỳ ai cũng đều có thể bị rối loạn nhịp tim, khi xung điện điều khiển và điều hòa nhịp tim hoạt động bất thường. Lúc này tim sẽ có dấu hiệu đập quá chậm, quá nhanh hoặc lúc nhanh lúc chậm, ngoài ra còn có thêm nhiều dạng rối loạn nhịp tim khác có thể gây biến chứng hoặc tử vong nếu không phát hiện kịp thời và phương pháp sốc điện là một kỹ thuật thường được sử dụng để cấp cứu trong các trường hợp kể trên. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn đọc tìm hiểu rõ hơn về giải pháp sốc điện ngoài lồng ngực, mời mọi người cùng xem qua nhé.

Sốc điện ngoài lồng ngực là gì?

Sốc điện ngoài lồng ngực (gọi nhanh là sốc điện) là kỹ thuật sử dụng năng lượng điện thế lớn phóng qua tim làm khử cực cho toàn bộ cơ tim đang bị kích thích trong thời gian ngắn từ 0,03 - 10 giây, để khôi phục lại nhịp tim bình thường và lấy lại quyền chủ nhịp cho nhịp xoang.

Sau đó nhịp xoang sẽ được thiết lập trở lại ngay khi sốc điện, mức độ hiệu quả phụ thuộc vào nguồn điện thế và sức kháng trở - được quyết định bởi thể trạng người bệnh, tình trạng phổi và lồng ngực của bệnh nhân.

Quá trình thực hiện sốc điện cần được tiến hành khẩn cấp, ngay khi phát hiện những hình ảnh rối loạn nhịp nhanh được theo dõi trên màn hình điện tâm đồ hoặc ghi nhận trên giấy.

Trong đó sốc điện sẽ bao gồm 2 loại:

• Sốc điện chuyển nhịp (đồng bộ): Phóng dòng điện với phức bộ QRS (thường sử dụng sóng R hoặc sóng S nếu không có R), để đồng bộ chuyển nhịp cho bệnh nhân.
• Sốc điện phá rung (không đồng bộ): Phóng dòng điện ở bất kỳ chu chuyển tim nào của người bệnh.

Trường hợp chỉ định và chống chỉ định sốc điện ngoài lồng ngực

Giống với nhiều phương pháp điều trị khác, sốc điện ngoài lồng ngực cũng có một số trường hợp chống chỉ định để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân, cụ thể:

Trường hợp được chỉ định

• Nhịp nhanh thất hoặc rung thất;
• Bị loạn nhịp nhanh (trừ nhanh xoang) có rối loạn huyết động dẫn đến ngừng tuần hoàn hô hấp;
• Cơ thể bị mất nhận thức hoặc suy giảm huyết động nghiêm trọng;
• Năng lượng phù hợp đối với rung thất hoặc nhịp nhanh thất.

Trường hợp chống chỉ định

• Nhịp nhanh nhĩ;
• Bề mặt da tại vị trí đặt điện cực bị ẩm ướt;
• Tiếp xúc trực tiếp của người bệnh với người khác;
• Bệnh nhân đang cấy các thiết bị tạo nhịp hay phá rung trong người.

3 bước tiến hành sốc điện ngoài lồng ngực

Dưới đây là các bước trong quá trình thực hiện sốc điện ngoài lồng ngực đối với các bệnh nhân mắc chứng rối loạn nhịp tim.

Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ

Các dụng cụ cần thiết khi sốc điện ngoài lồng ngực phải chuẩn bị sẵn sàng, có thể kể đến như:

• Hai cần sốc sạch, tương thích với da ngực người bệnh và công suất phóng điện được cài đặt phù hợp;
• Máy sốc điện tình trạng hoạt động tốt;
• Máy theo dõi huyết áp, điện tâm đồ, nhịp thở, động mạch,...
• Dụng cụ và thuốc gây mê;
• Dụng cụ thở oxy qua mũi hoặc mặt nạ;
• Canule Malot;
• Bóng Ambout;
• Dụng cụ đặt nội khí quản, máy hút;
• Xe đựng dụng cụ dụng cụ cấp cứu ngừng tuần hoàn và cấp cứu thuốc.

Bước 2: Bắt đầu sốc điện ngoài lồng ngực cấp cứu

• Đầu tiên, cần thực hiện sốc điện ngoài lồng ngực ngay lập tức cho bệnh nhân ngừng tuần hoàn do nhịp nhanh hoặc rung thất, khiến mất nhận thức và huyết động.
• Theo dõi hình ảnh điện tâm đồ thông qua thiết bị theo dõi điện tâm đồ hoặc từ 2 bản cực sốc của máy sốc điện đặt trên lồng ngực của bệnh nhân.
• Bôi gel dẫn điện lên hai mặt bản cực sốc, đặt mức năng lượng là 200J, nếu nhịp nhanh thất, điều chỉnh nút đồng bộ trên máy sốc.
• Đặt bản sốc lên lồng ngực của người bệnh, 1 bản bên bờ phải xương ức, 1 bản đặt ở vùng mỏm tim. Trước khi thực hiện phóng, cần quan sát bệnh nhân và xung quanh để đảm bảo an toàn.
• Lưu ý duy trì hô hấp của người bệnh, nếu lấy lại chủ nhịp xoang, tiếp tục bóp bóng và cấp cứu ngừng tuần hoàn nâng cao.
• Nếu điện tâm đồ vẫn là rung thất sóng lớn hoặc nhịp nhanh thất, tăng mức năng lượng sốc điện lần lượt lên 300J và 360J cho đến khi nhịp xoang được thiết lập.
• Nếu điện tâm đồ là rung thất sóng nhỏ, tiếp tục ép tim, bóp bóng, cấp cứu ngừng tuần hoàn nâng cao,... đến khi điện tâm đồ có hình ảnh rung thất sóng lớn thì quay lại sốc điện, đặt mức năng lượng cao nhất từ lần sốc thứ 3 trở đi là 360J.

Bước 3: Theo dõi thể trạng sau khi sốc điện

• Sau sốc điện tim, theo dõi liên tục nhịp tim, độ bão hòa oxy máu động mạch trên monitor, nhịp thở, huyết áp.
• Nếu bị rối loạn nhịp thì sẽ phải can thiệp bằng thuốc chống loạn nhịp.
• Điều chỉnh điện giải.
• Theo dõi sát bệnh nhân trong 24 giờ.

Hy vọng qua bài viết trên, bạn đọc sẽ phần nào hiểu được phương pháp sốc điện ngoài lồng ngực là một dạng phổ biến khi sử dụng dòng điện để điều trị cho các trường hợp bị rối loạn nhịp tim. Tuy nhìn thao tác có vẻ đơn giản nhưng sốc điện là kỹ thuật cần có chỉ định rõ ràng và thường được các bác sĩ hồi sức cấp cứu đã qua quy trình đào tạo bài bản thực hiện.