Suy nút xoang là gì? Nguyên nhân và cách điều trị

Suy nút xoang tim là một vấn đề thường gặp ở những người trên 50 tuổi và nó có thể dẫn đến những tình trạng như choáng, ngất và thậm chí đột tử. Tuy nhiên, có nhiều người vẫn chưa hiểu rõ về căn bệnh này. Vậy suy nút xoang tim là gì? Làm thế nào để chẩn đoán và điều trị suy nút xoang tim? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau.

Suy nút xoang tim là gì?

Nút xoang tim, một thành phần quan trọng của cơ tim, đóng vai trò quan trọng trong quá trình tạo ra nhịp đập của tim. Nó nằm ở bên ngoài của thành tâm nhĩ phải, gần với nơi mà tĩnh mạch chủ trên kết nối với tâm nhĩ phải.

Nút xoang tim sinh ra các xung điện và truyền chúng khắp cơ tim, điều khiển hoạt động co bóp của tim. Cụ thể, từ nút xoang, xung điện được truyền đến hai buồng tâm nhĩ và kích thích chúng co bóp để đẩy máu từ nhĩ xuống thất. Sau đó, xung điện được dẫn xuống thất nhờ nút nhĩ thất.

Tại nút nhĩ thất, tốc độ truyền xung điện chậm lại trước khi nó tiếp tục xuống hai buồng thất. Khi xung điện đến hai buồng tâm thất, nó lan ra và kích thích cơ tâm thất co bóp, đẩy máu vào hệ thống động mạch chủ để cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể và động mạch phổi để trao đổi khí, lấy oxy và loại bỏ CO₂.

Nguyên nhân gây suy nút xoang tim

Suy nút xoang tim có thể xảy ra ở mọi đối tượng, nhưng thường thấy nhiều hơn ở những người trên 50 tuổi. Tỷ lệ mắc bệnh giữa nam và nữ là bằng nhau. Có nhiều nguyên nhân gây ra suy nút xoang tim và chúng được chia thành hai nhóm chính:

Các nguyên nhân nội sinh

Là những nguyên nhân tổn thương thực tổn tại nút xoang, bao gồm:

• Thoái hoá;
• Thiếu máu cơ tim cục bộ;
• Bệnh cơ tim;
• Chấn thương nút xoang sau các phẫu thuật tim;
• Nhiễm trùng như viêm màng ngoài tim, thấp tim…

Các nguyên nhân ngoại sinh gây suy nút xoang tim

Thỉnh thoảng, chức năng của nút xoang có thể bị xáo trộn do những nguyên nhân từ bên ngoài ảnh hưởng đến nút xoang. Các nguyên nhân phổ biến nhất bao gồm:

• Do sử dụng thuốc: Cụ thể là các loại thuốc chẹn beta giao cảm, chẹn kênh calci và các loại thuốc chống loạn nhịp tim.
• Do rối loạn điện giải: Điều này có thể xuất hiện khi kali máu hoặc can-xi máu giảm xuống mức thấp.
• Suy giáp: Suy giáp cũng có thể gây ra sự xáo trộn trong chức năng của nút xoang.
• Tăng áp lực nội sọ: Tăng áp lực trong nội sọ cũng có thể gây ra các vấn đề với nút xoang.

Chẩn đoán hội chứng nút xoang tim

Chẩn đoán lâm sàng

Chức năng của nút xoang bị rối loạn có thể gây ra nhiều vấn đề về nhịp tim, bao gồm nhịp tim quá chậm, nhịp tim nhanh và nguy cơ biến chứng tắc mạch do rung nhĩ. Do đó, người bệnh thường trải qua những triệu chứng khá khó chịu và có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của họ. Dưới đây là một số triệu chứng cụ thể:

• Ngất, thoáng ngất, chóng mặt: Người bệnh có thể trải qua cảm giác ngất hoặc chóng mặt do sự thay đổi trong nhịp tim.
• Mệt mỏi, giảm khả năng gắng sức: Rối loạn nút xoang có thể dẫn đến sự mệt mỏi nhanh chóng và khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động thể lực.
• Hồi hộp trống ngực: Rung nhĩ, cuồng nhĩ và nhịp nhanh nhĩ có thể tạo ra cảm giác hồi hộp và căng trên ngực.
• Cảm giác tim đập chậm hoặc không đập: Đôi khi, sau một cơn hồi hộp, người bệnh có thể cảm thấy tim đập rất chậm hoặc thậm chí gần như không đập. Điều này đặc biệt đúng trong trường hợp của hội chứng tim nhanh – chậm.
• Đau ngực: Một trong những triệu chứng phổ biến khác là đau ngực, có thể xuất hiện trong các tình huống khác nhau.
• Khó thở: Rối loạn nút xoang có thể làm tăng cảm giác nghẹn cổ họng khó thở.
• Tai biến mạch não và tắc mạch chi: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, rối loạn nút xoang có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như tai biến mạch máu não hoặc tắc mạch chi do tắc mạch ở bệnh nhân suy nút xoang có rung nhĩ.

Chẩn đoán cận lâm sàng

Các dấu hiệu lâm sàng nêu trên có thể xuất hiện không đều, thỉnh thoảng, điều này có thể khiến người bệnh dễ bỏ sót chúng. Tuy nhiên, để chẩn đoán chính xác, các xét nghiệm gần lâm sàng là cần thiết.

Điện tâm đồ thường được sử dụng để xác định suy nút xoang. Một trong những triệu chứng thường gặp và xuất hiện sớm nhất ở những người bị suy nút xoang là nhịp tim chậm. Đặc điểm của nhịp chậm ở những người này bao gồm:

• Nhịp tim thường diễn ra chậm;
• Nhịp tim không tăng nhiều khi họ tập thể dục hoặc gắng sức;
• Có thể xuất hiện những biểu hiện như ngừng xoang, nghỉ xoang, block xoang ở các mức độ khác nhau, rối loạn nhịp, ngừng xoang kéo dài và rung nhĩ không liên quan đến việc sử dụng thuốc.

Tuy nhiên, các triệu chứng này không phải lúc nào cũng đặc hiệu. Có những trường hợp chúng chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn, trong khi nhịp tim của bệnh nhân lại hoàn toàn bình thường. Do đó, để phát hiện các biểu hiện này, việc thực hiện điện tâm đồ liên tục bằng Holter điện tâm đồ hoặc các thiết bị theo dõi điện tim khác là quan trọng.

Điều trị suy nút xoang

Các triệu chứng không đặc hiệu thường khiến người bệnh khó nhận biết bệnh mình đang mắc phải. Thường thì họ chỉ nhận ra khi thăm khám định kỳ hoặc khi xuất hiện biểu hiện như ngất mất ý thức hoặc cảm giác thoáng qua ngất. Để giải quyết những tình huống cấp tính, bệnh nhân có thể sử dụng các loại thuốc như Atropin, Dopamin, Dobutamin, Isoproterenol, Adrenalin để ổn định nhịp tim.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc sử dụng các loại thuốc này cần phải được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa tim mạch. Việc điều trị nên được dựa trên chẩn đoán và đơn kê thuốc chính xác từ bác sĩ để tránh tình trạng tác dụng phụ không mong muốn. 

Đặc biệt, nếu có nghi ngờ rằng nguyên nhân gây suy nút xoang là do thuốc làm chậm nhịp tim hoặc thuốc điều trị suy giáp, thì bệnh nhân cần phải ngưng sử dụng thuốc ngay lập tức hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh loại thuốc phù hợp. Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, người bệnh có thể cần sử dụng các thiết bị hỗ trợ theo chỉ định của bác sĩ để cải thiện nhịp tim.

Như vậy, suy nút xoang tim là một hội chứng không quá nguy hiểm nếu được phát hiện và điều trị sớm. Hãy duy trì thăm khám định kỳ và đừng bỏ qua những dấu hiệu dù là nhỏ nhất để bảo vệ sức khỏe của chính mình.

Xem thêm:

• Các bệnh về tai mũi họng thường gặp hiện nay
• Những điều cần biết về chấn thương tai do âm thanh