Tốt nghiệp Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh. Có nhiều năm trong lĩnh vực dược phẩm. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.
Ứng dụng Nhà Thuốc Long Châu
Siêu ưu đãi, siêu trải nghiệm
Mặc định
Lớn hơn
Nấm độc thường xuất hiện cùng với các loại nấm ăn được, nấm dược liệu, và nấm phát quang trong tự nhiên. Vì vậy, việc nhận diện tất cả các loại nấm là rất khó, do đó, tìm hiểu về các loại nấm độc nhất thế giới rất cần thiết để tránh những rủi ro tiềm ẩn.
Nấm là một phần không thể thiếu trong hệ sinh thái tự nhiên, đóng vai trò quan trọng trong việc phân hủy chất hữu cơ và duy trì sự cân bằng của môi trường. Tuy nhiên, trong số hàng triệu loài nấm trên thế giới, có những loài nấm không chỉ gây ra sự tò mò mà còn là những mối nguy hiểm nghiêm trọng đối với sức khỏe con người. Bài viết này sẽ điểm qua các loại nấm độc nhất thế giới, giúp bạn hiểu rõ hơn về chúng và cách phòng tránh các nguy cơ liên quan.
Mặc dù nấm thường mang hình dáng giống thực vật nhưng chúng là một nhóm sinh vật đa dạng thuộc giới Fungi và không thuộc về thực vật hay động vật. Nấm có vai trò quan trọng trong hệ sinh thái như là các chất phân hủy, giúp phân hủy chất hữu cơ và tái chế chất dinh dưỡng. Chúng có thể mọc trên đất, gỗ mục, và nhiều loại môi trường khác nhau.
Nấm là một nhóm sinh vật đa dạng và quan trọng với nhiều ứng dụng trong đời sống hàng ngày cũng như trong nghiên cứu khoa học. Tuy nhiên, việc nhận diện và sử dụng nấm cần phải thận trọng để tránh những rủi ro liên quan đến nấm độc.
Theo nhiều chuyên gia, nấm vốn là một thực phẩm ít calo rất tốt cho cơ thể, giúp bảo vệ và tăng cường sức khỏe cũng như hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả. Tuy nhiên, không phải tất cả các loại nấm đều an toàn để ăn, đặc biệt là những loại nấm mọc dại tự nhiên trong rừng hoặc trong vườn nhà. Nếu không có đủ kiến thức về nấm, tốt nhất bạn nên tránh tiếp xúc với chúng.
Nấm mũ tử thần, có tên khoa học là Amanita phalloides được xem là loại nấm gây ngộ độc nhiều nhất trên toàn cầu. Nấm mũ tử thần là nguyên nhân chính dẫn đến phần lớn các ca tử vong do ngộ độc thực phẩm. Nấm này chứa hoạt chất α-amanitin (amatoxin), là tác nhân chính gây tổn thương nghiêm trọng cho gan và thận, đôi khi đến mức không thể phục hồi.
Độc tố này có khả năng gây tổn thương vĩnh viễn cho các cơ quan nội tạng, nhất là gan và thận. Trường hợp ngộ độc nghiêm trọng, phương pháp duy nhất để duy trì sự sống là thực hiện phẫu thuật ghép tạng, thay thế gan bị tổn thương.
Nấm Deadly Dapperling, thuộc họ Lepiota, thường xuất hiện trong các khu rừng thông ở châu Âu và Bắc Mỹ. Loại nấm này chứa amatoxin, một loại độc tố chịu trách nhiệm cho 80 - 90% các trường hợp tử vong do ngộ độc nấm.
Nếu không được điều trị, tỷ lệ tử vong do amatoxin có thể lên tới 50%, trong khi nếu được điều trị kịp thời, tỷ lệ này có thể giảm xuống còn 10%. Các triệu chứng ban đầu bao gồm đau bụng và rối loạn tiêu hóa, sau đó có thể dẫn đến suy gan nghiêm trọng và tử vong.
Với hàm lượng độc tố amatoxin cao, loại nấm này có khả năng phá hủy hoàn toàn các cơ quan nội tạng trong cơ thể người. Nếu vô tình ăn phải hoặc tiếp xúc với độc tố của nấm, người bị ngộ độc có thể xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng như: Chuột rút ở tay chân, mê sảng, co giật toàn thân, nôn mửa và tiêu chảy cấp tính.
Theo các chuyên gia, độc tố amatoxin không chỉ gây ra tổn thương nghiêm trọng mà còn có thể dẫn đến tổn thương vĩnh viễn cho thận và mô gan. Giống như trường hợp ngộ độc do nấm Death Cap, cách duy nhất để cứu sống người bị ngộ độc nghiêm trọng nấm thiên thần huỷ diệt này là thực hiện phẫu thuật ghép tạng.
Nấm Podostroma Cornu-damae có hình dạng đặc biệt, trông như một bàn tay người. Loại nấm này chứa trichothecene mycotoxin, một độc tố gây ra các triệu chứng nghiêm trọng và có thể dẫn đến tử vong chỉ sau vài ngày. Chất độc từ nấm gây hại cho toàn bộ cơ thể, nhưng chủ yếu tác động nhiều nhất đến gan, thận và não. Nó làm suy giảm tế bào máu, khiến nạn nhân gặp phải tình trạng lột da mặt, rụng tóc, và các triệu chứng tương tự như nhiễm độc phóng xạ hoặc bệnh bạch cầu.
Nấm Webcap, với tên khoa học Cortinarius rubellus, là một loại nấm cực kỳ độc. Chỉ cần ăn một lượng nhỏ nấm này cũng có thể dẫn đến tử vong. Nếu không chết ngay lập tức, người bị ngộ độc sẽ phải đối mặt với nguy cơ phải điều trị thận suốt đời hoặc cần ghép thận. Nấm Webcap chứa orellanine, một độc tố mạnh và hiện tại chưa có thuốc giải độc hiệu quả cho loại độc tố này.
Nấm mũ đầu lâu mùa thu, với tên khoa học Galerina marginata, thường phát triển trên các thân cây chết ở khắp nơi trên thế giới. Giống như nhiều loại nấm độc khác, nấm này có vẻ ngoài tương tự như các loại nấm vô hại, dễ khiến người ta nhầm lẫn là có thể ăn được. Tuy nhiên, nấm mũ đầu lâu mùa thu chứa amatoxin, một độc tố có thể gây tổn thương gan không thể hồi phục và dẫn đến cái chết đau đớn.
Để tránh nguy cơ ngộ độc từ nấm, cần lưu ý một số điểm quan trọng:
Trên đây là bài viết cung cấp thông tin về các loại nấm độc nhất thế giới, đặc biệt là những người làm việc trong các lĩnh vực liên quan đến nấm. Nấm có thể gây ngộ độc hoặc nguy hiểm cho con người, và có một số loại nấm được biết đến là rất độc. Do đó, việc nhận diện nấm độc là rất quan trọng để tránh nguy cơ ngộ độc.
Dược sĩ Đại họcNguyễn Vũ Kiều Ngân
Tốt nghiệp Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh. Có nhiều năm trong lĩnh vực dược phẩm. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.