Tốt nghiệp loại giỏi trường Đại học Y Dược Huế. Từng tham gia nghiên cứu khoa học đề tài về Dược liệu. Nhiều năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Dược phẩm. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Mặc định
Lớn hơn
Sau mưa bão, lũ lụt tình trạng ngập úng kéo dài đã tạo điều kiện thuận lợi cho nhiều loại vi khuẩn và bệnh tật lây lan, trong đó có bệnh thương hàn. Đây là một bệnh nhiễm khuẩn nguy hiểm do vi khuẩn Salmonella typhi gây ra, thường lây lan qua đường tiêu hóa qua nguồn nước và thực phẩm bị nhiễm bẩn. Hãy cùng tìm hiểu các loại thuốc điều trị bệnh thương hàn sau lũ lụt để kiểm soát và ngăn ngừa dịch bệnh bùng phát sau thiên tai.
Thương hàn là một bệnh lý cấp tính do trực khuẩn Salmonella (bao gồm Salmonella typhi và paratyphi A, B) gây ra. Bệnh thường bùng phát sau mùa mưa lũ, đặc biệt tại những khu vực có điều kiện vệ sinh kém. Nguồn lây nhiễm chính của bệnh là từ thực phẩm và nước uống chưa được nấu chín, cũng như từ tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân hoặc gián tiếp qua các đồ dùng và bệnh phẩm của họ. Việc điều trị hiệu quả bệnh thương hàn chủ yếu dựa vào việc sử dụng thuốc kháng sinh và dung dịch bù nước, điện giải.
Sau khi tiếp xúc với vi khuẩn Salmonella thông qua thực phẩm hoặc nước uống bị ô nhiễm, vi khuẩn xâm nhập qua ruột non, di chuyển vào hệ bạch huyết và sinh sôi trong gan, túi mật, lá lách, tủy xương, máu và nhiều cơ quan khác. Bệnh thương hàn thường trải qua 4 giai đoạn chính:
Giai đoạn ủ bệnh: Giai đoạn này kéo dài trung bình từ 1 đến 2 tuần và không có triệu chứng rõ ràng. Đây là thời kỳ vi khuẩn bắt đầu xâm nhập và phát triển trong cơ thể mà chưa gây ra dấu hiệu cụ thể.
Giai đoạn khởi phát: Diễn biến từ từ trong khoảng 1 tuần. Các triệu chứng bắt đầu xuất hiện nhưng chưa rõ ràng, bệnh nhân có thể cảm thấy không khỏe mà không có triệu chứng cụ thể.
Giai đoạn toàn phát: Kéo dài khoảng 2 tuần. Trong giai đoạn này, bệnh nhân sẽ sốt cao liên tục từ 39 đến 40°C, kèm theo các triệu chứng của hội chứng nhiễm độc thần kinh như đau đầu, mất ngủ, ác mộng, nói ngọng, tay run và mắt đờ đẫn. Ở giai đoạn nặng, bệnh nhân có thể rơi vào trạng thái li bì, mê sảng, và ít gặp hơn là hôn mê. Thêm vào đó, bệnh nhân thường bị đau bụng nhẹ, đi ngoài phân lỏng sệt, màu vàng nâu, với mùi rất khó chịu, khoảng 5 - 6 lần mỗi ngày.
Giai đoạn lui bệnh: Kéo dài khoảng 1 tuần, thân nhiệt của bệnh nhân dao động mạnh rồi giảm dần. Bệnh nhân bắt đầu cảm thấy đỡ mệt, ăn ngủ tốt hơn, triệu chứng tiêu hóa cải thiện và cơ thể dần hồi phục.
Bệnh thương hàn có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Các biến chứng này có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng và ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe của bệnh nhân. Do đó, việc điều trị kịp thời và hiệu quả là rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ các biến chứng nghiêm trọng và bảo vệ sức khỏe toàn diện.
Nguyên tắc điều trị bệnh thương hàn là sử dụng kháng sinh đặc hiệu để tiêu diệt vi khuẩn và điều trị các triệu chứng cũng như biến chứng của bệnh. Hiện nay, trực khuẩn thương hàn đã kháng lại nhiều loại kháng sinh như chloramphenicol, ampicillin và co-trimoxazole. Tuy nhiên, vi khuẩn này vẫn nhạy cảm với một số nhóm kháng sinh khác.
Nhóm Fluoroquinolone: Đây là nhóm thuốc được chọn lựa phổ biến trong điều trị bệnh thương hàn.
Fluoroquinolone thường có hiệu quả cao trong điều trị thương hàn, kể cả với các chủng vi khuẩn đa kháng thuốc. Tuy nhiên, khi sử dụng nhóm thuốc này có thể gặp một số tác dụng phụ như mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa, buồn nôn, chóng mặt, ảo giác và tăng men gan tạm thời. Đối với những trường hợp nặng hoặc có biến chứng không thể uống thuốc, thuốc cần được truyền qua đường tĩnh mạch, và việc pha chế phải đảm bảo đúng tiêu chuẩn vô khuẩn.
Nhóm Cephalosporine:
Cephalosporine thường được tiêm tĩnh mạch và có hiệu quả điều trị cao. Tuy nhiên, các cephalosporine thường có giá thành cao, có thể gây dị ứng và chỉ dùng được cho phụ nữ có thai, phụ nữ đang cho con bú và trẻ em. Các thuốc này có thể làm giảm sốt chậm hơn so với fluoroquinolone.
Thuốc hạ sốt và an thần: Để giảm sốt cao và cải thiện giấc ngủ cho bệnh nhân, thuốc hạ sốt và an thần là cần thiết. Các thuốc này giúp cải thiện tình trạng của bệnh nhân và làm giảm triệu chứng khó chịu.
Bù nước và điện giải: Đối với bệnh nhân có dấu hiệu mất nước và điện giải do sốt kéo dài và tiêu chảy, cần bổ sung từ 1,5 đến 2 lít dịch mỗi ngày.
Các loại dịch bù nước và điện giải có thể bao gồm:
Việc pha gói oresol cần chú ý đúng tỷ lệ để đảm bảo cung cấp đủ lượng chất điện giải cần thiết, tránh tình trạng quá loãng hoặc quá đặc.
Chế độ ăn uống: Bệnh nhân cần ăn chế độ lỏng, mềm và đủ dinh dưỡng. Khi bệnh tình thuyên giảm và hồi phục, chế độ ăn có thể chuyển sang các món đặc hơn.
Để phòng ngừa bệnh thương hàn, cần thực hiện các biện pháp sau:
Việc tuân thủ đúng các hướng dẫn sử dụng thuốc trị bệnh thương hàn sau lũ lụt và phòng ngừa sẽ giúp kiểm soát và giảm thiểu sự lây lan của bệnh thương hàn, bảo vệ sức khỏe cộng đồng hiệu quả.
Dược sĩ Đại họcNgô Kim Thúy
Tốt nghiệp loại giỏi trường Đại học Y Dược Huế. Từng tham gia nghiên cứu khoa học đề tài về Dược liệu. Nhiều năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Dược phẩm. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.