Nguồn vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm

Các loại vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm thường xuất hiện trong môi trường tự nhiên và có thể lây lan vào thực phẩm thông qua nhiều cách khác nhau, từ quá trình sản xuất đến quá trình chế biến và bảo quản.

Nguồn vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm

Vi khuẩn thường nhiễm vào thực phẩm từ bốn nguồn chính:

Môi trường không đảm bảo vệ sinh: Vi khuẩn có thể xuất phát từ môi trường xung quanh, bao gồm đất, nước bẩn, không khí ô nhiễm, dụng cụ và vật dụng khác. Những yếu tố này có thể truyền vi khuẩn vào thực phẩm trong quá trình trồng trọt, thu hoạch hoặc chế biến.

Thiếu vệ sinh trong quá trình chế biến và tiếp xúc với người mắc các bệnh nhiễm trùng cấp tính: Nếu không tuân thủ các quy trình vệ sinh cần thiết, vi khuẩn từ tay và các bề mặt không sạch có thể lây lan vào thực phẩm. Đồng thời, việc tiếp xúc với thực phẩm trong khi đang mắc các bệnh nhiễm trùng cấp tính cũng có thể gây ra sự lây lan của vi khuẩn.

Bảo quản thực phẩm không vệ sinh và che đậy không đúng cách: Nếu thực phẩm không được bảo quản đúng cách, nó có thể trở thành môi trường lý tưởng cho sự phát triển của vi khuẩn. Việc không che đậy thực phẩm có thể làm cho chúng dễ dàng tiếp xúc với côn trùng, vật nuôi và các yếu tố khác mang theo vi khuẩn gây bệnh.

Nhiễm vi khuẩn từ bản thân thực phẩm hoặc động vật trước khi giết mổ: Thậm chí, thực phẩm và gia súc có thể đã bị nhiễm vi khuẩn trước khi quá trình giết mổ bắt đầu. Thịt của chúng có thể mang chứa các vi trùng gây bệnh như lao hoặc thương hàn. Ngay cả khi thực phẩm hoặc động vật giết mổ hoàn toàn khỏe mạnh, vi khuẩn vẫn có thể bị truyền sang thực phẩm trong quá trình giết mổ, vận chuyển, bảo quản và chế biến.

Dấu hiệu bị ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn

Các triệu chứng của ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn thường xuất hiện sau khi tiêu thụ thực phẩm nhiễm vi khuẩn hoặc độc tố từ chúng. Các dấu hiệu của ngộ độc cấp tính thường bắt đầu từ 30 phút đến 48 giờ sau khi ăn và bao gồm:

Đau bụng: Một trong những triệu chứng phổ biến nhất của ngộ độc thực phẩm là đau bụng, thường đi kèm với cảm giác khó chịu và căng bụng.

Buồn nôn: Người bệnh có thể cảm thấy buồn nôn và cảm giác muốn nôn sau khi tiêu thụ thực phẩm nhiễm vi khuẩn.

Tiêu chảy: Một trong những biểu hiện phổ biến khác của ngộ độc thực phẩm là tiêu chảy, thường đi kèm với phân lỏng và có thể có máu hoặc chất nhầy.

Sốt và mệt mỏi: Người bệnh có thể gặp sốt nhẹ và cảm thấy mệt mỏi, đau đầu hoa mắt.

Khả năng tử vong: Trong các trường hợp nặng, người bệnh có thể gặp các triệu chứng nghiêm trọng như đau đầu nghiêm trọng, hôn mê và có thể tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Ngộ độc thức ăn do vi khuẩn thương hàn (Salmonella):

Thường xảy ra khi tiêu thụ thực phẩm chứa vi khuẩn Salmonella từ nguồn gốc động vật như thịt cá, thịt gia cầm, trứng, sữa... Triệu chứng thường xuất hiện sau khoảng 4 giờ đến 48 giờ và bao gồm sốt, đau bụng, buồn nôn, nôn và tiêu chảy. Trong các trường hợp nghiêm trọng, có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Ngộ độc thức ăn do vi khuẩn tụ cầu vàng (Staphylococcus aureus):

Thường xảy ra khi tiêu thụ thực phẩm chứa vi khuẩn Staphylococcus aureus từ thực phẩm giàu đạm như thịt, cá, trứng, sữa... Triệu chứng bao gồm buồn nôn, nôn, tiêu chảy và mệt mỏi. Nếu không được điều trị kịp thời, có thể gây tử vong do mất nước và điện giải.

Ngộ độc thức ăn do vi khuẩn độc thịt (Clostridium botulinum):

Vi khuẩn Clostridium botulinum, có thể nằm trong thực phẩm đóng hộp lâu ngày, có thể gây ra ngộ độc. Triệu chứng bao gồm buồn nôn, nôn, chóng mặt, nhức đầu, mệt mỏi và khó thở. Nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến tử vong.

Ngộ độc thức ăn do vi khuẩn Escherichia coli (E.coli):

Vi khuẩn này thường có trong phân người và gia súc. Triệu chứng thường xuất hiện sau 4 giờ đến 48 giờ và bao gồm đau bụng và tiêu chảy, có thể kèm theo máu. Nếu nhiễm phải E.coli 0.157 hoặc các loại E.coli khác gây bệnh, có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Biện pháp phòng tránh vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm

Việc đề phòng ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe của chúng ta. Dưới đây là một số biện pháp cần tuân thủ để tránh ngộ độc thực phẩm:

Chọn thực phẩm tươi và sạch: Luôn chọn những thực phẩm tươi mới và không bị hỏng để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

Ăn chín uống chín: Đảm bảo thực phẩm đã được nấu chín hoàn toàn trước khi tiêu thụ, đặc biệt là thịt, cá, trứng và các sản phẩm sữa.

Tách thức ăn sống và thức ăn đã nấu: Tránh để thực phẩm sống tiếp xúc với thức ăn đã nấu để ngăn chặn sự lây lan của vi khuẩn từ thức ăn sống sang thức ăn đã chế biến.

Tiêu thụ thức ăn mới nấu: Ăn ngay sau khi thức ăn được nấu chín trong vòng 2 giờ đầu để tránh vi khuẩn phát triển.

Bảo quản thực phẩm nấu chín đúng cách: Đảm bảo thức ăn đã nấu chín được bảo quản ở nhiệt độ an toàn và trong thời gian ngắn.

Đun sôi thức ăn trước khi sử dụng lại: Đảm bảo thức ăn đã nấu chín được đun sôi trước khi sử dụng lại để tiêu diệt vi khuẩn.

Không sử dụng thực phẩm hỏng, thức ăn quá hạn hoặc ôi thiu: Loại bỏ mọi thức ăn không an toàn để tránh ngộ độc.

Rửa sạch tay trước khi chế biến thực phẩm: Luôn rửa sạch tay và bề mặt làm việc trước khi bắt đầu chế biến thực phẩm để ngăn chặn sự lây lan của vi khuẩn.

Người mắc bệnh nhiễm trùng cấp tính không nên tham gia vào quá trình chế biến thực phẩm: Điều này giúp ngăn chặn sự lây lan của vi khuẩn từ người này sang người khác.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ và phát hiện người lành mang trùng: Thực hiện các cuộc kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị người mắc bệnh nhiễm trùng cấp tính, giúp ngăn chặn sự lây lan của vi khuẩn.

Những loại vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm có thể gây ra các triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào loại vi khuẩn và lượng vi khuẩn tiêu thụ. Đối với một số người, ngộ độc thực phẩm có thể gây ra triệu chứng nhẹ nhưng đối với người khác có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng đe dọa tính mạng.

Xem thêm: Dinh dưỡng là gì và chất dinh dưỡng có vai trò như thế nào?