Sốt phát ban có lây không? Thường kéo dài bao lâu?

Sốt phát ban là một trong những bệnh nhiễm virus phổ biến, đặc biệt ở trẻ nhỏ từ 6 tháng đến 3 tuổi. Đây là một bệnh lành tính, nhưng với các triệu chứng sốt cao và phát ban đột ngột, dễ khiến các bậc phụ huynh lo lắng. Một câu hỏi thường gặp là: Sốt phát ban có lây không? Thực tế, bệnh này có khả năng lây nhiễm từ người sang người thông qua các con đường tiếp xúc hoặc giọt bắn, đặc biệt trong môi trường đông người. Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về triệu chứng, cách phòng ngừa và điều trị hiệu quả bệnh sốt phát ban trong bài viết dưới đây.

Sốt phát ban có lây không?

Câu trả lời là có. Sốt phát ban, đặc biệt là do virus HHV-6 và HHV-7 gây ra. Loại virus này có khả năng lây từ người sang người, thông qua tiếp xúc cơ thể với người nhiễm bệnh trước đó, hoặc sử dụng chung vật dụng cá nhân với những người bệnh. 

Các con đường lây lan chính bao gồm:

• Đường hô hấp: Virus lây lan qua giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi, hoặc nói chuyện.
• Tiếp xúc trực tiếp: Tiếp xúc với dịch tiết từ nước mũi, nước bọt của người bệnh.
• Chạm vào vật dụng cá nhân: Các vật dụng như khăn tay, ly uống nước hoặc đồ chơi bị nhiễm virus từ người bệnh cũng có thể truyền virus.

Sốt phát ban không phải là bệnh lây lan mạnh như sởi hoặc thủy đậu, nhưng vẫn có nguy cơ lây nhiễm cao, đặc biệt trong môi trường đông người.

Ai dễ bị lây nhiễm sốt phát ban?

Sốt phát ban là bệnh do virus HHV-6 hoặc HHV-7 gây ra, với khả năng lây lan qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc với người mắc bệnh. Những đối tượng dễ bị nhiễm bệnh nhất bao gồm:

• Trẻ nhỏ (từ 6 tháng đến dưới 3 tuổi): Trẻ nhỏ thuộc nhóm nguy cơ cao nhất do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dễ bị virus tấn công. Đây cũng là nhóm tuổi thường xuyên mắc sốt phát ban, đặc biệt là những trẻ chưa được tiếp xúc nhiều với môi trường bên ngoài.
• Người lớn chưa từng mắc bệnh sốt phát ban: Mặc dù phần lớn người trưởng thành đã từng mắc bệnh này khi còn nhỏ và nhờ đó phát triển miễn dịch tự nhiên, nhưng người lớn chưa từng nhiễm sốt phát ban vẫn có nguy cơ mắc bệnh nếu tiếp xúc với nguồn lây nhiễm, tuy nhiên bệnh thường không quá nghiêm trọng.

Tỷ lệ mẹ mang thai lây nhiễm sốt phát ban cho thai nhi là rất hiếm, vì phần lớn phụ nữ trưởng thành đã miễn dịch với virus HHV-6 và HHV-7 từ trước. Trong thai kỳ, kháng thể từ mẹ được truyền sang thai nhi giúp bảo vệ trẻ khỏi các bệnh nhiễm trùng thông thường. Tuy nhiên, sau 6 tháng tuổi, khi kháng thể từ mẹ giảm dần, trẻ trở nên dễ mắc bệnh sốt phát ban do hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện. Điều này lý giải tại sao sốt phát ban thường gặp ở trẻ từ 6 - 24 tháng tuổi.

Nhìn chung, sốt phát ban không phải bệnh gây nguy hiểm cao, nhưng việc lây nhiễm thường gặp ở các môi trường đông người, như nhà trẻ, trường học, hoặc gia đình có trẻ nhỏ. Do đó, cần thực hiện các biện pháp phòng tránh hiệu quả, đặc biệt là trong những giai đoạn trẻ có dấu hiệu sốt và phát ban.

Triệu chứng sốt phát ban

Sốt phát ban do virus HHV6 và HHV7 gây ra, thông thường gặp ở nhóm đối tượng trẻ em từ 6 tháng đến dưới 6 tuổi do hệ miễn dịch lúc này còn yếu nên dễ bị virus tấn công, chính vì thế mà người lớn thường có câu nói rằng bệnh sốt phát ban chỉ gặp 1 lần ở mỗi người. Dễ hiểu hơn thì sau lần bệnh đầu tiên, cơ thể tự sẽ hình thành các biện pháp để chống lại loại virus này, do đó ít ai bị sốt phát ban 2 lần.

Sốt phát ban do HHV-6/HHV-7 thường có thời gian ủ bệnh từ 5 - 15 ngày, nhưng các triệu chứng chính (sốt và phát ban) chỉ kéo dài khoảng 3 - 5 ngày. Các dấu hiệu đặc trưng như sau:

Giai đoạn sốt:

• Trẻ sốt cao đột ngột, thường trên 39°C, kéo dài từ 3 đến 5 ngày.
• Trong thời gian này, trẻ có thể mệt mỏi, quấy khóc, hoặc kém ăn.

Giai đoạn phát ban:

• Sau khi hạ sốt, các vết ban màu hồng bắt đầu xuất hiện, thường bắt đầu từ mặt, cổ và lan ra toàn thân.
• Ban dạng đốm nhỏ hoặc từng mảng, không gây ngứa, và thường mờ dần trong vòng 1 - 2 ngày mà không để lại dấu vết.

Các triệu chứng kèm theo:

• Một số trẻ có thể bị sổ mũi, đau họng, tiêu chảy nhẹ.
• Nổi hạch ở cổ hoặc sau tai có thể xảy ra nhưng không phải là triệu chứng phổ biến.

Lưu ý: Nếu trẻ sốt kéo dài hơn 5 ngày, phát ban không giảm, hoặc có các dấu hiệu nghiêm trọng như co giật, mệt mỏi nhiều, hoặc đau cơ, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để kiểm tra.

Cách điều trị sốt phát ban

Sốt phát ban là một bệnh lành tính, thường tự khỏi sau 3 - 7 ngày mà không cần điều trị đặc hiệu. Tuy nhiên, việc chăm sóc đúng cách sẽ giúp giảm triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng. Dưới đây là các biện pháp điều trị và chăm sóc sốt phát ban.

Điều trị triệu chứng

Hạ sốt:

• Sử dụng thuốc hạ sốt như Paracetamol theo chỉ định của bác sĩ (liều lượng thông thường là 10 - 15 mg/kg cân nặng mỗi 4 - 6 giờ, không quá 4 lần/ngày).
• Tuyệt đối không dùng Aspirin cho trẻ em vì nguy cơ gây hội chứng Reye, một biến chứng hiếm gặp nhưng nguy hiểm.
• Lau mát cơ thể bằng nước ấm để hạ nhiệt độ, đặc biệt khi trẻ sốt cao trên 39°C.

Giảm đau họng, ho:

• Sử dụng thuốc giảm đau họng hoặc viên ngậm (đối với người lớn).
• Với trẻ nhỏ, chỉ nên sử dụng các biện pháp an toàn như uống nước ấm hoặc dung dịch muối sinh lý rửa mũi, họng.

Bổ sung nước và điện giải:

• Cho trẻ uống nhiều nước, nước ép trái cây, hoặc dung dịch bù điện giải như Oresol để tránh mất nước do sốt và tiêu chảy (nếu có).

Xem thêm: Mẹo dân gian chữa sốt phát ban an toàn cho trẻ tại nhà

Chăm sóc tại nhà

Bên cạnh việc uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ thì người bệnh sốt phát ban cũng cần phải bổ sung nhiều dinh dưỡng cần thiết và những lưu ý sau đây để cơ thể mau hết bệnh:

• Tắm rửa sạch sẽ: Trái với quan niệm sai lầm, người bị sốt phát ban vẫn cần tắm bằng nước ấm để vệ sinh cơ thể. Điều này giúp tránh nguy cơ nhiễm trùng da do vi khuẩn.
• Chế độ ăn uống: Ưu tiên các món ăn dễ tiêu hóa như cháo, súp, canh hoặc sữa. Đồng thời, bổ sung thêm rau củ quả tươi để tăng cường sức đề kháng.
• Mặc quần áo thoáng mát: Cho trẻ mặc quần áo thoáng khí, thoải mái. Không đắp mền quá dày, vì điều này có thể làm tăng thân nhiệt.
• Nghỉ ngơi đầy đủ: Hạn chế để trẻ vận động quá sức, tạo môi trường nghỉ ngơi thoải mái và thoáng mát.

Lưu ý quan trọng:

• Tránh tự ý sử dụng thuốc kháng sinh vì sốt phát ban do virus gây ra, kháng sinh không có tác dụng. 
• Không nên tiếp xúc nhiều với người khác vì khả năng lây lan rất cao, hơn nữa người bệnh cũng cần không khí thoáng để cảm thấy thoải mái và mau hết bệnh hơn.
• Không nên để người bệnh mặc áo quá dày hoặc đắp mền quá kín, nên mặc áo thoải mái sẽ giúp hạ sốt tốt hơn.

Bằng cách chăm sóc đúng cách và theo dõi sát sao, bệnh sốt phát ban thường sẽ tự khỏi mà không để lại biến chứng lâu dài.

Khi nào cần đưa trẻ đến bác sĩ?

Hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:

• Sốt kéo dài hơn 5 ngày hoặc sốt không hạ dù đã dùng thuốc.
• Phát ban kèm triệu chứng như co giật, mệt lả, ngủ li bì, khó thở, hoặc tím tái.
• Trẻ quấy khóc nhiều, bỏ bú, hoặc không chịu ăn uống.

Qua bài viết trên, có thể mọi người sẽ biết được câu trả lời cho vấn đề sốt phát ban có lây không, nên cách tốt nhất để tránh lây nhiễm bệnh, nên hạn chế tiếp xúc với người có nguy cơ hoặc đang mắc bệnh để tránh lây bệnh cho người khác, đặc biệt là người lớn tuổi và trẻ em.

Mặc dù sốt phát ban không có vắc xin phòng ngừa, nhưng nhiều bệnh nguy hiểm khác có triệu chứng tương tự, như sởi, quai bị, Rubella và thủy đậu, có thể được phòng ngừa hiệu quả bằng vắc xin. Nếu trẻ có dấu hiệu sốt cao kéo dài kèm nổi phát ban, đau cơ, nhức đầu, đau vùng hốc mắt thì đây có thể là dấu hiệu của bệnh sốt xuất huyết. Hãy đảm bảo rằng bạn và gia đình đã được tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin quan trọng.

Hãy đến ngay trung tâm Tiêm chủng Long Châu gần nhất hoặc liên hệ qua hotline 1800 6928 để được hỗ trợ và đặt lịch tiêm phòng ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe của bé và cộng đồng!