Thuốc tăng tiểu cầu điều trị chứng giảm tiểu cầu

Khi máu thiếu một số lượng quá lớn tiểu cầu, người bệnh có thể đối mặt với các tình trạng nguy hiểm như xuất huyết nội tạng, xuất huyết não, và nhiều triệu chứng khác do giảm tiểu cầu gây ra. Trong trường hợp này, thuốc tăng tiểu cầu đóng một vai trò quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe của người bệnh.

Đặc điểm hoạt động của tiểu cầu

Máu của con người gồm hai thành phần chính: Huyết tương và các tế bào máu. Có ba loại tế bào máu quan trọng, đó là hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Mỗi loại tế bào này đảm nhận các nhiệm vụ khác nhau trong cơ thể. Trong số đó, tiểu cầu đóng một vai trò quan trọng trong quá trình đông máu của cơ thể, giúp dừng chảy khi có tổn thương hoặc chảy máu.

Thường có từ 150.000 đến 450.000 tiểu cầu trong mỗi microlit máu. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tiểu cầu có thể giảm xuống, ví dụ như trong trường hợp sốt virus, sốt xuất huyết, bệnh tủy xương, bệnh nhân ung thư đang thực hiện hoá trị, xơ gan, tiêu thụ nhiều rượu, hoặc do tác dụng phụ của thuốc.

Nếu tiểu cầu giảm nhẹ, có thể không gây ra triệu chứng rõ rệt. Tuy nhiên, nếu tiểu cầu giảm đột ngột và xuống mức quá thấp, có thể dẫn đến xuất hiện các triệu chứng như bầm tím, dễ chảy máu, đau đầu ngay cả sau những va chạm nhẹ, chảy máu quá mức, hay thậm chí chảy máu khi đánh răng, cùng với các biến chứng nghiêm trọng khác.

Dấu hiệu nhận biết tình trạng giảm tiểu cầu

Triệu chứng giảm tiểu cầu có biểu hiện phụ thuộc vào mức độ mất tiểu cầu. Thông thường, những triệu chứng này sẽ xuất hiện sau khoảng từ 10 đến 14 ngày kể từ khi bắt đầu hoá trị hoặc sau lần hóa trị đầu tiên.

Mức độ giảm tiểu cầu cũng ảnh hưởng đến biểu hiện, nhưng nhìn chung, triệu chứng giảm tiểu cầu có thể bao gồm:

• Chảy máu cam: Máu chảy dưới da gây ra các vết bầm tím tự phát trên da.
• Nôn ra máu.
• Chảy máu nướu bất thường: Máu chảy khi chải răng, súc miệng hoặc làm sạch răng.
• Máu trong nước tiểu: Nước tiểu có màu đỏ hoặc hồng, hoặc có máu trong phân hoặc phân đen.
• Chảy máu kéo dài từ các vết tiêm hoặc vết thương nhỏ.
• Đốm xuất huyết trên da: Các đốm màu đỏ nhỏ xuất hiện trên da.
• Chảy máu âm đạo: Có thể có triệu chứng tương tự rong kinh (kỳ kinh kéo dài hơn bình thường).
• Xuất huyết não hoặc màng não: Có thể biểu hiện qua triệu chứng như mờ mắt, thường xuyên nhức đầu, hay tình trạng ý thức lơ mơ.

Nếu bạn hoặc ai đó có những triệu chứng không bình thường như trên, nên đi khám ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị y tế kịp thời. Trong trường hợp xuất hiện chảy máu không ngừng, đặc biệt là chảy máu nghiêm trọng, cần đưa người bệnh đi cấp cứu ngay lập tức, vì có nguy cơ tử vong cao.

Thuốc tăng tiểu cầu điều trị chứng giảm tiểu cầu

Vậy uống thuốc gì để tăng tiểu cầu? 
Nguyên tắc điều trị tăng tiểu cầu phụ thuộc vào mức độ giảm tiểu cầu và triệu chứng xuất huyết. Dưới đây là một số nguyên tắc điều trị và các loại thuốc tăng tiểu cầu phù hợp:

Không phải mọi trường hợp tăng tiểu cầu đều cần điều trị. Nếu bệnh nhân không bị chảy máu, không bị nhiễm trùng, và lượng tiểu cầu vẫn ở mức > 50 g/l (50,000/mm³), điều này có thể chỉ là một tình trạng tạm thời sau nhiễm virus. Bệnh nhân cần được kiểm tra tiểu cầu trong quá trình điều trị để đảm bảo tiểu cầu quay trở lại mức bình thường.

Nếu lượng tiểu cầu giảm xuống dưới mức 30 g/l (30,000/mm³), hoặc nếu có biểu hiện xuất huyết hoặc cần thực hiện phẫu thuật, điều trị đặc hiệu sẽ được khuyến nghị.

Corticoid

Các loại thuốc tăng tiểu cầu thường được sử dụng, bao gồm Prednisolone, Methylprednisolone, Dexamethasone. Đặc biệt trong các trường hợp xuất huyết nghiêm trọng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng bệnh nhân như xuất huyết nội tạng hoặc xuất huyết não, phối hợp với Gamma Globulin tĩnh mạch và Corticoid liều cao có thể được sử dụng.

Lưu ý về sử dụng Corticoid: Nếu sử dụng Corticoid đúng cách trong thời gian ngắn, tác dụng phụ ít. Tuy nhiên, sử dụng kéo dài có thể gây ra nhiều tác dụng phụ như mất ngủ, giữ nước, tăng cân, tăng nguy cơ mắc các bệnh lý như loãng xương, tiểu đường, đục thủy tinh thể, tăng huyết áp, nhiễm trùng, stress, và nhiều tác dụng không mong muốn khác. Người bệnh cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa khi sử dụng Corticoid.

Truyền tiểu cầu, hồng cầu, thuốc cầm máu

Áp dụng cho những bệnh nhân bị mất máu nhiều, thiếu máu hoặc đang trải qua hóa trị liệu mà bị giảm tiểu cầu. Điều này giúp kiểm soát tình trạng xuất huyết trong các tình huống như xuất huyết não, xuất huyết ở nhiều vị trí, tình trạng chèn ép, tụ máu lan rộng, xuất huyết dạng chấm diện rộng, và xuất huyết võng mạc.

Đối với các trường hợp không đáp ứng tốt hoặc điều trị bằng Corticoid không hiệu quả, các phương pháp điều trị bổ trợ khác có thể được áp dụng:

Rituximab

Thuốc kháng thể đơn dòng giúp tăng miễn dịch. Tuy nhiên, thuốc này không duy trì hiệu quả lâu dài và có giá thành cao.

TPO-RA (Eltrombopag)

Thuốc kích thích sản xuất tiểu cầu, được sử dụng khi người bệnh không đáp ứng corticoid và globulin tĩnh mạch. Eltrombopag dễ dàng sử dụng và hiệu quả, nhưng cần theo dõi định kỳ.

Những thuốc ức chế miễn dịch khác: Được sử dụng trong những trường hợp cần phối hợp điều trị.

Khi người bệnh gặp tình trạng giảm tiểu cầu, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và hoạt động hàng ngày, các bác sĩ thường xem xét việc sử dụng truyền tiểu cầu như một phương pháp để bổ sung và khắc phục tình trạng này. Thông thường, quá trình truyền tiểu cầu thường được thực hiện trong các tình huống nghiêm trọng như trong phẫu thuật hoặc khi nguy cơ thiếu hụt tiểu cầu rất cao. Tuy nhiên, ở những trường hợp giảm tiểu cầu ở mức độ nhẹ, việc sử dụng các loại thuốc, đặc biệt là các loại vitamin như folate (axit folic) cần cho tế bào máu và vitamin B12 cần cho sự hình thành của hồng cầu thường được chỉ định hơn.

Xem thêm: 

• Thuốc chống kết tập tiểu cầu là thuốc gì?
• Hiến tiểu cầu là gì và quy trình hiến tiểu cầu?
• Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu điều trị thoái hóa khớp gối